Vazektomi, erkekte sperm hücrelerinin testislerden, depolandıkları bölgelere geçişinin cerrahi yöntemlerle kalıcı olarak bozulması işlemidir.
Erkeğin kısırlaştırılması kadının kısırlaştırılmasından kolaydır. Vas deferens denilen, spermleri testislerden (erbezi =husye) idrar yoluna taşıyan tüplerin ayrılıp bağlanmasıdır. Kolay, birkaç dakika süren bir ameliyattır. Erkek ertesi gün normal hayatına devam edebilir. Ancak ameliyattan sonra vücutta kalan spermler tamamen atılıncaya kadar korunmaya devam etmelidir. Bu 3 ay kadar sürebilir. Ameliyat basit olduğu halde erkeklerin çoğu bundan çekinir. Cinsel yaşantılarının azalacağından veya değişeceğinden korkarlar. Oysa böyle birşey, kesinlikle söz konusu değildir
Bu işlem sonrasında boşalma (ejakülasyon) esnasında boşalan sıvının dış görünüşünde hiç bir değişiklik olmaz, ancak sıvıda sperm hücreleri olmadığından gebelik oluşmaz.
Bu yöntem geri dönüşümsüz, sperm "kanallarında" ciddi hasar oluşturan bir yöntemdir; ve tüplerin eski haline getirilmesi çok zordur. Kanalların yeniden açılmasına yönelik mikro cerrahi ameliyatlar maliyeti yüksek ve başarı şansları düşük operasyonlardır. Bu ileride çocuk sahibi olmak isteyip istemediği konusunda kararsız olan erkeklerde uygulanmaz. Eşin rızası olmadan yapılan uygulamalarda eş boşanma başvurusunda bulunabilir. Bu nedenle eşin de rızası alınmalıdır.
Koruyuculuk oranı %100´e yakın olmakla beraber uygulanan yöntem ve bazı bireysel özellikler nedeniyle çok nadiren gebelik oluşabilir (<%1). Koruyuculuğu hemen başlamaz. Operasyon öncesinde depolanan spermlerin atılması için genellikle üç ay, 15- 20 boşalma gerekir.
Kısa süren bir cerrahi işlemdir. Lokal anestezi altında yapılan ufak bir kesiden vaz deferenslerin kesilip bağlanması şeklindedir.
Hastanede kalmayı gerektirmez.
Çok ender görülen bir durum gebelik oluşmasıdır. En etkili doğum kontrol yönteminde bile koruyuculuk %100 değildir; %100´ e yakındır. Kanalların yeniden kendiliğinden açılması vazektomide ve tüp bağlanmasında nadiren görülür. Bu nedenle gebelik oluşma ihtimalini (az da olsa) akılda tutmalısınız.