Sedare Dolorem Opis Divinum Artem... yani Türkçesi ağrıyı dindirmek ilahi bir sanattır. Tarih boyunca insanların en sık rastlanılan şikayeti olan ağrı aslında vücudumuzun çok önemli bir savunma mekanizmasıdır. En basit anlaşılacak şekilde şöyle diyebiliriz ki, ağrı, vücuda zararlı yada hasar veren bir durumdan vücudun sakınması için oluşan uyarıdır. Bu uyarıdan ya uzak dur yada onu uzaklaştır sinyali. Ağrı olmasa insan ömrünün süresi daha kısa olurdu.
Sonuçta herhangi bir şeyde uyarı sinyali varsa, yapılacak 3 şey vardır. 1.si sinyali kapatmak 2.si sinyalin nedenini bulup düzeltmek. 3.sü ise bu nedenin tekrar ortaya çıkmasını engellemek.
Tabiki burada fibromiyaljinin sadece ağrıdan oluşmadığını çok iyi analiz etmek gerek. Ama hastaların genelde başvuru şikayeti ağrı olduğundan buradan başlamak daha doğru olabilir. Belki de bir çok hasta polikliniklerimize yorgunluk halsizlik uyku bozukluğu ile başvurduğunda fibromyalji aklımıza gelmiyor olabilir, ki bu yazılarımda paylaşmak istediğim en önemli mesajlardan birisi de ağrı şikayeti ön planda olmayan hastalarda da fibromyaljinin farkındalığının olmasıdır.
Şimdi sinyali kapatalım. Yani ağrıyı keselim.
1) FARMAKOLOJİK TEDAVİ:
İlaç tedavisi fibromyalji de hekimi ve hastayı çok uğraştıran bir konudur. Çünkü hastalığın tedavisi şu ilaçtır demek çok zordur. Bunun sebebi de fibromyaljinin patogenezinin net ortaya konulamamasıdır. Farklı gruplardan farklı farklı ilaçlar fibromyalji de kullanılabilir. Ancak sanırım en büyük sorunlar ilaçların her hastada aynı etkiyi görtememesi ve ilaçların belli bir süre sonra hastalara iyi gelmemeye başlamasıdır. Bakıldığı zaman fibromyalji için FDA onayı almış ilaç sayısı azdır.
Fibromyalji tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkileri çok yakından takip edilmelidir. Zira karşımızda son derece hassas bir bedene sahip olan hastanın bu yan etkilerden olumsuz etkilenmesi ilaca olan bağlılığının azalmasına sebep olabilir. Ayrıca hastanın ilaca verdiği yanıt yakınlıkla takip edilmelidir.
Şunu net olarak söyleyebiliriz ki, hangi ilaç olursa olsun ya etkin olduğu hasta yüzdesi tatmin edici değildir, ya yan etkilerinden dolayı bırakma oranı yüksektir, ya da tedavinin devamında cevapsızlık ortaya çıkmaktadır. Bu yüzden kimse "işte, fibromyalijinin ilacı" budur diyemiyor, belki de diyemeyecek. Zira Fibromyaljinin tedavisini sadece ilaç tedavisi olarak görmek düşülecek çok büyük hatadır. Hasta için ilerleyen günlerde ortaya çıkacak güvensizliğin ve hastalık ile ilgili umutsuzluğun temeli atılmış olacaktır.
Bu yüzdendir ki non-farmakolojik yaklaşımlar (ki bunların bazıları düşük doz ilaç içerebilir ör: Nöralterapi) fibromyalji hastalarında ihmal edilemez. Hastaya bunun mesajı iyi verilmelidir. Bunların arasında fizik tedavi, doğru egzersiz, akupunktur, nöralterapi, psikoterapi, kaplıca tedavileri, tıbbi masaj ve benzeri tedaviler sayılabilir. Bu tedavi yöntemlerini bir sonraki yazımda tartışmaya çalışacağım.
Yazıma Hipokratın sözüyle başlamıştım, yine onun olduğu düşünülen bir sözüyle bitiriyorum. Ne tedavi verirsek verelim temel ilkemiz:
PRİMUM NON NOCERE!!!
