Polip nedir?
Polipler, sindirim sistemi organlarının mukoza zarından kaynaklanan küçük oluşumlardır. Çoğu iyi huylu ve zararsızdır ancak bazılarında kansere dönüşme potansiyeli olabilir. Poliplerin boyutları birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilir. Polipler düz veya mantar şeklinde bir görünüme sahip olabilir.
Kolon polipleri neden önemlidir?
Çoğu kolon kanserinin poliplerden kaynaklandığı bilinmektedir. Kolonoskopi sırasında polipleri tespit edip çıkararak kansere dönüşmelerini önleyebiliriz. Bu nedenle 50 yaş üstü herkesin 10 yılda bir kolonoskopi yaptırması önerilmektedir.
Tüm polipler kansere dönüşür mü?
Poliplerin büyük çoğunluğu iyi huyludur. Kansere dönüşme potansiyeli olmayan polipler arasında küçük hiperplastik polipler ve inflamatuar polipler yer alır. Kansere dönüşebilen polipler arasında adenomlar bulunur. Kolorektal poliplerin en yaygın iki türü hiperplastik polipler ve adenomlardır. Genellikle adenomun boyutu büyüdükçe polipin kanserli veya kanser öncesi hücreler içerme olasılığı da artar. Polipin niteliğini tam olarak belirlemek zor olduğundan kolonoskopi sırasında tespit edilen polipler çıkarılarak mikroskobik inceleme için laboratuvara gönderilir.
Kolon polipi kaç yılda kansere dönüşür?
Mevcut teoriler küçük bir adenomun kansere dönüşmesinin yaklaşık 10 yıl alacağını belirtmektedir. Bu nedenle kolonoskopi taraması için standart aralık 10 yıldır. Önerilen aralıklar genel kurallardır ve her hasta için geçerli olmayabilir.
Polipli hastaların şikayetleri nelerdir?
Çoğu polip herhangi bir şikayete neden olmaz. Bu nedenle tarama çok önemlidir. Nadiren bir polip dışkıda görünür kana neden olabilir. Bazen kanın tespiti ancak doktorunuzun dışkı örneğinde yapabileceği özel testlerle (hemokult testi) yapılabilir.
Poliplerin nedenleri nelerdir?
Polip oluşumunun nedenleri çevresel ve kalıtsal faktörlerdir. Sigara içmek, obezite, alkol alımı, yüksek yağlı gıdalar, kırmızı et ve düşük lif alımı polip oluşumu riskiyle ilişkilidir. Sigara içenler için kolorektal polip ve kanser riskinin artması, sigarayı bıraktıktan sonra en az 10 yıl devam etmektedir. Kolon polipleri ve kanserle ilişkili genetik faktörler de vardır.
Poliplerin tedavisi var mı?
Kolon poliplerinin en iyi tedavisi polipektomidir (kolonoskopi sırasında polipin kolonoskopla ağrısız olarak çıkarılması). Bazen bir polip tek seansta tamamen çıkarılamayacak kadar büyüktür veya birden fazla kolonoskopi veya nadiren de tamamen çıkarmak için ameliyat gerektirir.
Polipler çıkarıldıktan sonra tekrarlar mı?
Polipler tamamen alınırsa bir daha tekrarlamazlar. Bir kişide adenom varsa, üç yıl içinde poliplerin farklı yerde tekrarlama riski %30-40'tır. Polipi olan kişilerin yeni polip geliştirme olasılığı daha yüksek olduğundan izlem kolonoskopisi önerilir.
Poliplerden korunmak için ne yapmalıyız?
Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, sigara ve aşırı alkolden kaçınmak, kırmızı eti azaltmak, bol miktarda sebze ve kalsiyum açısından zengin gıdaları diyetinize dahil etmek, fiziksel olarak aktif olmak ve sağlıklı kiloyu korumak polip riskini azaltabilir. Günlük aspirinin ve hatta kalsiyum takviyesinin koruyucu olabileceğini gösteren bazı araştırmalar var. Ancak kişisel sağlığınıza yönelik risklerin artmayacağından emin olmak için aspirin ürünü almayı veya kalsiyum alımınızı artırmayı planlıyorsanız mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
