Distraksiyon osteogenezis - çene uzatma
Distraksiyon Osteogenezis’i kabaca kemik boyunu uzatma olarak tarif edebiliriz.Tıp literatürüne Ortopedi bölümü tarafından yerleştirilen bu teknik halk arasında boy uzatma yöntemi olarak bilinir.Ortopedi bölümünün kullandığı teknik 1992 yılından itibaren yüz kemikleri için de uygulanmaya başlanmıştır. Çene kemiklerine distraktör adı verilen bir alet yerleştirilerek kemiklerin günde 1 mm uzatılması mümkündür.1998 yılından itibaren ilgilenmeye başladığım bu konu hakkında uzmanlık tezi hazırlayarak Çene Uzatma ameliyatlarının Türkiye’deki öncüleri arasında kendime yer buldum
Yüz kemikleri içerisinde alt çene(mandibula) ve üst çene(maksilla) kemikleri için rahatlıkla uzatma ameliyatları yapılabilir.Çene uzatma ameliyatlarının endikasyonunu kısaca çene kemiklerinde gelişimsel yetersizlik olarak söyleyebiliriz.
Çene kemiklerindeki gelişimsel yetersizliğin yani kısalığın doğuştan (konjenital) ve travmatik nedenleri bulunmaktadır. Konjenital nedenler arasında Mandibuler hipoplazi, Goldenhar Sendromu (Okulo-aurikulo-vertebral Displazi), Pierre-Robin Sendromu, Nager Sendromu(Akrofasyal Disostozis) ve Treacher-Collins Sendromu(Mandibulofasyal Disostozis) sayılabilir. Alt çene gelişimini tamamlamadan önce yani çocukluk yaşlarında oluşan travmatik çene eklemi(kondil) kırıklarının doğru tedavi edilememesi neticesinde çene kemiğinin etkilenen bölgesinde kısalık ortaya çıkacaktır.
Çene kemiklerinde kısalık olan vakalar erişkin yaşlarda (18 yaşından sonra) Ortognatik Cerrahi girişimleri ile tedavi edilebilir. Ancak daha küçük yaşlarda kısalık sorununu giderebilmek için çene uzatma ameliyatlarını uygulamak gerekmektedir. Kendi vaka gurubum içerisinde hasta yaşları 2 – 21 yaş arasında değişmektedir.
Çene kemiklerinde kısalık olan vakaların öncelikle ayrıntılı muayene edilmesi gerekmektedir. Muayene sonrasında direkt radyografiler, panaromik mandibula(çene) grafisi ve 3 boyutlu Bilgisayarlı tomografilerin incelenmesi gerekmektedir. Bu ameliyatların neticesinde mükemmel sonuç elde edebilmek için ortodondistlerle birlikte ekip çalışması yapmakta fayda vardır. Detaylı muayene ve filmlerin incelenmesi sonrasında ameliyatın şekline ve niteliğine karar verilir.
Çene uzatma ameliyatları genel anestezi altında tam teşekküllü bir hastanede yapılmalıdır. Bu ameliyatlar ağız içinden veya ağız dışından yapılabilir.Her iki yöntemde de çene kemiğine distraktör adı verilen bir cihaz yerleştirilir. Ameliyat endikasyonuna göre 1 saat ile 3 saat arasında sürmektedir. Ameliyattan 5-7 gün sonra uzatma işlemi başlatılır ve günde 1 mm uzatma yapılır.Uzatma işlemi bittikten sonra alet 6 hafta yerinde tutulur. Sonrasında çene filmleri ile kemikleşmenin olduğu görüldükten sonra aletler çıkartılarak işlem sonlandırılır. Bu ameliyatların neticesinde mükemmel sonuç elde edebilmek için ameliyat öncesinde ve sonrasında ortodondistler tarafından ortodontik tedavi yapılması gereklidir.
Hastalarımızın ameliyat sonrasında özellikle sert gıdalar yemekten ve etraftan olabilecek travmalardan kendilerini korumaları gereklidir. Ağız dışına yerleştirilen aletlerin pansumanının dikkatlice ve titizlikle yapılması gerekmektedir.
