Doğum sonrası kontrolde neler Yapılır? Lohusa döneminde dikkat edilecek hususlar nelerdir?

Doğum sonrası ilk birkaç saat  hastanın ateşi, kanaması, rahim sertliği, nabız ve tansiyonu ve idrar çıkışı sık ara ile gözlenir.

- Hastanın kan grubu önemle dikkate alınır: Kan uyuşmazlığı durumunda, anne Rh (-) Negatif  /baba Rh (+) Pozitif ise ve bebeğin kan grubu da Rh (+) Pozitif ise, anneye Rh İmmunizasyonu için Anti-D (Rh-İmmune Globulin) standart dozlarda uygulanır. Anne, kendi sağlık durumunda dikkat edecek hususları bilmelidir:

Kanama - Loşi Takibi Yapılmalı

- Doğum sonrası ilk 2 gün kırmızı-vişneçürüğü renkte bir akıntı normaldir. 2-10 günler  arası renk pembe-kahverengi hale döner. Lekelenme tarzında kanama doğumdan sonra özellikle  emziren annelerde 6. haftaya  kadar  devam edebilir. Kötü kokulu akıntınız varsa sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

- İdrar çıkışı değerlendirilimeli:

- Doğum  sonrası ilk 2 gün  idrar miktarında artış normaldir. İdrar yaparken yanma veya idrarda renk değişikliği varsa sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

- Ağrı:

- Rahatsız edici sırt, göğüs ve baş ağrısı, çarpıntı ve nefes darlığı varsa anne sağlıkkuruluşuna başvurmalıdır.

Ateş Kontrolü;

- Yüksek ateş, memelerde veya rahimde enfeksiyon işareti olabilir, ateş 38 derecenin üzerinde ise sağlık kuruluşuna baş vurmalıdır.

- Kan Basıncı (tansiyon) kontrolü:

- Kan basıncı 140/ 90 mmHg ve üzerinde ise doktorunuza danışın.

- Özellikle gebelikte hipertansiyon saptanmış annelerde ilk 3 gün kan basıncı birkaç kez değerlendirilmelidir.

 Perine Bakımı:

- Normal doğum yapılmış ise doğumdan birkaç gün sonra doktorunuz tarafından vajinal muayenehane yapılır. Perine bölgesinde kırmızılık, şişlik ve ağrı var ise sağlık kuruluşuna erken başvurmalıdır

- Kullanılan petler temiz olmalı. Tuvalete gittiğinde önden arkaya doğru temizliğin yapılması, pedlerin sık değiştirilmesi önerilir.

- Sezaryen ile doğum yapılmış ise sezeryan  yeri kontrol edilmelidir, kırmızılık, şişlik ve ağrı var ise sağlık kuruluşuna baş vurmalıdır.

Dışkılama Kontrolü:

- Kabızlık var ise lifli besin ve sıvı alımı artırılmalıdır. Gerekirse beslenme hakkında sağlık

personelinden bilgi alınmalıdır.

Meme Bakımı;

- Gebeliğin 7inci ayından sonra meme bakımına dikkat edilmelidir. Memelerdeki gerginlik ve şişkinlik erken ve geç dönem gebelerde şikayet nedeni olabilir. Destekli, rahat bir sütyen kullanılmalıdır.

- Meme bakımı özellikle ilk bir hafta özen ister.

- Loğusa gevşek, rahat, pamuklu kumaştan yapılmış bir sütyen kullanılmalıdır.

- Doğumdan sonra her emzirmeden önce meme ucu temizlenmeli, meme bakımı yapılmalıdır.

- Bu kurallara uyulduğu zaman memede çatlak, kızartı, şişlik olmayacağı gibi çatlak olsa bile temiz tutulduğu için mikroplanma (mastit) olmaz.

- Doğumdan hemen sonra bebek olabildiğince çabuk emzirilmelidir. Meme bakımı iyi olursa,

çocuğun ağzında pamukçuk oluşması da engellenebilir.

 Annenin psikolojik durumu:

- Gebelik ve lohusalık doğal bir yaşam olayı gibi gözükse de kadın için büyük bir stres nedeni olabilmektedir. Bu dönemde her kadın, az ya da çok kaygı yaşar. Annelik hüznü (gebelikte ve lohusalıkta yaşanan korku ve endişeler) özellikle ilk doğumunu yapmış olan kadınlarda daha sık olmak üzere görülür. Annede huzursuzluk, sinirlilik, duygusal dengesizlik ve ağlamaklı olma durumu şeklinde görülebilir.

- En sık görülen belirtiler arasında uyku bozukluğu yer almaktadır. Bu yakınmalar, doğumdan sonraki ilk 3-10 gün içinde ortaya çıkar ve genellikle 20. haftanın sonunda kaybolur.

- Doğum sonrası depresyon; kadınların %10-15’inde görülür ve annelik hüznüne göre daha ağır bir tablodur. En sık doğumdan sonra ilk üç ayda görülmekte ve daha sonra tekrarlayabilmektedir. Uykusuzluk, yorgunluk, dikkat dağınıklığı, ağlama nöbetleri gibi annelik hüznü sırasında görülenlere ek olarak; isteksizlik, iştah sorunu, aşırı endişe, sıkıntı, çevreye ilgisizlik, bebekle ilgili aşırı kaygı ya da boş verme gibi belirtiler görülebilir.

- Doğum sonrası depresyon belirtileri görüldüğünde sağlık kuruluşundan destek alınmalıdır

Lohusa döneminde tehlike işaretleri

- Ani veya yoğun kan kaybı: doğum sonrasında 20-30 dakika içinde 2-3’ten fazla pedi kirletecek

kanamanın olması

- Zaman geçtikçe kanamanın azalmayarak artması

- Ciddi baş ağrısı, bulanık görme

- Kan basıncının 140/90 veya üzerinde ölçülmesi

- Kasılma nöbetleri

- Solunum güçlüğü, hızlı solunum

- Nefes darlığı, göğüs ağrısı olması

- Ciddi karın ağrısı

- Kötü kokulu akıntının olması

- İdrar yaparken ağrı, idrar kaçırması

- Yüksek ateş

- Tek taraflı baldır ağrısı, bacaklarda kızarıklık ve şişme olması

Lohusa sonrası dönemde doktorunuzu ziyaret etmelisiniz. Bu vizitte genel muayene ve üreme organların muayenesi yapılır, kilo ve tansiyonunuz ölçülür, kan değerlerine bakılır, gebelik öncesi yapılmadı ise smear testi yapılabilir. Gebelik süresince ortaya çıkan tansiyon, guatr veya şeker hastalıkların ve diğer görülen veya gebelikten önce var olan hastalıkların ilgili hekimlerince takibin yapılmasını planlanır, gebelikten korunma yöntemleri konuşulur.