SÜPEREGONUN GELİŞİMİNDE VE ANNE-BABANIN ROLÜ
SÜPEREGONUN GELİŞİMİNDE VE ANNE-BABANIN ROLÜ
Aslında çocuklarımızın tutum ve davranışlarını çoğunlukla bizler (anne-baba) şekillendiriyoruz. Olumsuz bir davranış ve düşünce ile karşılaştığımız zaman, olumsuzluğun sebebini ona veya çevresine yüklemeye çalışıyoruz. Atalarımız ne güzel söylemişler “Ne ekersen onu biçersin” Bu nasıl oluyor kısaca açıklamaya çalışayım:
Süperego ruhsal yapımızın bize, çevremizin yasakladıklarını gösteren bölümüdür. Daha açık anlamı ile düşünce ve davranışlarımızın toplumsal, ahlaki değerlere uygunluğunu değerlendiren ve yapıp yapmayacağımıza karar veren bölümdür.
Süperego çocuğun etrafındaki otorite(çoğunlukla anne-baba) ile olan ilişkilerinden doğar. Anne-baba adeta çocuğun kafasının içindedir. Neler yapıp, neler yapmayacağına karar verir, davranışlarını incelerler. Çocuk büyüdükçe otorite figürleri soyut bir kavram haline gelir. Erişkin yaşamda kişinin düşünce ve davranışlarını şekillendirir.
Süperego bizden, anne-babamızın bize davrandığı gibi davranmamızı ister. Yani anne ve babamızın bizi yetiştirirken uyguladıkları yöntem, erişkin yaşamımızda da bizim tutum ve davranışlarımızı belirler. Eğer uygunsuz davranışları düzeltirken aşırı tepki göstermişlerse süperegomuz katı ve cezalandırıcı yönde gelişecektir. Çocuklara verilen mesajlarda tutarsızlık, çift değerlilik, ceza-ödül yönetiminin esnek olmaması gibi faktörler erişkin yaşamda da etkilerini göstererek bireyin davranışlarında olumsuzluklara neden olacaktır.
Sonuç olarak süperegomuz çocukluk yıllarında nasıl şekillenirse, erişkin yaşamımızdaki davranışlarımız da buna paralel gelişecektir. Anne-baba olarak görevimiz, temel bakım sağlamanın yanında çocuğumuza doğru davranışlar sergileyerek, doğru kişiler yetiştirmek olmalıdır.
Psikiyatrist Dr.Necati Çobanoğlu