Çocuklarda Kanser
Çocuklarda kanser görülür mü?
Erişkinlerdeki kadar olmasa da çocuklarda da kanser meydana gelebilir. Tüm kanserlerin ancak %1-2’si çocuklarda görülür. Çocuklarda her yıl yeni kanser görülme sıklığı milyonda 130-150 olarak bildirilmektedir.
Çocuklarda kanser neden olur?
Çoğu zaman çocuklarda görülen kanserlerin bilinen bir nedeni yoktur. Down sendromu, bazı kalıtsal genetik anormallikler, radyasyona maruz kalma gibi durumlar bazı kanser türleri ile ilişkili olsa da, genetik yatkınlık ve çevresel nedenler kansere neden olmaktadır. Ailevi yatkınlık, doğumsal hastalıklar, doğumsal anomaliler, gen bozuklukları, bağışıklık sistemi bozuklukları, radyasyon, ilaç, endüstri tarım ürünleri, virüsler ve beslenme gibi faktörler kanser gelişimine zemin hazırlamaktadır.
Çocuklarda kanser çeşitleri, türleri nelerdir?
15 yaşın altındaki çocuklarda teşhis edilen en yaygın kanser türleri aşağıdadır:
Lösemi (çocukluk çağı kanser vakalarının yaklaşık %29’unu oluşturur.) Akut lenfoblastik lösemi (ALL) ve Akut miyeloid lösemi (AML)
Merkezi sinir sistemi tümörleri ( beyin ve omurilik tümörleri (%26).
Hodgkin dışı lenfoma ve Hodgkin lenfoma lenf sisteminde başlayan kanserler.
Nöroblastom (%6),olgunlaşmamış sinir hücrelerinin tümörü
Wilms tümörü (%5), bir tür böbrek tümörü.
Rabdomyosarkom (%3), çizgili iskelet kası tümörü
Retinoblastom (%2),bir göz tümörü.
Osteosarkom (%2) ve Ewing sarkomu (%1),genellikle kemiğin içinde veya yakınında başlayan tümör.
Germ hücreli tümörler, erkek çocukların testislerinde veya kızların yumurtalıklarında başlayan nadir tümörler
Hepatoblastoma ve hepatosellüler karsinom, karaciğer tümörleri
Çocukluk çağında görülen kanserlerin yaklaşık %30’unu lösemi oluşturur. Ülkemizde ikinci sırada lenf bezi kanserleri (Hodgkin ve Hodgkin-dışı lenfoma) yer almaktadır. Sonra sırasıyla sinir sistemi tümörleri, nöroblastoma, Wilms tümörü ve yumuşak doku sarkomaları (rabdomiyosarkoma) görülmektedir. Kemik, deri, göz ve karaciğer tümörleri ise çocuklarda daha nadirdir.
Çocuklarda kanser belirtileri nelerdir?
Yetişkinlerde var olan erken tanı için tarama testleri, çocukluk çağı kanserlerinde yoktur ve aşağıdaki belirtilerin varlığında, anne ve babaların uyanık olması ve bir hekime başvurması çok önemlidir.
Solukluk, halsizlik,
Sık ateşlenme veya uzamış ateş
Deride morluklar, çürükler,
Boyun, koltuk altı ve/veya kasık bölgesindeki lenf bezlerinde genellikle ağrısız ilerleyici şişlikler,
Vücudun herhangi bir bölgesinde (karın, kol, bacak, göğüs duvarı, sırt, kafatası vb.) ilerleyici şişlik,
Burun ve dişeti kanamaları,
İdrar veya dışkıda açıklanamayan kanama,
İdrar veya dışkılamada zorluk, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik (kabızlık, ishal),
Kemik ağrıları,
Uzun süren ve nefes darlığına neden olan öksürük,
Sabahları daha belirgin olan baş ağrısı ve kusma,
Görme bozuklukları,
Gözlerde kayma, göz bebeklerinin ışıkta kedi gözü gibi parlaması veya istemsiz hareketler,
Göz çevresinde koyu renkli morluklar,
Yürüme bozuklukları, dengesizlik,
Ateşsiz havale geçirme, baş ağrısı ve fışkırır tarzda kusma
Okul başarısızlığı,
Kişilik değişikliği,
Bebeğin emmemesi, ağırlık kaybı,
Bebeğin motor gelişiminde (başını dik tutma, dönme, oturma, yürüme becerileri) gecikme.
Çocuklarda kanser tanısı için yapılan testler nelerdir?
Kan testleri: Rutin kan testleri, bir kişinin kanındaki farklı hücre türlerinin sayısını ölçer. Lökosit sayısının çok yüksek veya çok düşük olması, trombositopeni, anemi kanser ile ilişkili olabilir.
Kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisi: Kemiklerin içinde bulunan yağlı doku olan kemik iliğini incelemek için bir iğne ile çıkartılmasıdır. Kemik iliği biyopsisinde bir miktar katı doku patolojik inceleme için çıkarılır.
Biyopsi: Biyopsi, kanser şüphesi nedeniyle alınan dokunun mikroskop altında incelenmek için çıkartılmasıdır. Diğer testler kanserin varlığını öngörebilir, ancak sadece biyopsi kesin tanı koyabilir.
Radyolojik tetkikler: Ultrasonografi, Tomografi ve MRI ile ilgil idokuda tümör varlığı ve lokal yayılımı incelenir PET-CT ile uzak yayılım incelenir.
Çocuklarda kanser tedavisi nasıl yapılır? Çocuklarda kanser tipine göre değişmekle birlikte kemoterapi ve/veya radyoterapi ve cerrahi uygulanabilmektedir. Tüm bu tedavi türlerinin uygulanması ile birlikte tedavi başarısı lösemi gibi bazı kanser türlerinde %90’lara kadar çıkabilmektedir.
