Kalça protez ameliyatı kalça eklemi belirli nedenlerden dolayı hasar görmüş olan hastalarda, hasarlı eklemin yapay bir eklemle değiştirilmesini içeren bir ameliyattır. Kalça protezi, ameliyat dışı tedavilere cevap vermeyen ağrıları giderir, stabilite sağlar (kalça kırık ve çıkıklarından sonra) ve eklem hareket açıklığını artırarak güvenli hareket elde edilir.

Kalça protezine ne zaman ihtiyaç duyulur?

Eklemde osteoartrite (kireçlenme) bağlı ileri derecede yıpranmalar varsa

Eklemin hareketini tamamen kısıtlayan romatoid artrit veya ankilozan spondilit gibi romatizmal hastalıkların varlığında

Uyluk kemiği başında dolaşım bozukluğu durumlarında

Doğumsal kalça çıkıklarının ileri dönemlerinde

Kemik tümörlerinde

Kalça eklemi enfeksiyonu sonrası hasar kalan hastalarda kalça protezine ihtiyaç duyulabilir.

Kalça protezinde operasyon öncesi rehabilitasyon

Kalça protezi operasyonunun başarısını arttırmak için rehabilitasyona operasyondan önce başlamak önemlidir. Bunu için;

Karın ve sırt kaslarına kuvvetlendirme egzersizleri

Kalça ve diz kaslarına kuvvetlendirme egzersizleri

Maksimum ağrısız hareket sınırının kazandırılması

Ameliyat sonrası yürüme programının öğretilmesi

Akciğer komplikasyonlarını önlemek ve sekresyonun atılmasını sağlamak için solunum egzersizleri ve öksürme yönteminin öğretilmesi

Proteze ağırlık vermemek için kalça gluteus medius kasının kuvvetlendirilmesi gereklidir.

Ayrıca kalça çıkığı önleyici pozisyonların öğretilmesi, transfer ve yürüme aktivitelerinin ve operasyon sonrası birinci günün egzersizlerinin öğretilmesi de büyük önem taşır.

Kalça protezi operasyonu sonrası rehabilitasyon

Hastanın operasyon sonrası 1. ve 2. gün özellikle tekerlekli sandalye ile mobilizasyonu çok önemlidir. Çimentolu teknik uygulanan hastalarda 6 hafta boyunca koltuk değneğiyle, 4-6 ay arası ise baston ile tam ağırlık verilebilir. Çimentosuz tekniklerde 6-8 hafta parmak ucu yürüme, 8-12 hafta kısmi ağırlık vererek yürüme, 12. haftadan sonra tam ağırlık vererek yürüme çalışılabilir. Bu rehabilitasyon sürecini hastanın fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı ve uzman bir fizyoterapist gözetiminde geçirmesi önemlidir. Rehabilitasyon programı hastaya özel olarak düzenlenir:

Birinci hafta; pozisyonlama, derin damar tıkanıklığı önleme ve akciğer fonksiyonlarını geliştirmeye yönelik önlemler alındıktan sonra, kalça eklemine aktif veya aktif yardımlı fleksiyon ekstansiyon egzersizleri, kalça ve diz kaslarına izometrik egzersizler, yüksek bir sandalyede oturma, yürüteçle yürüme, karın, sırt ve kol-bacakları güçlendirme egzersizleri yapılmalıdır.

İkinci hafta; kalçada eklem hareketliliğini ve kas kuvvetini artıran egzersizler, yürüteç ile bağımsız olarak yürüme başarıldığında koltuk değneğine geçme, merdiven aktiviteleri, günlük yaşam aktiviteleri sırasında dikkat edilmesi gereken durumların öğretilmesi önemlidir.

Kalça protezi olan hastalar için önemli noktalar

Yatarken;

Operasyon yapılan kalça üzerine yan yatmayın

Bacaklarınızı bitiştirmeyin, çaprazlamayın

Bacaklarınız arasında yastık bulundurun

Günde en az 30 dk sırt üstü dümdüz yatın

Protezli bacak altına yastık koymayın

Otururken;

Alçak sandalyede ve koltukta oturmayın

Otururken diz seviyesi kalçadan aşağıda olmasın

Tuvalet yükselticisi kullanın

Otururken öne doğru eğilmeyin