Psikoz kelimesi genellikle gercegi degerlendirmenin bozulması, gerceklikle bagin kopmasi halinde kullanilan bir kelimedir. Psikotik bozukluklar olarak Sizofreni Spektrum Bozukluklari ve Bipolar Bozukluktan bahsedilebilir.
Klasik anlamiyla psikoz, Sizofreni Spektrum Bozukluklari ile iliskilidir ve belirtileri genellikle asagidaki durumlarda ortaya cikmaktadir.
Şizofreni
Şizoaffektif bozukluk ve şizofreninin diğer alt türleri
Akut ve geçici psikotik bozukluklar
Bipolar bozukluk (daha önce manik depresyon olarak bilinirdi)
Psikotik özelliklere sahip majör depresif bozukluk
Postpartum (postnatal olarak da adlandırılır) psikoz (postnatal depresyonun şiddetli bir formu)
Madde kaynaklı psikoz (alkol, yasadışı uyuşturucular ve steroid ve uyarıcı içeren bazı reçeteli ilaçlar dahil)
Psikotik belirtiler bazen digger bozukluklara seconder olarak da ortaya cikabilmektedir. Bunlar,
Beyin tümörü veya kist
Demans (örneğin Alzheimer hastalığı)
Parkinson hastalığı ve Huntington hastalığı gibi nörolojik hastalıklar
HIV ve beyni etkileyebilecek diğer enfeksiyonlar
Bazı epilepsi türleri
İnme
PSİKOZUN NEDENLERİ
Psikozun kesin sebepleri iyi anlaşılamamıştır; ancak şunları içerebilir:
Genetik: Araştırmalar,şizofreninin ve bipolar bozukluğun ortak bir genetik nedeni paylaşabileceğini gösteriyor.
Beyin değişiklikleri: Beyin yapısındaki değişiklikler ve belirli kimyasal değişmeler psikoz hastalarında görülür. Beyin taramaları, psikoz öyküsü olan, düşünce işleme üzerindeki etkileri açıklayan bazı bireylerin beyninde azalmış gri maddeyi ortaya çıkarmıştır.
Hormonlar veya uyku: Doğum sonrası psikoz, doğumdan sonra çok kısa sürede ortaya çıkar (normalde 2 hafta içinde). Kesin nedenler bilinmiyor, ancak bazı araştırmacılar bunun hormon düzeyindeki değişikliklerden ve bozuk uyku düzeninden kaynaklanabileceğine inanıliyor.
PSİKOZ BELİRTİLERİ
Psikotik belirtiler ayrılabilir ve belirli açıklamalar yapılabilir. Psikozun klasik belirtileri şunlardır:
Halisünasyon: Var olmayan şeyleri hissetme, görme veya işitme.
Sanrılar: Sahte inançlar, özellikle de gerçek olmayan şüphe veya korku üzerine kurulu.
Şizofreni gibi bozukluklardaki psikotik belirtiler arasında aşağıdakiler de olabilir:
Dağınık düşünce, konuşma veya davranış
Bozuk düşünce (ilgisiz konular arasında atlama, düşünceler arasında garip bağlantılar yapma)
Katatoni (tepkisizlik)
Sebeplere bağlı olarak, psikoz hızlı veya yavaşça ortaya çıkabilir. Şizofreni hastalığında da aynı durum söz konusuyken, semptomlar yavaş başlangıçlı olma eğilimindedir ve bazı durumlarda tam bozukluğa dönüşmeyen daha hafif psikoz ile başlar.
Şizofreninin yavaş başlangıcı (prodromal faz olarak da bilinir) genellikle hasta ya da aileleri ve arkadaşları tarafından fark edilmez. Psikozun hafif, başlangıçtaki belirtileri şunları içerebilir:
Şüpheci hisler
Bozuk algılamalar
Depresyon ve intihar hisleri
Takıntılı düşünce
Uyku sorunları
Halüsinasyonlar, psikozlu kişilerin duyularını (görme, ses, koku, zevk ve dokunma) etkileyebilir. Ancak şizofreni hastalarının yaklaşık üçte ikisinde, halüsinasyonlar işitseldir; işittiğinde ve onları gerçek olduklarına inandıklarında içermez.
Genellikle isitsel halusinasyonlar su sekildedir
Birçok sesi, çoğunlukla olumsuz olarak, hastayla konuşurken işitmek
Hastanın ne düşündüğünü tekrar etmesi
Hastanın ne yaptığına dair bir yorum yapması
Tuhaf sanrılar psikoz sırasında yaşanır.
PSİKOZUN TEDAVİSİ
Psikoz tedavisinde antipsikotik kullanimi esastir. Bunun yaninda ilac kullanimi ile beraber hastanin ic goru kazanmasi ve kendini anlasildigi bir mecrada ifade ediyor olabilmesi acisindan psikoterapi faydali olabilecek bir tedavi secenegidir.
