Gebelikte kilo alımı ne kadar olmalı?

Yeterli ve dengeli beslenme tüm yaşlarda ve hayatın her döneminde önemlidir, ama gebelikte daha çok önem kazanır. Anne adayının yeterli ve dengeli beslenmesi, bebeğinin de rahme yerleşmesinden itibaren doğana kadar sağlıklı bir ortamda gelişmesini sağlar. Artık çok net olarak biliyoruz ki, anne karnında maruz kalınan olumsuz koşullar ve beslenme bozukluğu sadece doğana kadar değil, bebeğin gelecekteki yaşamı boyunca da sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir. Anne karnında aşırı beslenen veya yetersiz beslenen bebeklerde ileriki yaşamlarında, özellikle 40 yaşlarından sonra tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, obezite, kalp-damar hastalıkları, böbrek hastalığı vb daha sık görülmektedir. Bu nedenle anne adayının hem kendisinin ve hem de bebeğin ihtiyaçlarını karşılayacak kadar yeterli ve dengeli beslenmesi ancak aşırı kilo almaması gerekir.

Gebelikte gebelik öncesine göre günlük kalori ihtiyacı bir miktar artar. Ama bu iki kişilik yemek yeneceği anlamına gelmez. Günde sadece 300 kalorinin ekstradan alınması yeterlidir, bu da öğünlerde 2-3 kaşık fazla yemek veya günlük ekstradan 1 bardak süt anlamına gelir.

Gebelik boyunca ideal kilo alımı kişiden kişiye veya bebek sayısına göre farklılık gösterir. Mesela ikiz bebek bekleyen bir hanımın daha fazla kilo almasını bekleriz ve öneririz. Burada diğer önemli detay ise anne adayının gebe kalmadan önceki kilosudur. Eğer anne adayı gebelikten önce zayıfsa daha fazla kilo alarak aradaki açığı kapatmasını öneririz. Anne adayının fazla kilosu varsa gebe kalmadan önce bu fazla kilolarından kurtulması önerilir. Gebelik öncesi normal kiloda bir kadının gebelik boyunca kilo alımı 9-14 kg arasında olmalıdır.

İdeal kilonun hamile kalmadan önce sağlanması oldukça önemlidir. Bu, gebelikte oluşabilecek bazı komplikasyonları da engellemiş olur. Anne adayının zayıf olması veya gebelikte normalin altında kilo alması; erken doğum, bebekte gelişme geriliği, düşük doğum ağırlığı gibi risklere yol açabilmektedir. Bunun tam tersi, gebelikten önce kilolu olması veya gebeyken normalden fazla kilo alması ise; preeklampsi (gebelik zehirlenmesi), gebelik şekeri, iri bebek, zor doğum, zor doğuma bağlı annede ve bebekte doğum travması, gün aşımı, sezaryen oranlarında artma vb gibi komplikasyonlara yol açabilmektedir.

İdeal kilonun hesaplanmasında vücut kitle indeksi (VKİ) kullanılır. Vücut kitle indeksini hesaplamak basittir. VKİ hesaplamak için kilonuzu (kg olarak), boyunuzun karesine (metrekare olarak) bölmeniz gerekir. VKİ = kg / m2. Örneğin boyu 160 cm kilosu 60 kg olan bir kişinin VKİ şöyle hesaplanır:   60 / 1.62 = 23.4 şeklinde hesaplanır. İdeal vücut kitle indeksi 18-25 arasında olmalıdır. Eğer VKİ bu aradaysa tüm gebelikte 9-14 kilo almanız sizin için yeterli olacaktır. Ancak VKİ, 18’den düşükse daha çok kilo almanız, 25’ten fazlaysa daha az kilo almanız hem bebeğiniz hem sizin sağlığınız için önemlidir.

Gebelikte alınan kiloların yaklaşık 3-4 kg bebek, 0.5 kg bebeğin eşi, 1 kg bebeğin suyu, 1 kg rahimin büyümesine bağlı, 1.5 kg annenin artan kan miktarı, 1 kg büyüyen göğüsler, 1-2 kg annede su tutulmasından  kaynaklanır. Geriye kalanı da annenin aldığı kilolardır yani yağ depolarıdır. Doğumla birlikte bu kiloların 7-9 kg’ı hemen kaybedilir. Lohusalık döneminin sonuna doğru vücuttaki ödem ve kan hacminin de normale dönmesiyle 2 kg daha kaybedilir. Yani, gebelikte normal kilo almış bir anne adayının lohusalık döneminin sonunda geriye sadece vermesi gereken birkaç kilo fazlalığı kalır.

Genellikle alınması gereken toplam kilonun 1-2 kg’ı gebeliğin ilk 3 ayında alınır. Sonraki aylarda ise ortalama ayda 1-2 kg almak normaldir. Ancak bazı gebelerde bulantı, kusma, iştahsızlık nedeniyle ilk 3 ay kilo alımı olmayabilir, hatta kilo kaybı dahi görülebilir. Ancak bu durumda anne adayının endişelenmesine gerek yoktur, çünkü bebek kendisi için gerekli besinleri anneden alacaktır ve bu durumdan etkilenmeyecektir. Zaten 20. haftadan sonra iştah artmaya başlayacak ve anne adayı hızla kilo alacaktır.

Sevgili anne adayları; ideal kilonuzda gebe kalırsanız ve gebelikte sağlıklı beslenerek ideal kilo alımını başarırsanız, hem bu günün sağlıklı bebeklerini hem de yarının sağlıklı bireylerini dünyaya getirebilirsiniz. Bebeğinizin bir ömür sağlığı sizin 9 aylık özveri ve dikkatinize bağlı..