Kürtaj hakkında merak edilenler
Kürtaj genel kullanılan adı ile rahim içinden bir doku almak anlamına gelir. Genellikle rahim içindeki gebeliğin özel bir yöntemle sonlandırılması, amacıyla yapılmaktadır.
Kürtaj işlemi gebelik sonlandırma dışında da tanı amaçlı biopsi veya tedavi amaçlı olarak yapılan bir işlem olarak da uygulandığında, tıp dilinde D&C (dilatasyon ve küretaj) olarak ifade edilir.
Halk arasında, kürtaj işlemi için , "gebelik sonlandırma" , "çocuk aldırma" ve "bebek aldırma" tabirleri de kullanılmaktadır. Oysa ki, kadın hastalıkları ve doğum uzmanlığında kürtaj denildiğinde bir çok tanımlamayı içine almaktadır.
Kürtaj Ne Zaman Yapılır?
Zaman zaman hastalar bu hesaplamada yanlışlıklar yaparak bazen de genç kızlar sosyal nedenlerden dolayı hekime geç ulaşırlar ve yasal gebelik tahliyesi zamanını geçirirler. İstenmeyen gebeliklerin tahliyesi için en uygun zaman 5-6 haftadır.
Kürtajın tüm riskleri gebelik haftası büyüdükçe doğal olarak artar ve kürtaj işlemi sonrası hastanın kendini toparlama ve iyileşme süresi de uzar.
İstenmeyen gebeliklerde kürtaj açısından gebelik haftası sınırı yasal olarak 10 hafta olarak belirlenmiştir.
18 yaşının altındaki kızlar ebeveynlerinin imzası ile veya onayı ile istenmeyen gebelik kürtajını yaptırabilirler. Yaşı 18 den yukarıdaki kadınlar ise istenmeyen gebeliklerinde 10.haftaya kadar yasal olarak yaptırabilirler.10.haftadan sonra yasal olarak kürtaj yapmak ve yaptırmak yasaklanmıştır. 10. haftadan sonra istenmeyen sağlıklı bir gebeliğin sonlandırılması işlemini yapan hekim ve yaptıran hasta ağır ceza mahkemelerinde yargılanır.
Eğer bebeğinizde herhangi bir sakatlık varsa veya herhangi bir hastalığınızdan dolayı gebeliğin sonlandırılması gerekiyorsa 26. haftaya kadar bu işlemin bitirilmesi gereklidir. Bu durumda mutlaka devlet hastanelerinde veya Üniversite hastanelerinde özel kurul kararları gerekmektedir. Eğer perinatoloji konusunda bilgi sahibi bir hekim ve amniosentez yapabilen bir hekim ise amniosentez sonucunda kromozom anomalisi ispat edilebilirse kurul kararı gerekmeden yapılabilir.
Kürtaj Teknikleri
Dilatasyon ve Küretaj:
Dilatasyon sonrası vakum ya da karman kanülü de kullanılmaktadır. Fakat öncelikle rahim ağzının metal bujilerle dilatasyonu sonra gebeliğin mekanik olarak küret denilen metal cisimlerle parçalanarak çıkartılması işlemidir.
Higroskopik Dilatatörler:
Rahmin ağzına yerleştirilerek yavaşca genleşip rahim ağzının açılmasını sağlayan aletler rahim ağzının mekanik dilatasyonunundan farklı olarak daha az travmaya yol açarlar. araçlar Laminaria L Ligitata denilen bitkinin kökleri kurutularak yapılan araçların ismi de Laminaria’dır. Steril hale getirilerek rahim ağzının genişletmekte kullanılır. Ayrıca sentetik higroskopik dilatatörler yapılmıştır.
Karman Kanülü ile Aspirasyon:
Günümüzde genellikle karman kanülü yada vakum aspirasyon yöntemi ile küretaj yapılmaktadır. Karman kanülü denilen biraz büyükçe bir plastik enjektörü andıran bu alet negatif basınç ile gebelik mahsülünün emilmesini sağlar. Bu sistemin uçları plastik olup kullanıldıktan sonra atılmalı ve tekrar kullanılmaması şiddetle önerilmektedir. Zaman zaman içinde renkli bir bir sıvının bulunduğu kavanozların içinden alınarak kullanılan kanüllerle kürtaj yapıldığında AİDS Hepatit gibi hastalıkların bulaşmasına neden olabilir. Mutlaka hekiminize karman kanülü ucu olarak kullanılan plastik kanüllerin ilk defa sizin için kullanılıp kullanılmadığını sorunuz.
