İnfertilitede kadın faktörü
Yumurtlama probleleri, anovulasyon (yumurtlamama) adet düzensizliklerine, genellikle adet gecikmelerine sebep olurken, kısırlık sebeplerinin yaklaşık % 25ini oluştururlar. Hormonal düzensizliği olanlarda, polikisitik over sendromu gibi metabolik ve hormonal problemleri olan hanımlarda yumurtlamamaya bağlı infertilite sorunları ile karşılaşılmaktadır.
Yumurtlama, gebeliğin oluşabilmesi için her ay yumurtalıklardan olgun bir yumurtanın atılması olarak tanımlanır, adetin 14. gününe rastlar ve gebelik için en uygun günler yumurtlama gününe yakın olan günlerdir ( adetin 12-14-16. günleri).
TÜPLERE BAĞLI İNFERTİLİTE
Yumurtalkıktan atılan yumurtanın yakalanıp, spermler ile sağlıklı bir şekilde birleşebilmesi, gebeliğin oluşup rahim içine yerleşmesi için, tüplerin (tuba) açık ve sağlıklı olması gerekir.
Kadınlarda geçirilmiş genital yol enfeksiyonları, genital tüberküloz, karın içi ameliyatlar, endometriozis ( çukulata kisti ), hidrosalpenks (tuba içinde sıvı birikimi, tıkanıklığa bağlı şişkinlik) gibi tüplerde tıkanıklık ve yapışıklık sebebi olan durumlarda tüplerden kaynaklanan kısırlık meydana gelir.
Tüplere bağlı kısırlık oranı kadınlarda % 25-35 arasında rastlanmaktadır.
ENDOMETRİUM ( rahim içi ) ile ilgili infertilite sebepleri
Kavite (rahim içi) veya endometriumda (rahim iç zar tabakası) geçirilmiş enfeksiyonlar, adhezyonlar (yapışıklar), polip, myom gibi yer kaplayan lezyonlar implantasyonu ( bebeğin tutunmasını-yerleşmesini) engelleyerek infertiliteye sebep olabilir.
SERVİKAL FAKTÖR ( rahim ağzı ile ilgili infertilite sebepleri)
Rahim ağzından salgılanan anti sperm antikorlar sepermleri hareketsizleştirerek nadir olarak infertilite sebebi olabilmektedirler. Aşılama ve tüp bebek tedavileri ile antisperm antikorlar önemini yitirmişlerdir.
İnfertilitede kadın yaşının önemi ve çevresel faktörler
Kadın yaşı ilerledikçe yumurtalık fonksiyonları ( over rezervi ) azalmakta , 35 yaşından sonra etkisini gösteren bu azalma, 40 yaş sonrası çok daha hızlanarak gebe kalma şansı % 10 lara inmektedir. Yaş ile beraber yumurta kalitesindeki bozulma gebe kalma şansını azalttığı gibi , oluşacak olan gebeliklerdeki düşük riskini de artırmaktadır.
Overlerde (yumurtalık) doku ve fonksiyon kaybına yol açan, kist tümör operasyonları, endometrioma (çukulata kisti), radyoterapi, kemoterapi , sigara kullanımı gibi faktörler yumurta sayısının azalmasına sebep olarak yumurtalık bağımlı kadın infertilitesi sebebi olabilirler.