PARKİNSON HASTALIĞI
🧠 PARKİNSON HASTALIĞI HASTA BROŞÜRÜ
🔹 Parkinson Hastalığı Nedir?
Parkinson hastalığı, beyinde dopamin adlı maddenin azalması sonucu ortaya çıkan, hareketleri kontrol etme yeteneğini etkileyen kronik ve ilerleyici bir nörolojik hastalıktır.
Genellikle 60 yaş civarında başlar, ancak daha genç yaşlarda da görülebilir.
🔹 Belirtiler
Parkinson hastalığının belirtileri yavaş gelişir.
En sık görülen dört ana belirti şunlardır:
- Tremor (Titreme): Genellikle ellerde, bazen çenede veya bacaklarda görülür.
- Bradikinezi (Hareketlerde yavaşlama): Günlük işleri yapma hızı azalır.
- Kas sertliği (rijidite): Kaslarda gerginlik ve ağrı hissi olur.
- Denge bozukluğu: Düşmelere eğilim artar.
Diğer belirtiler:
- Yüz ifadesinde donukluk
- Yazının küçülmesi (mikrografi)
- Konuşmada yavaşlama veya kısık ses
- Uyku bozuklukları
- Kabızlık
- Depresyon ve unutkanlık
🔹 Hastalığın Nedenleri
Kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir.
Ancak bazı faktörler rol oynar:
- Yaşlanma
- Genetik yatkınlık
- Çevresel toksinler
- Beyinde dopamin üreten hücrelerin hasarı
🔹 Tanı Yöntemleri
Tanı, nöroloji uzmanı tarafından klinik bulgulara göre konur.
Gerekli durumlarda:
- Beyin görüntüleme (MR veya DaT-SPECT)
- Kan testleri (benzer hastalıkları dışlamak için) yapılabilir.
🔹 Tedavi Yöntemleri
Parkinson tamamen iyileştirilemez, ancak belirtiler kontrol altına alınabilir.
1. İlaç Tedavisi
- Levodopa: Beyinde dopamin eksikliğini giderir.
- Dopamin agonistleri: Dopamin etkisini taklit eder.
- MAO-B inhibitörleri: Dopamin yıkımını azaltır.
İlaçlar düzenli kullanılmalı, doz değişikliği sadece doktor kontrolünde yapılmalıdır.
2. Cerrahi Tedavi (Derin Beyin Stimülasyonu - DBS)
İleri evrelerde ilaçlara rağmen şikayetleri süren hastalarda, beyne elektrot yerleştirilerek yapılan bir tedavidir.
3. Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
- Yürüyüş, esneme ve denge egzersizleri
- Konuşma ve yutma terapisi
- Dans, müzik terapisi ve su egzersizleri destekleyici olabilir.
🔹 Günlük Yaşam Önerileri
- Düzenli egzersiz yapın.
- Yavaş hareket edin, acele etmeyin.
- Evde düşme riskini azaltın (halı, kablo, kaygan zeminleri kaldırın).
- Bol lifli beslenin, su tüketimini artırın.
- İlaçlarınızı her gün aynı saatte alın.
- Yorgunluk hissederseniz dinlenin.
🔹 Beslenme ve Yaşam Tarzı
- Sebze, meyve, tam tahıllar ve balık ağırlıklı Akdeniz tipi beslenme önerilir.
- Aşırı kafein ve alkol tüketiminden kaçının.
- Uyku düzeninize dikkat edin.
🔹 Hasta Yakınlarına Öneriler
- Sabırlı ve anlayışlı olun.
- Günlük işleri planlı yürütün.
- Hastayı bağımsız olmaya teşvik edin, ancak gerektiğinde yardım edin.
- Duygusal destek sağlayın, sosyal izolasyondan koruyun.
🔹 Sık Sorulan Sorular
❓ Parkinson bulaşıcı mı?
Hayır, bulaşıcı değildir.
❓ Egzersiz faydalı mı?
Evet, düzenli egzersiz hareket kabiliyetini korur.
❓ Hastalık tamamen geçer mi?
Hayır, ancak tedaviyle uzun yıllar aktif bir yaşam mümkündür.
💙 Unutmayın:
Parkinson hastalığı ile yaşam mümkündür.
Erken tanı, düzenli takip, uygun tedavi ve moral, en etkili ilaçlardır.
📞 Destek ve Bilgi
Türkiye Parkinson Hastalığı Derneği
🌐 www.parkinson.org.tr
