Katarakt, göz bebeğinin arkasında bulunan ve görmeyi sağlayan doğal göz merceğinin saydamlığını kaybederek matlaşmasıdır. Başka bir deyişle görüşün, buğulanmış bir camın arkasından bakıyormuşçasına bozulmasıdır.
Katarakt, orta yaş üstü kişilerde görülen bir göz hastalığı olmakla beraber;
Yenidoğan bebeklerde,Şeker hastalarında,Göze gelen fiziksel darbeler sonrasında,Uzun süreli kortizonlu ilaç kullananlarda görülebilen bir göz hastalığıdır.
KATARAKTIN BELİRTİLERİ :
Görmede yavaş yavaş azalma
Işığa hassasiyet (göz kamaşması)
Çift görme
Okuma zorluğu
Gece görüşünde bozulma
Renklerde soluklaşma veya sararma
Gözlük numaralarının sık değişmesi.
Katarakt, ilaçla veya gözlükle tedavi edilebilen bir rahatsızlık değildir. Kataraktın ilerlemesini durdurabilecek etkili bir yöntem yoktur ve oluşmuş bir kataraktın tek tedavisi ameliyattır. Modern tekniklerin gelişimi ile günümüzde katarakt ameliyatları iğnesiz, narkozsuz, ağrısız yapılarak hasta aynı gün evine dönmektedir. Katarakt ameliyatında dikkat edilmesi gereken bazı önemli unsurlar vardır.
Hekimin tecrübesi ve göz içine konulan merceğin kalitesi, ameliyatın başarısını doğrudan etkiler. Kalitesiz merceklerle yapılan bir ameliyat sonrasında gözde sorunlar gelişebilir. Bu durum kısa bir süre sonra hastanın ikinci kez katarakt olma riskini de beraberinde getirebilir. Bu da hasta için ayrı bir ameliyat riski ve maddi külfet anlamına gelir.
Doğumsal Katarakt :
Doğumsal katarakt (Konjenital Katarakt) doğumdan itibaren görülen, lensin tek veya çift taraflı olarak saydamlığını kaybetmesi ve opaklaşmasıdır. Doğuştan olan kataraktlar, annenin gebelik sırasında geçirdiği enfeksiyonlara, kullanılan ilaçlara bağlı olarak ortaya çıkabildiği gibi, hiçbir nedene bağlı olmadan da oluşabilmektedir. Bir göz bebeğinin diğerinden farklı renkte (beyaz) olması veya gözde kayma (şaşılık) olması, doğumsal kataraktın belirtisi olabilir. Bebeklerde bu belirtiler görüldüğü an, hiç zaman kaybetmeden göz uzmanına başvurulmalıdır. Doğumsal katarakt görmeyi engelliyorsa ve özellikle tek taraflıysa, tanı konulur konulmaz ameliyat edilmelidir. Ameliyat zamanı konusunda göz uzmanı detaylı muayeneden sonra karar verir. Doğumsal kataraktlı gözde en önemli sorun göz tembelliğidir;Göz tembelliğini yenebilmek için, göz doktorunun önerisi doğrultusunda mümkün olan en kısa zamanda ameliyat yapılmalıdır.
KATARAKT CERRAHİSİ :
Ameliyat esnasında göz, damla yardımıyla bölgesel olarak uyuşturulur, bu şekilde ameliyat narkozsuz, iğnesiz, bıçaksız ve ağrısız olarak gerçekleştirilir.
Bıçaksız katarakt ameliyatı olarak da adlandırılan "Femtosaniye Lazer" adı verilen lazer teknolojisiyle ameliyatın en önemli aşamaları bıçak kullanılmadan yapılmaktadır. Bu yöntemle komplikasyon riski önemli oranda düşer. Femtosaniye Lazerle yapılan katarakt ameliyatlarında hasta 15 dakikalık bir operasyon sonrasında evine gidebilmekte, çok kısa sürede iyileşebilmekte ve günlük aktivitelerine hemen dönebilmektedir.
Katarakt cerrahisi bugün teknolojik olarak çok ilerlemesine rağmen ameliyatlarda ender de olsa insan elinin engelleyemediği bazı komplikasyonlar görülebilmektedir. Bu komplikasyonların oluşmaması için doktor deneyimi çok büyük önem taşımaktadır. Göz cerrahisinde bir devrim niteliği taşıyan lazerle katarakt tedavisi dönemi başlamıştır.
Katarakt cerrahisinde insan eli ile yapılan birçok basamak, femtosaniye lazerin sahip olduğu özel görüntüleme teknikleri yardımı ile bilgisayar kontrollü olarak gerçekleştirilmektedir.
Katarakt tedavisinde komplikasyon riskini minimuma indiren ve ameliyat sırasında hastaya yüksek güvenlik ve konfor sağlayan femtosaniye lazerle bıçaksız katarakt tedavisinin diğer bir avantajı da ameliyatın en önemli aşaması olan yapay göz içi merceğinin yerleştiği yuvanın kusursuz olarak hazırlanmasıdır.
Bu sayede yeni teknoloji, kataraktın yanı sıra; miyop, hipermetrop ve astigmat gibi kırma kusuru olan hastalara da gelişmiş göz içi mercek yerleştirmesi ile uzak ve yakın gözlüklerine olan bağımlılıklarını azaltma seçeneği sunuyor.
FAKO YÖNTEMİYLE KATARAKT :
Katarakt tedavisinde kullanılan diğer bir teknik ise FAKO tekniğidir. Bu teknik ile göz içine 2.2 mm'lik kesiden girilir.
Katarakt ameliyatı sırasında özel bir sıvı olan "Viscoelastik jel" kullanılır. "Viscoelastik jel" ile doğal merceğin gözün diğer tabakalarından zarar verilmeden ayrılması sağlanır. Her hastaya özel olmakla birlikte, tek kullanımlıktır.
Saydamlığını yitirmiş göz içi merceği, ultrasonik ses dalgaları yayan özel bir cihazla göz içinde parçalanarak emilir. Yapay, katlanabilir bir mercek göze yerleştirilir. Kesi küçük olduğundan dikişe gerek duyulmaz. Enfeksiyon ihtimali sebebiyle iki gözün ameliyatı aynı gün yapılmaz. İki gözün ameliyatı arasındaki sürenin en az 2 gün olması önerilir.
Katarakt tedavisi, mikrocerrahi gerektiren çok önemli bir ameliyattır. Ameliyatın başarısını hekimin tecrübesi, ameliyatın gerçekleştirildiği ameliyathane sterilizasyonu, kullanılan malzemenin kalitesi ve sterilizasyonu doğrudan etkiler.
Sağlıklı günler dileğiyle..
Op.Dr.Ahmet UMAY
Bristol University
Ophtalmology Section / UK
Kaynak :
www.dunyagoz.com.
