Çocuğunuzun çok hareketli ve atak olduğundan, konsantrasyon bozukluğu yaşadığından şikayetçi iseniz mutlaka bir hekime danışın. Hiperaktivite tanısı konmuş çocuklarda, huzursuzluk, sabırsızlık, dikkat kaybı, unutkanlık, öğrenme güçlüğü gibi davranış bozuklukları saptanmıştır. Hiperaktif çocukların beyin kimyasındaki dengesizlikler sonucunda anormal davranışlar gösterebildiği görülmüş fakat hala tam anlamıyla nedeni tanımlanamamıştır.
Hiperaktivite kızlara oranla erkek çocuklarında daha çok görülüyor ve çocuklardaki dikkat dağınıklığı genelde 3 yaşında başlıyor. Bu dönemlerde önemsenmeyip kontrol altına alınmazsa çocuğunuzun ileriki yaşamını olumsuz yönde etkileyecek problemler ortaya çıkıyor. Bu da çocuğun özellikle ergenlik dönemini daha çalkantılı ve başarısız geçirmesine sebep oluyor.
Yapılan bilimsel çalışmalar, katkı maddeleri eklenmiş besinlerin ve aşırı şeker tüketiminden sonra çocuklardaki hiperaktifliğin arttığını kanıtlıyor. Ayrıca çalışmalar yeterli ve sağlıklı beslenmeyen çocukların hiperaktif olduklarını ortaya koyuyor.
Hiperaktif bir çocuğunuz varsa paniğe kapılmanıza gerek yok gözlemci olun ve dikkat edin. Bazı yiyecekleri özellikle şekerli besinleri tükettikten sonra daha hareketli olup yerinde duramıyorlarsa ve konsantrasyon bozukluğu yaşıyorsa bu tür besinlerin tüketimini sınırlandırmalısınız. Ayrıca hiperaktif çocukların bir çoğu, salisilatlar ve fenolik bileşiklere karşı çok daha duyarlılık göstermektedir bu sebeple salisilat oranı düşük olanlar tercih edilmelidir.
· Salisilat oranı düşük meyveler; muz, kabuksuz şeftali ve papayadır.
· Salisilat oranı düşük sebzeler; lahana, nohut, bezelye, marul ve patatestir.
Et, tavuk, balık, yumurta, süt ürünleri ve tahıllarında salisilat oranı düşüktür. Fakat tüketimlerine dikkat edilmelidir çünkü çocuğunuz bu besinlere karşı duyarlılıkta gösterebilir.
Tüketiminde dikkat edilmesi gereken yiyecekler;
Asitli içecekler ve hazır meyve suları, şekerlemeler ve boyalı besinler, beyaz şeker boya ilave edilmiş süt ve süt ürünleri, cips gibi atıştırmalıklar, konserveler, hazır çorba ve baharat karışımları, şarküteri ürünler (sucuk, salam, sosis gibi), et suyu tabletleri, hazır puding ve kekler gibi tüm koruyucu ve katkı maddesi içeren yiyeceklerin fazla tüketiminden kaçınılmalıdır.
Ayrıca kafein içeren içeceklerden de uzak durulmalıdır. Sağlık için gerekli tüm besin gruplarından yeterli ve dengeli tüketim yapılmalıdır.
Öneriler;
· Çocuğunuzun diğer çocuklara göre daha hareketli ve konsantrasyonun bozuk olduğunu kabul edip beslenmesinden eğitimine, egzersizinden davranışlarına kadar her şeyi ile yakından ilgilenmelisiniz.
· İlgisini toplamak için haftanın her günü 30 dakikalık aktiviteler planlayabilirsiniz.
· Haftada 2 kez balık tüketimine özen göstermelisiniz. Özellikle yağlı balıklarda bulunan omega-3 hiperaktif davranışlarda anlamlı düşüşler meydana getirmektedir.
· Yapılan araştırmalarda hiperaktif çocukların günlük diyetlerine çinko ve demir minerallerinin eklenmesiyle davranışlarda olumlu değişiklikler sağladığını görülmüştür.
· Besin koruyucu ve renklendiricilerinin diyetten çıkarılmasıyla hiperaktif davranışlarda önemli azalmalar olduğu gözlenmiştir.
· Hiperaktif çocuklarda çikolata, şeker ve kafeinli besinler insülin ve buna bağlı olarak adrenalinin salınımını artırdığından, bu tür gıdaların tüketimi sınırlandırılmalıdır.
· Aşırı adrenalin salgılandığında hızla harcanan magnezyumun yetersizliğinin önlenmesi için de ek magnezyum verilmesi önerilebilir.
Uzman Diyetisyen Gamze Şanlı Ak
