Omuz eklemi birçok yönde hareket edebilen karmaşık bir yapıya sahiptir. Omuz eklemi 3 düzlemde hareket eder ve bir ahenk içinde çalışır. Omuz başı kas, tendon, eklem kapsülü ile havada dengede kalır. Yaş ilerledikçe kasların güçsüzleşmesi, zorlanmalar vb. sebeplerle bu ahenkli çalışma bozulur. Eklem aralığı daralır. Sürtünmeyle dejenerasyon başlar. Omuz ağrısı sık karşılaşılan kas, eklem sorunlarındandır. Omuz ağrısı omuz eklemlerini oluşturan kas, tendon, kemik ve komşu yumuşak dokulardan kaynaklanan bozukluklara bağlı gelişebilir. Omuz ağrısı kadınlarda daha sıktır. Diyabet, Tiroit gibi ek hastalığı olanlar daha yatkındır. Özellikle tekrarlayıcı kol ve omuz hareketi ile çalışanlarda, boya işleri gibi baş üstü aktiviteleri yapanlarda, ev hanımlarında (cam silme, perde takma v.b.) daha sık görülür. Bunun yanı sıra basket, voleybol, halter gibi sportif aktivitelerde oluşmasını kolaylaştırır.
Ağrı genellikle gece artar. Omuzdan kolun dış yanına yayılır. Bu nedenle boyun ağrıları ile karışır (%40). Ağrı omuz üzerine yatmakla, kol hareketiyle artar. Kişi yüzünü yıkama, saçını tarama, giyinme gibi günlük aktivitelerde giderek zorlanır. Kişi ağrılı kolunu daha az kullanmaya başlar. Ağrı hareketsizliği hareketsizlik ağrıyı arttırır. El, kol fonksiyonlarında giderek artan azalma ile fonksiyonel kayıp başlar, yaşam kalitesi ve konforu düşmeye başlar. Tedavi edilmez ise donuk omuz sendromu gelişebilir.
Omuz ağrısı ani ve şiddetli bir ağrı şeklinde veya yavaş seyirli olarak başlayabilir. Ani başlayan ağrılar genelde travmatik nedenlerle oluşur, kas-tendon kaynaklıdır ve gençlerde daha sıktır. Yavaş başlayan ağrı ise daha çok dejeneratif kökenli olup aşırı kullanmaya ve enflamasyona bağlı gelişir.
Ayrıntılı bir öykü ve muayene ile ağrının nereden kaynaklandığı tespit edilebilir. Gereğinde ilave tetkiklerle tanı kesinleştirilir. Dejeneratif kökenli kronik ağrılarda tanı konduktan sonra kişinin günlük yaşam aktiviteleri zedelenmeyi önleyecek şekilde düzenlenir.
Ağrının şiddetine, süresine, fonksiyon kaybına göre istirahat, ilaç tedavisi, soğuk-sıcak uygulamalar, eklem enjeksiyonları, Fizik tedavi de kullanılan elektroterapi yöntemleri ile ağrı kontrolü sağlanır ve uygun egzersiz programlarıyla eklem hareket açıklığı arttırılır, kaslar güçlendirilerek tedavi edilir.
Erken evrelerde tedavi daha kolay, tedavi süresi daha kısadır ve yüz güldürücüdür. Gecikmiş ve kronik olgularda tedavi daha zor ve uzun süre alır. Donuk omuz gelişmişse tedavi daha da uzar. Cerrahi girişim gerekebilir. Bu sebeple omuz ağrılarında erken evrede hekime başvuru önemlidir.
Dr. Filiz GENGÖR
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı
Tınaztepe Galen Hastanesi
Bayraklı/İZMİR
