Sınav Sistemi ve Ezbercilik: Sınavlar Öğrencilerin Psikolojisini Nasıl Etkiliyor?
Öğrencilerin sürekli olarak sınava tabi tutulması, neyi öğrendiğinin, hangi konularda eksik olduğunun belirlenmesi yerine sınavların öğrencileri yalnızca sıralamaktan ibaret kalmasının öğrencinin öğrenme istediğini, psikolojisi ne ölçüde etkiler?
Öğrencilerin sürekli olarak sınava tabi tutulması, öğrencilerin sınava yönelik bakış açısını ve algısını değiştirmektedir. Bilgi işlendiği ve kullanıldığı derece anlamlı ve kalıcı olur aksi takdirde buharlaşıp gider. Sınava odaklı eğitimde bilgi, kısa süreli hafızadan uzun süreli hafızaya geçmekte zorluklar yaşar. Üst üste yığılan bilgiler kullanılmayınca öğrenme istenildiği gibi gerçekleşmez. Sınav odaklı eğitimde yaratıcılık ve eleştirel düşünme engellenir bu durum, merak güdülerini ve bilgiye ulaşma heyecanını köreltir. Bilgiye ulaşmada merak ve heves körelince ezbercilik ve tek tip düşünme yaygınlaşır. Küçük yaşlardan beri sürekli sınavlara giren ve sınav sonucuna göre başarılı olduğu değerlendirilen bireylerde özgüven eksikliği, kaygı bozuklukları ve depresyona girme olasılıkları daha yüksektir.
SBS, ÖSS, Yabancı okullara giriş sınavı, yabancı diller sınavı ..vs.. sınavlar göz önünde bulundurulduğunda bir öğrenci ilköğretimden itibaren her yıl merkezi sınavlara girmektedir. Araştırmada, okullardaki eğitimin öğrencinin öğrenmesine yönelik olarak değil sınava endeksli olduğu belirtilmiştir. Öğrencilerin sürekli olarak derecelendirilme kaygısı yaşadığını söyleyebilir miyiz?
Yarış atı gibi yetiştirilen öğrenciler, durumu gereği benmerkezci olmalarına ve hayatın merkezine sınavları almalarına neden olmaktadır. Öğrencinin gözünde sınav araç olmaktan çıkıp amaç olmaya başladığında ciddi sorunlar baş göstermektedir. Sınav odaklı eğitim öncelikle bireyler arası ilişkileri olumsuz yönde etkilerken, öğrencilerin kişisel ve psikolojik gelişimi önemli derecede etkilemektedir. Sosyal yaşamdan uzak kalan ve bu dönemde kimlik oluşturma çabasında olan ergenler kendilerini baskı altında hissederek sağlıklı bir kimlik oluşturmadan mahrum kalırlar bu da kişilik gelişimini olumsuz etkilemektedir.
Bu tür bir sistemin öğrencinin gelişimindeki, birey olma sürecindeki etkileri nelerdir? Sınav odakli eğitimin öğrenciler üzerindeki etkisi nedir?
Sınav odaklı eğitimde başarı sadece sınav kazanma üzerinden değerlendirilir. Nitekim bugün okulların, öğretmenlerin ve öğrencilerin başarısı maalesef üniversiteye yerleştirilen ve yerleşen öğrencilerle değerlendiriliyor. Bu sistemle ne öğrenciler kendilerini bilimsel olarak yetiştirebilir, ne de öğretmenler bildiklerini öğrencilerine sağlıklı bir şekilde aktarabilirler. Bu sistem tamamıyla teknik insan yetiştirmeye yönelik ezberci bir sistemdir, hiçbir insani, bilimsel ve kalıcı yanı yoktur. Ezbere odaklı olduğu için değerlendirme, düşünme ve problem çözme gibi becerileri içinde barındırmaz. Bu sistem “sorun çözmeyi değil soru çözmeyi” amaçlar. Böyle olunca doğası gereği, düşünmeden ve değerlendirmeden yoksun, kendini ifade edemeyen, kendi kabuğu içinde yaşamaya çalışan tatminsiz, mutsuz ve hastalıklı bireyler yetiştirmektedir.
