KARACİĞER HASTALIKLARININ “FİBROSCAN” İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

BU YAZIDA, FİBROSCAN İŞLEMİNİN NE OLDUĞU, BU İŞLEMLE KARACİĞER HASARININ NASIL DEĞERLENDİRİLDİĞİ, FİBROSCAN İŞLEMİNİN HANGİ HASTALIKLARDA YAPILDIĞI VE NASIL YAPILDIĞI HAKKINDA BİLGİLER VERİLMİŞTİR.

KARACİĞER HASTALIKLARININ “FİBROSCAN” İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

FibroScan nedir?

FibroScan, karaciğerin ne kadar sağlıklı olduğunu belirlemek için kullanılan bir testtir. FibroScan, karaciğerin sertliğini, esnekliğini ölçer. Karaciğerin sertleşmesi, genellikle karaciğerde hasar veya fibrozis (bağ dokusu birikimi) olduğunun bir göstergesidir. Bu test, karaciğerin ne kadar hasar gördüğünü veya fibrozis seviyesini belirlemek amacıyla kullanılır. Geleneksel karaciğer biyopsisinden farklı olarak, FibroScan cilt üzerinden uygulanan bir ultrason cihazı ile ultrason dalgalarını kullanarak karaciğerin sertliğini ölçen ve hastalar için ağrısız, hızlı ve zahmetsiz olan ileri teknolojili bir tıbbi cihazdır. Karaciğere herhangi bir iğne batırılmaz veya kesi yapılmaz.

FibroScan, genellikle karaciğer hastalıklarının ilerleyip ilerlemediğini, karaciğer hasarının evresini değerlendirmek için kullanılır ve en çok hepatit, alkolik karaciğer hastalığı, yağlı karaciğer ve siroz gibi hastalıkların izlenmesinde faydalıdır. Karaciğer hastalığının seyri, belli aralıklarla FibroScan yapılarak, ağrısız bir şekilde takip edilebilir. FibroScan karaciğer içindeki yağlanma miktarını ultrasondan çok daha hassas bir biçimde ve sayısal olarak saptar.

FibroScan ile karaciğer hasarı nasıl değerlendirilir?

FibroScan cihazında bulunan transient elastografi adı verilen bir teknoloji sayesinde karaciğer sertliği ölçülür. Sağlıklı karaciğer yumuşak ve esnektir. Karaciğer sert ise hasarlı demektir. Buradan hareketle geliştirilmiş olan bu teknoloji, karaciğer dokusuna yüksek frekanslı ses dalgaları göndererek karaciğerin sertliğini ölçerek karaciğerde hasar tespiti yapar. Cihazın probu karın bölgesine yerleştirilir ve cihaz karaciğerin sertliğini belirler. Karaciğerin sertliği, genellikle karaciğerin içinde bağ dokusu birikmesinin bir göstergesidir.

İşleme başlarken cihaza bağlı bir prob, karaciğerin üzerine yerleştirilir. Bu prob, karaciğerin içine düşük frekanslı ses dalgaları gönderir. Dalgalar karaciğerin dokusundan geçerken bir miktar geri yansır. Bu yansıyan dalgaların hızı, karaciğer dokusunun sertliğini belirler. Cihaz, elde edilen verileri analiz eder ve karaciğerin sertlik derecesine göre bir puan verir. Bu puan, karaciğerin fibrozis seviyesini (sertleşme derecesini) belirler.

FibroScan sonucu hastanın yaşadığı durumun ciddiyetini belirler ve tedaviye yönelik kararlar alınmasında yardımcı olur. FibroScan, karaciğerin sertliğini ölçerek bir kPa (Kilopascal) değeri verir. Bu değer, karaciğerin fibrozis derecesini belirler:

0-6 kPa: Normal karaciğer dokusu. Karaciğerinizde belirgin bir hasar veya fibrozis yoktur.
6-9 kPa: Hafif fibrozis (bağ dokusu birikimi) mevcuttur.
9-12 kPa: Orta seviyede fibrozis, karaciğerin daha fazla hasar gördüğünü gösterir.
12-15 kPa: İleri derecede fibrozis, siroza yakın bir durum.
15+ kPa: Siroz, karaciğerin ciddi şekilde hasar gördüğü ve işlev kaybının yaşandığı bir durumdur.

FibroScan hangi hastalıklarda yapılır?

FibroScan, genellikle Hepatit B veya Hepatit C gibi viral enfeksiyonlar nedeniyle karaciğer hasarı riski olan hastalarda, hastalığın evresini ve ilerlemesini takip etmek için yapılmaktadır. Karaciğerin ileri derecede fibrotikleşmesi ve işlev kaybı ile karakterize olan bir hastalık olan sirozun tanı ve takibinde kullanılabilir. Ayrıca alkol kullanımı veya obezite gibi sebeplerle karaciğerin yağlanma durumunun değerlendirilmesinde kullanılır. Alkolün veya obezitenin karaciğer üzerindeki etkilerini izlemek amacıyla kullanılabilir. Karaciğer nakli öncesi karaciğer fonksiyonlarının değerlendirilmesi amacıyla kullanılır.

