Kardeş Çatışmasını Önlemek için 5 Etkili Yöntem
Kardeşlik ilişkisi, çocuklara paylaşma duygusunu öğreten ve onların sosyal becerilerinin gelişimine katkı sağlayan ilk ve en önemli deneyimlerden biridir. Bu paylaşma duygusu öğrenilene kadar kardeşler arası bazı çatışmaların ve problemlerin oluşması oldukça doğaldır, ancak bu problemler ciddi boyutlara ulaşıyorsa ve kardeşler arasında rekabet ve kıskançlık varsa o zaman bazı önlemler alınması gerekmektedir. Peki ne gibi önlemler alınabilir, çocukların bu çatışmaları aşmalarına yardımcı olabilmek için neler yapılabilir?
İletişimi teşvik etmek
Kardeşler arasındaki çatışmaların çözümlenmesinde, etkili iletişim becerilerinin kullanılması çok önemlidir. Bu sadece kardeş ilişkisine değil aynı zamanda ebeveyn ve çocuk ilişkisinin gelişiminde de önemli rol oynayacaktır. İletişimi teşvik etmek için aileler, çocuklar arasındaki kardeş çatışmalarının çözümüne yönelik açık ve yapıcı bir diyalog sağlamalıdır. Bu bağlamda, aile toplantıları düzenleyerek birbirlerine hissettiklerini ifade etmelerine ve birlikte problemleri çözmek için fikir üretmelerine olanak tanıyabilirler. Örneğin, sürekli tartışan ve birbirlerine hakaret eden kardeşlerin, bu hakaretlerin sonucu olarak ne hissettiklerini ifade etmeleri açık bir şekilde istenmelidir. Ancak, ailenin iletişim becerileri konusunda bir problemi varsa, bireyler başlangıçta zorlanabilirler. Bu nedenle, iletişimi teşvik eden aktivitelerin düzenli olarak tekrarlanması, doğru ifade biçimlerinin zamanla gelişmesine yardımcı olacaktır. Bir diğer etkili yöntem ise aktif dinlemedir. Kardeşler birbirlerini dinleyerek, karşı tarafın düşüncelerine saygı göstererek, onların duygularına empatiyle yaklaşarak daha iyi anlayabilirler. Böylece, anlaşmazlıkların çözümüne yönelik olarak daha yapıcı adımlar atılabilir. Kardeşler arasında açık ve sağlıklı bir iletişim, çatışmaları önlemenin önemli bir yoludur. Ebeveynler, kardeşleri birbirleriyle konuşmaya teşvik etmeli ve iletişim becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmalıdır.
Paylaşmayı teşvik etmek
Kardeşler arasındaki çatışmaların birçoğu, paylaşım sorunlarından kaynaklanır. Örneğin yakın yaşlarda olan iki kardeş oyuncak paylaşımı konusunda sorun yaşayabilirler. Bir kardeş diğerine oyuncağı vermek istemeyebilir veya oyuncağı paylaşmak için sıraya girmek istemeyebilir. Bu durumda, aile çocukların birbirlerine saygılı olmalarını ve oyuncağı eşit bir şekilde paylaşmalarını teşvik edebilir. Kardeşlere sırayla oyuncağı kullanma hakkı vererek paylaşımı dengeleyebilir. Ek olarak her kardeşin oyuncağı belirli bir süre kullanma kuralını koyarak da paylaşım sorununu çözebilirler. Unutulmamalıdır ki bu kurallar sıkılmadan istikrarlı bir şekilde devam ettirilmeli ve her iki çocuğa da eşit haklar verilerek uygulanmalıdır. Bu tür kurallar, kardeşlerin birbirine saygı duymayı öğrenmelerine yardımcı olur ve paylaşım konusunda daha olumlu davranışlar sergilemelerini sağlar.
