Kabızlık çocukluk çağında sıklıkla karşılaşılan medikal tedavisinde olguların %40 ile 50’inde başarısızlığa uğranılan klinik bir durumdur. Özellikle kabızlık ile beraber dışkı kaçırmanın gelişmesi çocukların okuldan ve sosyal yaşamdan soyutlanmalarına neden olmaktadır. Bu tür olgularda kronik kabızlığa bağlı olarak rektum (kalın barsağın anüse en yakın uç kısmı) aşırı derecede genişlemiş ise medikal tedaviye yanıt alma olasılığı çok azdır.
Kronik kabızlık ile başvuran olguların çoğu uzun süre değişik medikal tedaviler alarak bir Çocuk cerrahına başvurur. Yapılan fizik incelemeden ve radyolojik değerlendirmelerden sonra biz Çocuk Cerrahlarıda öncelikle hem enemalar (lavman) ile hem de oral laksatif (ağızdan verilen dışkı yumşatıcılar) başlayarak olgularımızda kabızlığın önüne geçmeye çalışırız. Yoğun ilaç tedavisne rağmen yakınmaları düzelmeyen olgular çekilen kolon grafisi ile yeniden değerlendirmeye alınır. Megarektum tanısı için olgularda kabızlığın olması, rektal tuşede rektumun dışkı ile dolu olması, kolon grafisinde rektum pelvis oranının 0,61’in üzerinde olması gerekir.
Megarektum oluşan olgularda pek çok cerrahi tedavi seçeneği tanımlanmıştır. Bu konuda dünyanın en saygın cerrahlarından biri olan İspanyol Pena dilate sigmoid kolonu çıkararak %80 oranında laksatif gereksinimini azaldığını belirtmektedir. Ancak yine de bu olgularda laksatif kullanım gereksinimi devam etmektedir. Dilate kolonla beraber rektumun transanal yolla eksize edildiği olgularda ise sonuçların çok daha iyi olduğu bilinmektedir. Bu hastalarda bazı merkezlerde önce kolostomi yapılır. Böylece genişlemiş barsak dinlendirilir, daha sonra genişlemiş barsak kısmı anokutaneal hattın 4-5 cm uzaklığına kadar çıkartılarak normal çaplı inen kolon ile birleştirilir. Problemli olan dilate kısım çıkartılırken total kolon boyu da kısaltılarak kolonik transit zamanının da azaltılması sağlanır. Daha sonra ise hastanın kolostomisi kapatılır.
Bazı merkezlerde ise kolostomi yapılmadan tek seansla, laparoskopi veya laparotomi yardımlı olarak genişlemiş barsak ansı çıkartılabilir. Bu hastalarda ameliyat süresi bazen uzun olabilir. Hastalar ameliyattan sonra 3-5 gün hastanede kalır ve bu süre içerisinde damardan TPN (total parenteral nütrisyon) ile beslenirler.
Ameliyat edilen bu hastaların yaklaşık %60’ı ilaç bağımlılığından kurtulurken, geriye kalan %40 hastada ilerleyen dönemlerde ek medikal ve cerrahi tedavilere ihtiyaç duyabilir.
