DİKKAT ERGEN VAR!
Ergenlik, çocukluktan erişkinliğe geçiş sürecidir. Bu süreç iç salgı bezlerinden salgılanan hormonlar tarafından başlatılır ve sürdürülür. Vücutta ergenliğe yol açan hormonal değişiklikler kız çocuklarında 8-13 ,erkeklerde 9,5-15 yaşlarında ortaya çıkar. Değişikliklerin tamamlanması 3-5 yıl sürer.
Ergenlik dönemi hem ergen için hem de ailesi için zorlu bir dönemdir. Aile ergeni anlamakta güçlük çekerken ,ergen anlaşılmadığını düşünür. Ebeveyn bu dönemi ne kadar bilir ve çocuğunu tanırsa bu süreç nispeten kolay geçebilir. Vücuttaki yapısal değişikliklere ve çevreye uyum gerektiren bu dönemde okulda da beklentilerin yükseldiği ,sorumlulukların arttığı bir dönemdir. Ayrıca gelecekteki mesleğine ve yaşam biçimine karar vermesi gereken bir dönemdir. Bedeninde ve biyolojik işlevlerinde oluşan bu değişime alışması zaman alabilir.
Ergenlik çağından önce süper egonun gelişmemiş olması, çocuğun kendini gözlemleme yetisinin zayıflığı, dürtülerin dizginlememiş olması depresyona sebep olabilir. Üst benlik ,benliği ve dürtüleri egemenliği altına alamaz. Genç depresyona karşı kendini savunmaya girişir.
Çok sık can sıkıntısı çeker ve sürekli tedirginlik hisseder. Uzun süre bir iş ile ilgilenmez. Bir işin sonunu getiremez.
İstekle başlar ama çabuk sıkılır. Coşkusu ve bezginliği bir aradadır.
Okuduğunu anlamaz dikkatini toplayamaz. Unutkanlık ve dalgınlıkları çoktur.
Ders dinleyemez, başarısı düşer. Baş ağrısı ,mide bulantısı, karın ağrısı ,uykusuzluktan yakınır.
Saldırgan davranışları sergiler, Baş kaldırıp, saygısızlık yapar.
Kendisinin güçsüz olmadığını kanıtlamaya uğraşır, insanlardan kaçmak veya tam tersi çok sosyalleşmek isteyebilir.
Öğretmenlere baş kaldırırır, söylediklerine karşı çıkar, tepki verir.
Genç duygularını yüksek ses ve güçlü mimiklerle ifade edebilir.
Bir gün enerjik ,bir gün yorgun hissedebilir .
Bu dönemde ’ Dün gayet iyiydin! Bugün ne oldu? ‘gibi sorular sorulmamalıdır.
Diğer dönemlere göre daha çok hayal kurar, gerçeklikten uzaklaşır. Bu hayaller gelecek planları kapsayabilir, çevresini küçümser ve boş vermiş olabilir.
Zaman zaman yalnız kalmak ister. Odasına kapanabilir. Bu gibi durumlarda ciddi bir sorunu olduğu düşünülmemeli rahat bırakılmalıdır.
Ergen kendini sürekli yorgun hissedip çalışmaktan kaçabilir. Âdeta enerjisini büyümeye harcıyordur.
Bu dönemde arkadaşlık çok önemlidir. Bu nedenle arkadaşlarını, arkadaşlarının ailelerini tanımaya ve yakından takip etmeye dikkat edilmelidir. Arkadaşlarını suçlar ve eleştirel tavırlarla yaklaşılmamalıdır.
Bu dönemde gencin fark edilme, takdir edilme ihtiyacı vardır. Bunu aile içinde bulamayan genç farklı ortamlara yönelebilir. Bu yönelim gerçek dünyada olduğu gibi sanal dünyada da olabilir bu sebeple takipte olmakta fayda vardır.
Aileler bu dönemde ergen ile fikir alışverişi yapmalı, aile konularının içinde tutulmalıdır. Saygıyla ve objektif dinlemeli ve ortak payda da buluşulmalıdır.
Nasihatler genel olarak işe yaramaz. Uzun vadede çözüm değildir. Sevgi eksik edilmemeli ve evdeki ortamın gerginlikten uzak olması önemlidir.
Ergenlik döneminde gençlerin gelişiminde bireysel farklılıklar görülebilir. Gençler bir an önce büyümek, uzun boylu, güçlü olmak ister. Bazen beden gelişimi ile gencin hareket yeteneği eş zamanlı olmayabilir. Sakarlıklar, beceriksizlikler olabilir.
Henüz hazır olmadan kocaman adam oldun, kocaman kız oldun gibi söylemler onlara yetişkinlerin beklentilerine yeteri kadar cevap verememe ve yetersizlik duygusuna sokabilir.Bu tip söylemlere dikkat etmelidir.
Unutulmamalıdır ki; sorunlar karşılıklı birbirini dinlemeyle, kızgınlığa ve kırgınlığa düşmeden, hoşgörü ve yapıcı tartışmayla çözülebilir.
Hepimiz bu dönemden geçtik. Büyüdükten ve roller değiştikten sonra ergenleri anlama konusunda zorluklar yaşayabildiğimiz yadsınamaz bir gerçek. Özellikle ebeveyn olarak çocuklarınızın ergenlik dönemini anlayabilmek, her iki taraf içinde kolay ve keyifli bir süreç olması için iletişim sorunları yaşandığında çözüm bulunamıyorsa uzman desteği almak önemlidir.
Ceyda YÜCETÜRK KARAKAYA
Aile Danışmanı
