Bartholin bezleri vajina girişinde yer alan bir çift salgı bezidir. Asıl fonksiyonları vajina kayganlığını sağlayan salgıları salgılamaktır. Bu salgı bezlerinin çıkış ağızlarının tıkandığı durumlarda salgının boşalamamasına bağlı olarak bu bezler şişer ve kistleşir. Kist içeriğinde mikrop üremesine bağlı olarak kist abseye dönüşür. Oldukça ağrılı olan bu klinik durumun tedavisinde öncelik abse ya da kist içeriğinin boşaltılarak hastayı ağrılı durumdan kurtarmak olmalıdır. Antibiyotik genelde cerrahi öncesi ya da sonrası önerilmektedir.
Neden oluşur?
Bartholin bez kanalının tıkanmasıyla bezin içersindesalgı birikmeye başlar. Kist içeriğinde bir şekilde bakterilerin üremesi dolayısıyla tablo abseye dönüşür. Abse etkeni olan bakteri e.coli ya da cinsel yolla bulaşan gonokok ya da klamidya olabilir.
Belirtiler :
Kist yeterli büyüklüğe ulaşmadan ya da enfeksiyon gelişmeden bartholin kisti fark edilmeyebilir. Yeterli büyüklüğe ulaştığında vajina girişinde genellikle tek taraflı şişlik fark edilir. Enfekte olmayan kistler genelde ağrılı değildir. Kist enfekte olduğunda tablo vajna girişinde ağrılı bir şişlikle başlar. Ağrı dolayısıyla yürürken ve oturmada zorluk yaşanabilir. Ateş eşlik edebilir ve cinsel beraberlik sırasında ağrı duyulabilir.
Teşhis :
Genellikle tıbbi hikaye ve muayene teşhis için yeterlidir. Cinsel yolla bulaşan hastalık etkenlerini saptamak amaçlı vajinal kültür alınır. 40 yaş üzerinde kanseröz lezyonları gözden kaçırmamak içib biyopsi şarttır.
Tedavi:
Kist ya da abse olup olmadığına, ağrının varlığına ve büyüklüğüne bağlı olarak tedavi seçenekleri değişir. Boyutu büyük ve abseleşmiş kistler genellikle cerrahi olarak boşaltılır(drenaj). Lokal anestezi ya da sedoaneljezi altında abse içeriği boşaltılır. Kist enfekte olduysa ya da cinsel yolla bulaşan bir hastalık saptandıysa tedaviye antibiyotik tedavisi de eklenerek enfeksiyonun diğer dokulara yayılmasının önlenmesi amaçlanır. Bartholin bezi hastalıkları genelde tekrarladığından marsupializasyon denilen kistin ağızlaştırılması tekniği ya da direk bartholin bezinin çıkartılması(ekstirpasyon) diğer cerrahi tedavi seçeneklerindendir.
