Savunma Mekanizmaları: Duygusal Koruyucular
Savunma Mekanizmaları: Duygusal Koruyucular
Savunma mekanizmaları, psikolojik sıkıntılar ve zorluklarla başa çıkmak için insanlar tarafından bilinçsizce kullanılan psikolojik süreçlerdir. Bu mekanizmalar, kişinin kendini koruma ve rahatlatma ihtiyacına cevap verirken, aynı zamanda gerçeklikle başa çıkmak için kullanılır. İşte en yaygın savunma mekanizmalarının birkaçı:
1. Reddedilme (İnkar)
İnkar, kişinin rahatsız edici gerçekleri veya düşünceleri reddetme ve kabul etmemeye çalışmasıdır. Bu mekanizma, kişinin zorlayıcı bir gerçekle başa çıkmak yerine onu yok saymasına olanak tanır. Örneğin, bir kişi alkol sorunları olduğunu inkar edebilir.
2. Baskılama
Baskılama, rahatsız edici düşünceleri veya duygusal içerikleri bilinç dışına itmeye çalışma sürecidir. Bu mekanizma, kişinin bu düşüncelerle ya da duygusal içeriklerle başa çıkmak istemediğinde kullanılır. Ancak, bu duygusal içerikler bilinçaltında devam edebilir ve zaman içinde patlamalara neden olabilir.
3. Projeasyon
Projeasyon, kişinin rahatsız edici duygularını veya düşüncelerini başkalarına atfetme eğilimindedir. Bir kişi kendi öfkesini veya kıskançlığını başkalarına yükler ve bu duyguları kabul etmek yerine başkalarını suçlar.
4. Rasyonalizasyon
Rasyonalizasyon, kişinin rahatsız edici davranışlarını veya düşüncelerini mantıklı veya makul bir şekilde açıklamaya çalışmasıdır. Bu mekanizma, kişinin kendini haklı çıkarmasına yardımcı olabilir. Örneğin, bir kişi sigara içmeye devam ederken, "Sigara içmek stresimi azaltıyor" diyerek bu davranışını rasyonalize edebilir.
5. Tersine Çevirme (Dışa Vurma)
Tersine çevirme, kişinin rahatsız edici duygularını veya düşüncelerini başka bir alana yönlendirmeye çalışmasıdır. Bu mekanizma, kişinin asıl kaynak yerine başka bir nesneye veya aktiviteye odaklanmasına yardımcı olabilir. Örneğin, bir kişi öfkesini spor yaparak dışa vurabilir.
6. Sublimasyon
Sublimasyon, kişinin rahatsız edici duygularını veya düşüncelerini sosyal olarak kabul edilebilir veya yaratıcı faaliyetlere yönlendirmesi anlamına gelir. Bu mekanizma, olumsuz enerjiyi olumlu bir çıkış noktasına yönlendirerek kişinin duygusal dengeyi korumasına yardımcı olabilir. Örneğin, bir kişi öfkesini resim yaparak ifade edebilir.
Sonuç
Savunma mekanizmaları, insanların zorlayıcı duygusal deneyimlerle başa çıkmalarına yardımcı olabilir, ancak aynı zamanda duygusal sorunların derinlemesine ele alınmasını da engelleyebilir. Bu mekanizmaların farkında olmak ve gerektiğinde profesyonel yardım almak, duygusal sağlığı korumak için önemlidir. Bir psikolog veya terapist, kişinin savunma mekanizmalarını anlamasına ve daha sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmesine yardımcı olabilir.
Psikoloji Öğrencisi Yaren Hilal Ergül
Uzman Klinik Psikolog Damla Kankaya Sünteroğlu