FibroScan testi yapılırken neler olur?

FibroScan, oldukça basit ve ağrısız bir testtir. İşlem sırasında cihaza bağlı prob, karın bölgesine sağ üst yan kısma yerleştirilir. Prob, karaciğerin sertliğini ölçmek için ses dalgaları gönderir. Bu işlem sırasında hiçbir acı hissedilmez Test yaklaşık 10-15 dakika sürer. Sonuçlar hemen elde edilir.

Sonuç olarak, FibroScan, karaciğerin sağlıklı olup olmadığını değerlendiren bir test olup, biyopsiye alternatif olarak kullanılan bir yöntemdir. Aynı zamanda tedaviye ne kadar yanıt verildiğini izlemek için de faydalıdır. Sağlıklı bir karaciğer için düzenli kontroller ve erken tanı çok önemli olduğundan bu cihaz pratik bir fayda sağlar.

Etiketler

Fibroscankaraciğerhepatitkaraciğer yağlanmasısiroz

Yazar Hakkında

Prof. Dr. İbrahim Ertuğrul

Gastroenteroloji

1973 yılında doğan Prof. Dr. İbrahim ERTUĞRUL, 1996 yılında İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. İç Hastalıkları Uzmanlık eğitimini 1996-2001 yılları arasında İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı’nda aldı. Gastroenteroloji Yandal Uzmanlık eğitimini 2003-2006 yılları arasında Ankara Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Gastroenteroloji Kliniği’nde tamamladı. 2010 yılında Gastroenteroloji Doçentlik sınavını başarıyla vererek Gastroenteroloji Doçenti ünvanını aldı. İstinye Üniversitesi’nde 2022 yılında Profesör ünvanını aldı. Çalışma süreci boyunca SCI ve SCIE kapsamında yayınlanmış 37 adet uluslararası bilimsel makaleleri dışında Türk Tıp Dizini’nde yer alan 9 adet bilimsel makalesi vardır. Ayrıca 8 tanesi uluslararası olmak üzere toplam 32 adet Kongre Bildirilerine ilave olarak çeşitli toplantı ve kongrelerde oturum başkanlığı, konuşmacı olarak görev almıştır. Kongre bildirilerinden ödüller almıştır. Uluslararası hakemli dergide hakemlik yapmıştır. SCI/SCI-E kapsamındaki makalelerine 700’den fazla atıf almış ve h-endeksi 12’dir. Başlıca ilgi alanları arasında ERCP, EUS, İleri endoskopik işlemler, Safra yolu ve pankreas hastalıkları, akut ve kronik pankreatitler, karaciğer yağlanması, hepatitler, karaciğer sirozu, gastrointestinal kanamalar, üst sindirim sisteminin asit-peptik hastalıkları (ülser, reflü, gastrit), inflamatuvar barsak hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit), çölyak hastalığı ve diğer malabsorbsiyon hastalıkları yer almaktadır. Türk Gastroenteroloji Derneği, Gastrointestinal Endoskopi Derneği, Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği, İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği üyesidir. Halen ATAKÖY MEDİCANA HASTANESİ Gastroenteroloji Ünitesi’nde görev yapmaktadır.

Professor İbrahim ERTUĞRUL M.D. was born in 1973. He graduated from Istanbul University, Istanbul Faculty of Medicine in 1996. Between 1996-2001, he completed Internal Diseases specialization training at the Department of Internal Diseases in the Faculty of Medicine at Istanbul University. He completed Gastroenterology specialization training at Ankara Türkiye Yüksek İhtisas Hospital, Gasroenterology Clinic in 2006. He received the title of Associate Professor of Gastroenterology in 2010. He received the title of Professor at İstinye University in 2022. During his work, he has 37 international scientific articles published in SCI and SCIE, as well as 9 scientific articles in the Turkish Medical Index. In addition, he has total of 32 congress posters presentations, 8 of which are international. And he served as session chairman and speaker at various meetings and congresses. He received two awards from congress poster presentations. He was a referee in an internationally refereed journal. His articles in SCI/SCI-E have been cited more than 700 times and he has an h-index of 12. His main areas of interest include ERCP, EUS, advanced endoscopic procedures, bile duct and pancreatic diseases, acute and chronic pancreatitis, fatty liver, hepatitis, liver cirrhosis, gastrointestinal bleeding, acid-peptic diseases of upper digestive system (ulcer, reflux, gastritis), inflammatory bowel diseases (Crohn’s disease, ulcerative colitis), celiac disease and other malabsorption diseases. He is a member of Turkish Gastroenterology Association, Gastrointestinal Endoscopy Association, Turkish Liver Research Association, İnflammatory Bowel Diseases Association. He currently works at ATAKÖY MEDİCANA HOSPITAL Gastroenterology Unit.

KARACİĞER HASTALIKLARININ “FİBROSCAN” İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Etiketler

Yazar Hakkında

Prof. Dr. İbrahim Ertuğrul

Önemli Bilgilendirme

Benzer Makaleler