Sınav Kaygısı ve Baş etme Metodları

Sınav kaygısı öğrencinin sınav anında yada öncesinde sınavda başarısızlık yaşama korkusunun neticesinde strese sebebiyet vermesiyle meydana gelen fiziksel belirtilerle duyduğu kontrolün dışında gerçekleşen ileri seviyede kaygı düzeyidir. Bu noktada beyinde meydana gelen stres hormonunun salgılanması ile birlikte meydana gelen adrenalinin etkisi ile oluşabilecek bir diğer sorun ise öğrencide bilgilerin kaybolması yada hatırlayamamasıdır. Buna ek olarak panikle birlikte heyecan hissinin var olmasıdır. Hafif düzeyde yaşanan kaygı bize beraberinde başarıyı getirir. Bu noktada kaygının seviyesi çok önemlidir. Çünkü hafif derecede sınav kaygısı yaşamayan öğrenci muhtemelen dersleri ciddiye almayacak ve derslerine verimli bir şekilde zaman ayırmayacaktır. Sınav kaygısını kategorize etmek istersek;

Hafif düzeyde yaşanan sınav kaygısı beraberinde kontrol edilebilir, dikkati arttırıcı, zamanı doğru ve verimli kullanabilmek adına geliştirici bir çok avantaj sağlar. Beraberinde motivasyonu arttırır ve daha kolay çağrışım yaparak kolayca hatırlamayı sağlar.

Peki yoğun yaşanan kaygının çocuğa etkisi nelerdir? İşte bu noktada devreye sınav kaygısı girmektedir. Burada yaşanan kaygı kontrol edilemez bir hal almıştır. Haddinden fazla olarak yaşanan stres beraberinde unutkanlığı ve yorgunluğu getirmiştir. Öğrenilen bilgilerin işlenmesi yerine unutulmaya hatta kullanamamaya sebebiyet vermiştir. Dikkatin ve konsantrasyonun maximum seviyede güçlük yaşadığı bir hal almıştır. Karar vermekte ve uygulamada aksaklıklar boy gösterir. Dikkatin ise fiziksel belirtilere kaymasına neden olmuştur.

İleri seviyede yaşadığımız sınav kaygılarında öncelikle kaygının nedenini bir fark etmemiz gerekir. Sınav olgusunu tanıyıp sınav kaygısının varlığını kabul edip onunla baş etmeyi denemeliyiz. Sınav kaygısına dayalı birkaç özel nedenler de bulunmaktadır. Bu özel nedenler; kişinin yapısının mükemmeliyetçi oluşu, yada kişinin kendisine belirlediği hedefin ulaşılması zor veya ulaşamayacağı bir hedef olması yada ders çalışma düzensizliği ve plansız programsız hareket etmeler gibi maddeler sıralanabilir. Bu noktada bazen ailelerimiz bilinçsizce bir tutum sergileyebiliyor. Ailenin ve çevrenin öğrencinin seviyesinden daha yüksek bir seviyede beklenti içine girmesi yada çocuklarını başka başarılı olan öğrenciler ile mukayese etmesi beraberinde başarısız olma korkusunu meydana getirmektedir. Bu korkularla yaşamayı öğrenen öğrenci ailesi tarafından kabul görme arzusu içerinde sancılar yaşamaktadır. Kaygıları artık bir başka yer üstüne de inşa edilmeye başlar. Masanın bir diğer ayağı olan ailesi tarafından başarısız olduğunda sevilmeyeceği düşünceleridir. Burada öğrenci başarıyı kişiselleştirmiş olarak karşımıza çıkar. Ve zamanla sorumluluklarından vazgeçici davranışlar sergileyerek zaman ve görev algısını yitirir.

Artık çanlar sınav dönemi için çalıyorsa;

Baş ağrıları, mide ve karın krampları, bulantılar kusmalar ile taçlanır. Nefes alıp vermek artık daha güçtür. Kalpte hissedilen çarpıntılar, el ve ayaklarda uyuşma ve titremeler ise beraberinde peşine takılır. Gece uykuları da bölünmüştür artık. Kabuslar ve rüyalar beraberinde uykusuzluğu oluşturmuştur. Öğrenci bu durumlarda işin içinden çıkamadıkça daha da derinlere giderek ağlama nöbetleri yaşayabilir. Dilde ve ağızda kuruluklar, sık şekilde idrara çıkma, soğuk soğuk terleyen eller de tüm bunlara ek olarak yaşanabilir boyut almıştır.

Peki yaşanan bu Sınav Kaygısı ile Nasıl Başa Çıkarız?

Öğrenci olumsuz düşüncelerini peşi sıra düşünürken kendisine DUR diye sesli bir şekilde dışından söyleyerek bir anda düşüncelerinin durmasını sağlayabilir. Bu noktada bunu yaparken kişi ilk başta zorlanabilir. Fakat birkaç denemeden sonra bu uygulamayı kolayca yapacaktır.

Öğrenci kaygı yaşadığı zaman kendisine dönerek olumlu yönde cümleler kurabilir. Bu sınavı yapabilirim! Her şey çok daha güzel olacak! Şeklinde olumlu ve motive edici cümleleri kendisine kurabilir.

Sınıf ortamında kaygı yaşadığı zaman dikkatini dağıtacak yönde başka yöne odaklanıp kafasını dağıtabilir. Bunlar neler olabilir, sınıfın boyası olur, sınıfta kaç tane sıra olduğunu sayabilir, masaya perdeye dikkatini yönlendirebilir. Bu sayede sakinliğini geri kazanmış olur.

Öğrenci gerginliğini hissettiği anda ciğerlerini dolduracak şekilde nefes alarak yavaş yavaş kontrollü bir şekilde nefes vermesi ile fiziksel olarak düzene girmesi sağlanabilir.

Aşamalarla kas gevşetme tekniğinden yararlanılabilir. Bu noktada ana kas gruplarını kasıp gevşetme ile vücudun rahatlaması amaçlanır. Alın, göz,ense, omuz, ön kol, arka kol, bacak, baldır, ayak kaslarını kasar ve gevşetir.

Sınavdan önce dikkat edilmesi gereken etkenler:

Sınav öncesi doğru bir beslenme sağlanmalı, düzenli ders çalışmaya özen ve özveri gösterilmeli, hedefler ulaşılabilir düzeyde olunmalı, zamanı doğru şekilde yönetip kullanmayı öğrenmeli, mükemmeliyetçilikten çıkarak hata yapma payının var olduğunu kabullenmesi gerekmektedir. Yukarıda bahsettiğimiz kaygıyı kontrol altına alma adına teknikleri uygulaması kişi için faydalı olacaktır. Zaman yönetimini yaparak zamanını düzgün ve verimli kullanmayı deneyecektir. Takılı kaldığı soru üstünde çok fazla zaman kaybetmemeyi, ve yapabildiği sorulara yönelerek kısa sürede konsantrasyon olması sağlanmış olur.