Vakum Aspirasyonu :
Karman Kanülü gibi negatif basınçla işlem görmektedir.Sadece ondan farkı elektrikli olmasıdır. Elektrikli Vakum Ekstraktör denilen aletin ucuna takılan plastik kanüllerle yapılan kürtaj işlemidir. Yapılan çalışmalarda vakum aspiasyonu ile yapılan gebelik sonlandırılmasında devam eden gebelik oranı % 0.24,içeride parça kalma oranı ise % 5.4 olarak hesaplanmıştır.
Lapatomi :
Bazı durumlarda eskiden rahim alınması ,rahmin açılması ile gebelik sonlandırılması işlemi yapılmaktaydı. Son yıllarda bu gebelik sonlandırmak amacıyla laporotomi hemen hemen hiç yapılmamaktadır.
Gebelik sonlandırmanın medikal başlatılması, tarih boyunca kadınlar düşük yaptırmak amacıyla birçok mekanik yöntemi ve bazı ilaçları kullanmışlardır.
1-Oksitocin Uygulanması:
Doğumlarda doğum ağrılarını artırmak amacıyla serum içinde verilen ve arka hipofiz bezinden elde edilmiş olan bu maddeyi yüksek dozda kullandığımızda erken düşüklerin yapılmasında kullanılmaktadır. Daha düşük dozlarda ise doğum taravayını başlatmak amacıyla kullanılmaktadır.
2-İntraamniotik Hiperosmotik Solüsyon Verilmesi:
Bu işlem sırasında % 30-40 oranında üre ve % 20 salin çözeltisi kullanılmaktadır. Bu maddelerin rahim ağzından bir kateter yolu ile rahim içine amnios zarının dış kısmına verilmesi işlemidir. Ölüm, septik şok kalp yetersizliği gibi ciddi komplikasyonları nedeniyle terk edilmiştir.
3-Prostaglandin :
Son yıllarda medikal tedavi olarak ortaya atılan ve özellikle 3. gebelik ayından sonra gebeliği sonlandırmak amacıyla kullanılan prostaglandinler ve anologları ciddi ölçülerde kullanım alanı bulmuşlardır. Prostaglandinlerin kulanım şekilleri:
Rahim ağzına yakın vagina arka tarafına yerleştirmek
Rahim ağzı kanalına veya rahim içi alt tarafına bir kateter yardımıyla jel şeklinde kullanımı
Ağızdan alınması
Amniosentez yaparak bebeğin suyunun içine bırakılması
Kas içine yapılması
Prostaglandinler miad geçmesi vakalarında rahim ağzını olgunlaştırmak amacıyla , doğum veya sezeryan sonrası oluşan kanamaların kontrolünde, geç düşüklerin yapılmasında kullanılmaktadır. Vaginal yolla uygulamalarda enfeksiyonların oluşması, rahim yırtılmamalarının meydana gelebileceği unutulmamalı ve mutlaka hastane koşullarında bir jinekolog denetiminde kullanılmalıdır.
4-Antiprogesteron RU 486 :
Mifrepriston adıyla piyasada bulunan bu etken madde progesteron reseptörelerine bağlanarak gebeliğin sonlandırılmasında kullanılmaktadır.
5-Methotrexate :
Erken gebeliklerin ve dış gebeliğin medikal tedavisinde kullanılmaktadır.
Kürtaj Sonrası Bakım
7-10 gün kadar cinsel ilişki yapmayınız, özellikle kanamanın tamamen bitmesini bekleyiniz
Bir hafta kadar tampon kullanmayınız , vaginayı yıkamayınız
Bir hafta kadar ağır iş yapmayınız.Normal günlük hayatınıza hemen dönebilirsiniz.
Kürtaj Sonrası Hamilelik
Ortalama kürtaj sonrası 1 hafta sonra aile planlaması konusunda bir yöntem almak uygundur.
Kürtajdan ortalama 2 hafta sonra yumurtlama oluşabilir ve gebelik meydana gelebilir. Hekiminiz kürtaj sonrası mutlaka içeride parça kalıp kalmadığını ve gebeliğin devam edip etmediğini ultrason ile gözleyecektir.