İki yönlü iş birliğini teşvik etmek
Kardeşler arasındaki iş birliği, ailenin huzuru ve uyumu için çok önemlidir. Ebeveynler, kardeşleri birbirleriyle iş birliği yapmaya teşvik etmeli ve bu becerileri geliştirmelerine yardımcı olmalıdır. Aile oyunları ve aktiviteleri kardeşler arasındaki bağı güçlendirmek için harika bir yoldur. Ebeveynler, aile oyunları oynayarak kardeşlerin birbirleriyle eğlenmelerine, iş birliği yapmalarına ve birbirlerini daha iyi tanımalarına yardımcı olabilirler. Bu oyunlar esnasında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta kardeşler bireysel veya ayrı takımlarda yer almak yerine aynı takımda bulunmalıdır. Bu sayede, aralarındaki rekabet hissi azaltılabilir ve birlikte hareket etmenin önemi vurgulanabilir. Ebeveynler bu aktiviteler sırasında, kardeşlerin birbirleriyle konuşmalarına, plan yapmalarına ve birlikte hareket etmelerine fırsat tanıyarak, iş birliği becerilerinin gelişmesine katkı sağlayabilirler.
Sorun çözme becerilerini öğretmek
Ebeveynler, çocuklarına sorun çözme becerilerini öğretmeli ve onlara çatışmaları nasıl çözebilecekleri konusunda rehberlik etmelidir. Bunun için öncelikle çocukların duygularını tanımalarına yardımcı olmalıdırlar. Kardeşler arasındaki sorunların çoğu duygusal tepkilerin sonucudur. Bu nedenle, çocukların durumlara tepki olarak verdikleri duygularını öğrenmesi sağlamalı ve bu duyguları sağlıklı bir biçimde ifade etmelerine yardımcı olunmalıdır. İkinci olarak, her ailede olacağı gibi anlaşmazlıklar kaçınılmazdır ancak sakin bir şekilde tartışmanın önemini vurgulamak önemlidir. Tartışmaların sakin bir ortamda gerçekleşmesi, kardeşlerin anlaşmazlıkları çözmek için kavga etmek yerine fikirlerini açıkça ifade etmelerine ve birbirlerine saygılı olmalarına yardımcı olabilir. Böylece çevrelerine karşı da saygılı davranmayı öğrenebilirler. Tartışmaların sakin bir şekilde gerçekleştirilmesi için şu yöntemlerden yararlanabilirsiniz: Konuşma sırasında birbirinize mümkün olduğunca sakin bir ton kullanın. İfadelerinizi netleştirin ve anlaşılır bir şekilde ifade edin. Karşı tarafın da söylediklerini dinlemeye çalışın. Tartışmayı kişisel olmaktan çıkarmaya çalışın. Anlaşmazlığı çözmeye odaklanın. Tartışmanın sonunda karar vermek için bir çözüm yolu bulun. Herkesin mutlu olduğu bir çözüm bulmaya çalışın. Bu süreçte, ebeveynlerin kardeşlere örnek olması çok önemlidir. Sorun çözme becerilerinizi göstererek çocuklarınıza anlaşmazlıkları çözmek için doğru yöntemleri kullanmalarını öğretebilirsiniz.
Eşitlik ve adil davranmak
Diğer maddelerde de belirttiğim gibi ebeveynlerin, kardeşleri arasında eşit ve adil davranışlar sergilemeleri önemlidir. Özel ilgi gerektiren bir durum yoksa, birine verilen hak veya imtiyaz diğerine de verilmelidir. Eğer bir davranış yasaklanıyorsa, bu yasaklama her iki kardeş için de geçerli olmalıdır. Bu şekilde, kardeşler arasında bir hissedilmiş adaletsizlik duygusu oluşmaz ve çatışmaların önüne geçilir.
Sonuç olarak kardeşler arasındaki çatışmalar genellikle tek bir olay veya durumla ilgili değildir ve çözümü de tek bir konuşmayla gerçekleştirilemez. Ebeveynlerin çocuklarına örnek olmaları ve bu becerileri onlara da öğretmeleri gerekmektedir. Doğru yöntemleri öğretmek ve çözüme doğru yönlendirmek, gelecekteki anlaşmazlıkların daha olumlu bir şekilde çözülmesine yardımcı olacaktır. Ebeveynler bu maddeleri ne kadar özümserse ve kendi ilişkilerinde ne kadar uygulayabilirse çocuklar da benzer şekilde bu becerilere sahip olacaktır. Unutulmamalıdır ki anlaşmazlıkların çözümü bir süreçtir ve çözüm için zamana ve emeğe ihtiyaç duyulabilir.
Psikolog Elçin Kaya Karataş
