Dışlanmanın gizli sebebi: narsistik kişilik özellikleri ve sosyal izolasyon

Hepimiz bir şekilde toplumda kabul edilmek isteriz ama bazı insanlar, özellikle narsistik kişilik özellikleri taşıyanlar, dışlanma konusunda daha fazla zorlanabiliyor. Peki, narsist bireyler neden daha sık dışlanıyor ve bu durum kişilik özelliklerini nasıl etkiliyor? Bu yazımda sizlere Şubat 2025 basımlı yeni yayınlanmış bir makaleyi* referans alarak narsisizmin dışlanma ile ilişkisinin nasıl olduğunu anlatmaya çalışacağım.

Dışlanmanın gizli sebebi: narsistik kişilik özellikleri ve sosyal izolasyon

Narsisizm ve Dışlanma Arasındaki Bağlantı

Büttner, C. M. ve diğerlerinin araştıması, narsistik özelliklere sahip kişilerin daha sık dışlandığını ortaya koyuyor. Özellikle "grandiyöz narsisizm" olarak adlandırılan bir tür, kendini büyük görme ve başkalarını manipüle etme eğilimleriyle tanınır. Bu tür narsistler, diğer insanlardan farklı olarak sıklıkla dışlanma ya da reddedilme hissi yaşayabiliyor. Bu yazıda konu olan araştırma, anketlerden deneysel çalışmalara kadar birçok farklı veriyi inceledi ve narsistlerin sosyal çevrelerinde daha sık dışlanma yaşadığını gösterdi.

Narsizm ve Dışlanma İlişkisini Anlatan Üç Önemli Mekanizma

Araştırmacılar, narsistik bireylerin dışlanmaya neden daha yatkın olduklarını açıklamak için üç temel mekanizma belirlemişler. İşte bunlar:

  1. Algısal Hassasiyet: Narsist bireyler, dışlanma konusunda aşırı hassas olabiliyorlar. Mesela, birinin onlara mesaj atmaması ya da göz teması kurmaması gibi durumu dışlanma olarak algılayabiliyorlar. Bu nedenle, diğerlerinin davranışları konusunda yanlış anlamalar yaşanabiliyor.
     
  2. Hedef Davranış: Narsistik bireyler, genellikle rekabetçi, kibirli ve agresif bir tavır sergileyebiliyorlar. Bu tür davranışlar, grup içindeki uyumsuzluklara neden olabiliyor ve diğer kişiler bu kişilerden uzaklaşabiliyor. Yani, narsistlerin tavırları dışlanmalarına yol açabiliyor.
     
  3. Ters Nedensellik (Zamanla Artan Narsisizm): Dışlanma, narsistik özellikleri zamanla daha da artırabiliyor. Bir kişi sık sık dışlanıyorsa, bu durum, o kişinin narsistik eğilimlerini güçlendirebiliyor. Yani dışlanma, kişilik gelişimini etkileyen bir döngüye yol açabiliyor.
     

Ne Anlama Geliyor?

Bu çalışma, narsistik bireylerin dışlanmaya karşı daha duyarlı olduklarını ve sıklıkla dışlandıklarını gösteriyor. Ayrıca, dışlanmanın narsistik özellikleri besleyebileceği de ortaya konmuş. Yani, bir kişi sosyal çevresinde sıklıkla dışlanıyorsa, bu durum kişiliğini etkileyip daha narsistik hale gelmesine yol açabiliyor.

Toplum içinde dışlanma, her bireyin yaşamında etkili olabilen bir deneyimdir. Ancak narsistik kişilik özellikleri taşıyan bireyler, dışlanma konusunda daha fazla zorluk yaşayabiliyorlar. Bu yüzden, narsistik eğilimleri olan kişilerin sosyal ilişkilerinde dikkatli olmaları, dışlanmayı önleyebilir ve daha sağlıklı sosyal etkileşimler kurmalarına yardımcı olabilir.

Eğer narsistik özelliklerinizi ya da çevrenizdeki narsistik kişileri anlamak ve bu konuda daha sağlıklı ilişkiler kurmak isterseniz, bir uzmandan yardım almak faydalı olabilir.

*Büttner, C. M., Rudert, S. C., Albath, E. A., Sibley, C. G., & Greifeneder, R. (2025). Narcissists’ experience of ostracism. Journal of Personality and Social Psychology.

Bu makale 6 Mart 2025 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Uzm. Kl. Psk. Ayşenur Aldırmaz

"Merhaba, ben Klinik Psikolog Ayşenur Aldırmaz.Psikoloji alanındaki yolculuğuma Koç Üniversitesi’nde başladım ve bu tutkumu Üsküdar Üniversitesi’nde Klinik Psikoloji yüksek lisansıyla derinleştirdim. Eğitimim boyunca, insanların hayatlarına dokunmanın verdiği anlamı keşfettim ve bunu mesleğime taşıdım. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, özel danışmanlık merkezleri ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışarak, ergenler, yetişkinler ve çiftlerle çeşitli sorunlar üzerine çalıştım. Bu deneyimler, her bireyin ve ilişkinin kendine özgü bir hikâyesi olduğunu anlamamı sağladı. Son 4 yıldır, online ve yüz yüze danışmanlık hizmeti veriyorum. Seanslarımda, bilimsel temelli EMDR, psikodrama ve Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) tekniklerini bir araya getirerek danışanlarımın ihtiyaçlarına uygun, bireyselleştirilmiş bir yol haritası oluşturuyorum. Bu ...

Etiketler
Dışlanma
Uzm. Kl. Psk. Ayşenur Aldırmaz
Uzm. Kl. Psk. Ayşenur Aldırmaz
İstanbul - Psikoloji
Facebook Twitter Instagram Youtube