Çene Eklemi
Çok ilginizi çekmemiş ve fark etmemiş olsanız da çene ekleminiz günde yüzlerce kez kullandığınız bir ekleminizdir. Her iki tarafta alt çene ile kafatasının, kulağın hemen önünde birleştiği yerdedir. Her çiğneme hareketi yaptığınızda onu kullanıyorsunuz. Hatta her konuştuğunuzda ve yutkunduğunuzda ( üç dakikada bir kere ) onu hareket ettiri-yorsunuz. Böylece en sık kullanılan eklemlerden birisidir.
Eliniz kulak kepçenizin önündeki üçgen şeklinde yapının üzerine koyarak bu eklemi bulabilirsiniz. Parmağınızı birazcık ön tarafa doğru kaydırıp bastırınız ve ağzınızı açıp kapattığınızda da bu ekleminiz hissedebilirsiniz.
Bu işlem çene ekleminde bozukluk olanlarda önemli ölçüde rahatsızlık yaratır aynı şeklinde hekimler de teşhis için aynı yönetimi kullanırlar.
Çene Eklemi Nasıl Çalışır ?
Bir şeyi kuvvetlice ısırdığınızda sadece dişlerinize değil aynı zamanda çene ekleminize de kuvvet uygularsınız. Fizik terimleri ile çene kaldıraç' ve çene eklemi dayanma noktası' na benzer. Gerçekte çene ekleminde birim alana uygulana basınç çeneye uygulanan birim basınçtan çok daha fazladır. Bu tür kuvvet ve basınçların üzerinden gelebilmesi için çene eklemi kayar şekilde hareket eden bir eklem tipidir.
Bundan dolayı çene eklemine uygulanan basınç daha geniş bir alan üzerine yayılır böylece eklemdeki hasar ve yırtıklar daha çabuk iyileşebilir.
Eklemler hareketin hassas olmasını sağlamak amacıyla lastiksi ve kaygan bir yapı olan kıkırdak ile döşelidir.
Çene Eklemi Nasıl Bozulur ?
Alışkanlık olarak çenenizi sıkıyor, gıcırdatıyor ve kaydırı-yorsanız eklem içersindeki kıkırdağı zedelersiniz. Birçok insan uyurken dişlerini gıcırdatır ve oda arkadaşları bunu söyleyene kadar farkında olmayabilir. Aynı şekilde günün uzun bir zamanını sakız çiğneyerek geçiriyorsanız çene ekleminize, yemekler arasında kendine gelme fırsatını tanımıyorsunuz demektir. Yemeğinizi hep aynı çene tarafında çiğniyorsanız bu taraf eklem üzerinde normalden fazla basınç yaratarak ekleminizi yıpratıyorsunuz demektir. Bu en sık bir tarafta diş probleminiz varsa veya bir diş tedavisi görüyorsanız gerçekleşir.
Birbiri ile tam oturmayan dişler, suçludur. Buna uygunsuz ısırık' denir. Çenenin bir tara-fındaki dişlerin diğer taraftan daha önce kapandığından dolayı nasıl fazla bir yıpranma olduğ-unu tahmin edersiniz.
Yukarıda anlatılan bozuklukların her birinde, eklemde, belli bir noktada hasar oluşur. Bu hasar sinir ucuna kadar ulaşırsa ağrı duyulur. Travmatik tip bir eklem bozukluğudur , Bu bozukluk ağrılı' veya yanlış görev yapan eklem anlamındadır.
Çene Eklem Rahatsızlığı Nasıl Hissedersiniz ?
Her yutkunuşta , esnemede , çiğnemede , konuşmada ortaya çıkan batıcı ve şiddetli bir ağrı olabileceği gibi, sürekli ve donuk bir ağrı da olabilir. Ağrı, eklemin yer aldığı , hemen çene önündeki bölgede olabileceği gibi bir çok yere de yansıyabilir . Ağrı , ekleme yapışan kaslarda spazm oluşturarak yüze , başa , kulağa ve çeneye yansıyabilir. Bazı kişiler migren, sinüs ve boyun ağrılarının sebebini çene eklemine bağlarlar fakat günümüz bilgisi içinde bu durumu açıklamak kolay değildir.
Ağrının en sık odaklandığı yer kulaktır. Birçok kimse kulak doktoruna kulağında ağrı olduğu ve iltihap kaptığı' endişesi ile başvurur. Kulak ağrısı ile birlikte işitme kaybı ve kulak zarında bir bozukluk yoksa kulak hekimi ağrının kaynağı olarak çene eklemi' nden kuşkulanır.
Ağrının yanında eklemin yola açtığı bazı şikayetler de vardır. Ağız iyice açıldığında bazı kimselerde çıt' diye bir kayma açılma sesi duyulur. Ağız açık şekilde kilitli kalabilir veya ileri dönemlerinde ağzın açılmasını iyice kısıtlanabilir. Birçok kimse kulaklarında çınlama hisseder, bu çenenizi çok sıktığınızda hissettiğiniz çınlama gibidir.
Çene Eklemi bozukluğu İçin Ne Yapılabilir ?
1) Çeneniz sağ ve sol tarafını çiğnemede eşit kullanınız.
2) Bilinçli olarak yapıyorsanız dişlerinizi gıcırdatmayı ve sıkmayı bırakınız.
3) Sakız çiğnemeyiniz .
4) Sert , zor çiğnenen yiyeceklerden kaçınız.
5) Günde en az iki kere yarım saat çene ekleminiz üzerine sıcak uygulayınız.
6)Hekiminizin önerdiği bir ödem çüzücü veya mideniz rahatsız değilse aspirin kullanınız .
İlk dört madde çene ekleminiz üzerindeki yırtık ve zedelenmeyi azaltmak içindir. Beş ve altıncı maddeler iyileşme işlemini hızlandırmak içindir. Aspirin ve diğer ödem çözücü ilaçlar şişliğin azalmasında çok etkindirler zaten bu yüzden romatizmalı kimseler tarafından çok kullanılırlar. Çene eklemi üzerinde de çok etkindirler.
Dişlerinizin ve ısırmanızdaki uygunluğunuzun kontrolü yardımcı olabilir.
Çok şiddetli ağrının varlığında bir çene cerrahı veya diş hekiminin konsültasyonuna ihtiyaç duyulabilir. Diş hekiminiz size uygun bir ağız açıçı ve kas spazmını önleyici protez yapabilir.
