Okul çocuğu anne babalarına öneriler
Okul çağındaki çocuklar artık daha erken kalkacakları için uykusuz kalmasınlar diye anne babalar nelere dikkat etmelidir?
Yetersiz uyku süresi dikkat eksikliği, konsantrasyon yetersizliği, okulda başarısızlık, sosyal gelişme geriliği ve bazı fiziksel yeteneklerde gerilik gibi sorunlara yol açabilir.
Okul çağındaki çocukların, yeterince dinlenebilmeleri ve tam kapasite ile öğrenmeye hazır hale gelebilmeleri için gece 9 saat uyumaları gereklidir. Oysa giderek artan ev ödevleri, sosyal ve sportif aktiviteler, bilgisayar ve internet olanakları çocuklarımızın uyku sürelerini kısaltabilmektedir.
Anne ve babalara çocuklarının dinlendirici bir uyku uyumaları için önerilerim şunlardır:
· Çocuğunuzun ve uyku süresinin her gece en az 9 saat olduğunu denetleyin.
· Düzenli bir yatağa girme saati belirleyin.
· Uykudan önceki 6 saatte (aslında genelde her zaman) kafeinli besin veya içecekler (çay, kahve, kola, çikolata) almamasını sağlayın.
· Bir uyku ritüeli geliştirmesine yardımcı olun (örneğin uyumadan önce biraz süt içmek, müzik dinlemek veya masal/öykü kitabı okumak, tuvalete gitmek, diş fırçalamak vb. işleri hep aynı sıra ve şekilde yapması gibi)
· Gece geç saatlere kadar uyanık kalmasına izin vermeyin. Çocuğunuz yarım gün ve öğlen okula gidiyorsa bile gece 10-11 gibi yatıp sabah 7-8 gibi kalkması doğrudur.
· Yatak odasının yeterince karanlık, sessiz ve uygun ısıda olduğundan emin olun.
· TV karşısında uyuyakalmasına izin vermeyin.
· Yatağına özen gösterin, yeterince rahat olmasını sağlayın.
· Gece uykusunu olumsuz etkilemiyorsa ve kendisi de istiyor, gereksinim duyuyorsa öğleden sonra 1-1,5 saat uyumasına izin verin.
· Uyku apnesi (solunum duraklaması) veya uykuya dalamama sorunları varsa doktora götürün.
- Bulaşıcı hastalıklardan korunmak için ne yapılmalıdır?
Çocuklarımız bulaşıcı hastalıkları en sık şu 4 yolla alırlar: Solunum, sindirim, deri ve kan yolu.
Öksürük, hapşırık ve hatta konuşma ile havaya yayılan damlacıklar, bir süre havada asılı kalarak, bakteri ve virüslerin kişiden kişiye bulaşmasına neden olurlar. Bu nedenle öksürür ve hapşırırken ağız ve burun kağıt mendille kapatılıp, mendil atılmalıdır. Ağız, burun ve gözler ellenmemelidir. Eller sık sık su ve sabunla yıkanmalı veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır.
Okul dışı kalabalık ortamlardan kaçınılmalı, ortam (okulda ise sınıflar) sık sık havalandırılmalıdır.
Solunum yolu enfeksiyonlu, gripli veya grip olasılıklı (ateşli, öksüren, hapşıran) arkadaşlardan uzak durmaya çalışılmalıdır; çoğu virüsün uçuş (bulaşma) mesafesi 2 metredir. Hastalanan çocukların doktorun önerdiği süre boyunca okula gönderilmemeleri elbette diğer çocukların hastalanmasını önler; anne babalar bu konuda duyarlı olmalıdırlar.
Sigara dumanı, soğuk algınlığı, öksürük, kulak iltihapları ve astım gibi solunum yolu hastalıklara yakalanma olasılığını artırır, çocukların yanında kesinlikle sigara içilmemelidir.
Çocuklarınızın gerekli tüm aşılarının yapılmış olduğundan emin olun. Her hekim ziyaretinde aşı kartınızı hekime gösterip, eksik aşısı olup olmadığını sorun. Aşılar bulaşıcı hastalıklardan korunmada en etkili unsurdur. Sağlık Ocaklarında şimdilik ücretsiz olarak yapılamayan mevsimsel grip, zatürree, hepatit A ve suçiçeği aşılarının tamam olmasını sağlayın.
Hayvanlarla çok yakın temas, paraziter hastalıkların yayılımına neden olur. Hayvan sevmeyi elle sevmek ve ardından el yıkamayla bütünlersek, yeterli önlem almış oluruz. Çocukların hayvanları öpmelerine izin verilmemelidir.
Sindirim yolu ile bulaşan hastalıklardan korunmada en önemli unsurlar, temiz su içmek, pişirilmeden yenen gıdaların (sebze ve meyvelerin) temiz su ile iyi yıkanmasına özen göstermek, özellikle etleri iyi pişirmek, çiğ yumurta yemekten sakınmak, her yemek öncesinde ve tuvaletten çıkıldığında elleri su ve sabunla çok iyi yıkamak olarak sıralanabilir.
Deri yolu hastalık almamak için çocuğunuz arkadaşının herhangi bir cilt yarasına veya suçiçeği döküntüsüne dokunmamalı, hepatitli arkadaşı ile temastan sakınmalı, bir yeri yaralandığında yarası uygun bir şekilde temizlenmelidir.
Kan yoluyla bulaşan hastalıklardan korunmak için ise arkadaşlarının diş fırçası, saç fırçası, tarağı, tırnak makası, küpesi gibi kişisel eşyalarını kullanmamalı, bir yeri kanayan arkadaşına çıplak elle yardım etmeye çalışmamalıdır.
Demir eksikliği kansızlığının da bulaşıcı hastalıklara eğilimi artırdığını belirtmeliyim.
- Çocukları okula yeni başlayacak ebeveynlere tavsiyeleriniz neler olabilir?
Çocuğun kronik bir hastalığı (astım, epilepsi, doğumsal kalp hastalığı, şeker hastalığı, vs) varsa öğretmenine bilgi verilmeli, hatta hangi durumda ne yapılması veya ne yapılmaması gerektiği doktorunun (telefon numarasını da içeren) yazılı bir notu şeklinde kendisine iletilmelidir.
Aşı kartının bir fotokopisi öğretmenine verilmelidir ki 4-6 yaş arasında izleyen özel çocuk hekimi tarafından karma ve üçlü aşılarının son dozları yapıldıysa 1. sınıfta boşuna tekrardan yapılmasın.
Çocuk her zaman iyi ve dengeli beslenmelidir. Abur cuburdan kaçınmalı, açıkta satılan yiyecekler satın alarak yememelidir.
Her türlü kazadan korunması için gerekli uyarılar yapılmalı, bilmesi gereken trafik kuralları iyice öğretilmeli, okula servis aracıyla gidiyorsa araca biner ve inerken, araç içinde nasıl davranması gerektiği anlatılmalıdır.
Okul kurallarına uyması, okul mallarını iyi koruması, kendi okul malzemelerine de iyi davranması ve sahiplenmesi, tutumlu olması, öğretmenine ve arkadaşlarına saygılı olması, dersi her zaman iyi dinleyip derste öğrenmesi öğütlenmelidir.
Anne babalar okulu OKS, ÖSS gibi sınavlara hazırlanmak için bir yarış pisti değil yaşama hazırlanmak için gerekli bilgilerin alındığı yer olarak görmeli, çocuklarını sürekli arkadaşlarıyla karşılaştırmamalıdırlar.