GLP-1 Hormonları ve Kilo Yönetimindeki Yeri: Diyetisyen Bakışıyla Rehber


Son yıllarda tıp dünyasında adını sıkça duyduğumuz GLP-1 hormonları, yalnızca diyabet tedavisiyle sınırlı kalmayıp, kilo yönetiminde de devreye giren bir mekanizma haline geldi.
GLP-1, bağırsaklardan salgılanan bir peptid hormonudur.
En önemli görevlerinden biri, kan şekeri regülasyonu sağlamak ve iştah mekanizmasını dengelemektir.
GLP-1 Ne İşe Yarar?
Vücudumuzda GLP-1 şu etkileri yaratır:
-
İnsülin salınımını artırır
-
Mide boşalmasını geciktirir
-
Beynin tokluk merkezini aktive eder
Bu mekanizma sayesinde, hem şeker metabolizması dengelenir hem de iştah kontrolü kolaylaşır.
GLP-1 Agonistleri: Hangi İlaçlar?
GLP-1’in bu etkisinden yola çıkarak geliştirilen ilaçlar şunlardır:
İlaç | Etken Madde | Kullanım Sıklığı |
---|---|---|
Ozempic | Semaglutid | Haftada 1 |
Saxenda | Liraglutid | Günlük |
Mounjaro | Tirzepatid (GLP-1 + GIP agonisti) | Haftada 1 |
Farkları Nelerdir?
-
Ozempic ve Saxenda klasik GLP-1 etkisiyle çalışır.
-
Mounjaro, hem GLP-1 hem de GIP reseptörlerine etki eder. Bu sayede iştah baskılaması daha güçlü olabilir.
GLP-1 İlaçlarının Yan Etkileri
Kullanıcı deneyimlerine ve klinik verilere göre sık görülen yan etkiler:
-
Bulantı
-
Kabızlık veya ishal
-
İştah azalması
-
Tat değişikliği
-
Nadir olarak safra problemleri
Danışan Deneyimlerinden Notlar
“Başlangıçta mide bulantım oldu ama zamanla geçti.”
“Tatlı yeme isteğim azaldı.”
“Porsiyonlarım küçüldü ve daha erken doyuyorum.”
GLP-1 İle Diyet Nasıl Olmalı?
GLP-1 tedavisi sırasında beslenme çok önemlidir.
Mide boşalmasının yavaşlaması nedeniyle yanlış diyetler şişkinlik yapabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
-
Sık sık, küçük öğünler: Günde 3 ana + 2-3 ara öğün
-
Lif dengesi: Fazla çiğ sebze gaz yapabilir
-
Protein odaklı beslenme: Yumurta, yoğurt, balık, lor
-
Basit şekerden uzak durun
-
Bol su tüketimi şarttır
-
Prebiyotikler eklenmeli: Chia, kefir, semizotu gibi
Sık Sorulan Sorular:
GLP-1 ilaçları zayıflama ilacı mı?
Aslında diyabet için geliştirilmiştir ama FDA tarafından kilo kaybı için de onaylanmıştır.
Kimler kullanabilir?
-
BMI 30 ve üzeri bireyler
-
Veya BMI 27+ olup ek hastalığı olanlar
İlaç bırakılınca kilo geri gelir mi?
Eğer beslenme düzeni değişmezse evet.
Bu yüzden diyetisyen desteği şarttır.
Ne kadar kilo kaybı olur?
Genellikle başlangıç kilosunun %10-20’si arasında.
Mounjaro’da bu oran %20’ye çıkabilir.
Sonuç:
GLP-1 agonistleri; diyabet, insülin direnci ve obezite yönetiminde yeni nesil bir yaklaşım sunuyor.
Ancak bu ilaçlar mutlaka uzman diyetisyen kontrolünde, kişiye özel beslenme planıyla birlikte kullanılmalıdır.