İletişim insan hayatında çok önemli bir yere sahiptir. Doğru iletişim için de kendimizi doğru ifade etmeliyiz. Yoksa söylemek istediğimizin tam tersi anlaşılabilir.
"Ne söylediğin değil, nasıl söylediğin önemli" deriz ya hep, insan iletişiminde sözler çok az bir yer kaplar aslında. %30 civarında olduğu söylenir. Geri kalanı sözsüz iletişimdir: Ses tonu, mimik ve jestler (yüz ifadeleri ve el-kol hareketlerimiz), duruş, oturma şeklimiz, özbakım, göz teması...
Bu nedenle yazılı mesajların ruhu yoktur, yanlış anlaşılmalara çok açıktır. Zaten kısıtlı etkisi olan sözleri de kullanmayıp sadece yazıyla anlaşmaya çalışmak, günümüzde çok fazla kullanılmaktadır. Hatta mesajla terkedilen, engellenince hayattan silindiği sanılan insanlar var.
İletişim söz konusu olduğunda "ben dili" "sen dili" ayrımına değinmesek olmaz. Sen dili, daha çok karşı tarafı suçlamak, yargılamak eleştirmek için kullandığımız dildir: "Sen bunu hep böyle yapıyorsun!" "Neden geç kaldın! Bütün planımız alt üst oldu!" gibi.
Ben dili ise daha çok kendimizi, duygu ve düşüncelerimizi anlatmaya yöneliktir ve karşı tarafa kendini ifade etme şansı verir: "Böyle olduğunda ben üzülüyorum." "Bu sunum için çok çabaladım ve yetişmeyeceğini düşünüyorum." gibi.
Eleştiri, özellikle olumsuz eleştiri, dalga geçilmek, kaale alınmamak, lakap takılması, suçlamak, yargılanmak, hakaret, küçümsenmek, küfür birçok iletişim sorununu beraberinde getirir. Taş attığınız bir insanın size gül atmasını bekleyemezsiniz. Karşılığında suçlanma, mesafe konulması, iletişimin koparılması, hatta saldırı görebilirsiniz.
Karşılıklı empati iletişimin bel kemiğidir: Bizim 3D'miz duygu, düşünce ve davranışı anlamaya çalışıp bunu karşı tarafa ifade etmek. "Bak, ben seni anlamaya çalışıyorum. Şunu düşündün, böyle hissettin, bu yüzden böyle davrandın, değil mi? Ama sen de beni anlamaya çalış." Tek taraflı empati haksızlık olabilir çünkü. Karşılıklı birbirini anlamaya çalışan iki insan sorununu çözmek için en önemli adımı atmıştır zaten.
Yunus Emre diyor ya: "Söz ola kese savaşı
Söz ola kestire başı" diye. Üslup çok önemlidir.
