Toplumumuzda sıkça karşılaştığımız veya duyduğumuz halk arasında koyulması sıradanlaşmış bir tanı olmanın ötesinde bir durumdur hiperaktivite. Her yerinde durmayan hareketli çocuğa hiperaktif demek büyük bir yanılgıdır. Bu yanılgılar yüzünden çok fazla çocuğumuz aile üyeleri tarafından yanlış yönlendirmelere maruz kalmaktadır. Evet aşırı hareketlilik hiperaktivite belirtileri arasında gösterilebilir ancak bu belirtinin süreklilik arz etmesi, dikkat edilmesi gereken önemli bir noktadır.
Hiperaktivite nedir ?
Hiperaktivite özellikle okulöncesi dönem ve okul çağı çocuklarında görülen etkisinin tüm hayat boyunca gözlemlenebileceği bir nöropsikiyatrik bozukluktur. Kısaca tanımlamak gerekirse hiperaktivite anormal hareketliliğin süreklilik arz etmesi, dürtüsel bozukluklar ve çocuğun yaşına uygun sorumlulukları yerine getirememesi ile baş gösterir. Erkek çocuklarda yoğunluğu, kız çocuklarına oranla iki üç kat daha fazladır.
Hiperaktivite Tanısı Nasıl Koyulur ?
- Çocuğun öyküsü alınır.
- Aile ile görüşme sağlanır, çocuğun doğumöncesi ve doğum sonrası bilgileri ebevynlerine çocuğu iyi tanıyan öğretmenine tanının sık karşılaşılan belirtileri ile ilgili sürece yönelik sorular sorulur. Belirtilerin şiddetine göre değerlndirme yapılması ana unsur olarak gösterilebilir.
- Çocuğun bu aşamada belirli bilişsel testlerden geçmesi tedavinin gidişatını belirlemede büyük rol oynayabilir. Gelişim özelliklerinin takibi açısından AGTE (Ankara Gelişim Tarama Envanteri), WISC-R (Weschsler), vb.
- Çocuğun kişilik testlerinden geçmesi de tedavinin gidişatı açısından önemlidir. Psikopedagojik açıdan insan resmi çizme, Cümle tamamlama, DKÖ-SKÖ (Sürekli Kaygı Ölçeği) vb.
- DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği kullanımı
- Ayırıcı Tanı
- Tedavi ve eğitim Planlarının yapılandırılması programı ile birlikte;
Çocuk Psikiyatrisi Psikolog ve Özel Eğitim Uzmanı tarafından gözlemlendikten sonra konulur.
Anne-Baba Tutumu Nasıl Olmalıdır ?
Bu tanının tedavisinde ebeveynlerin tutumları çok önemlidir. Bu süreçte dil gelişimi yaşına uygun ve başka herhangi bir psikiyatrik bozukluğu olmayan, sürece uygun kısıtlamaları sorunsuz kaldırabilecek düzeyde çocuklara;
Olumsuz davranışlarına gösterdiğimiz hassasiyeti, olumlu davranışlarına da gösterip uyumunun artmasına yönelik teşviklerde bulunarak,
Çocuğun çevresel uyaranlar etkisinde kalmadan kendi başına oyun kurmasını sağlayarak, (Burada önemli nokta oyun seçimini çocuğa bırakmaktır).
Çocukla kurulan iletişimde komutların etkin bir şekilde çocuğa geçmesini sağlayarak. (Yapılması istenen bir şeyin çocuğun farkında olmasını sağlayacak şekilde ifade etmek). Bunu gerçekleştirirken de çocuğun dikkati dağıtabilecek etkenleri ortadan kaldırarak ve gereken noktalarda söylemlerinizi aşırıya kaçmadan normal bir ses tonu ile tekrar ederek sürece katkıda bulunabilirsiniz.
