Endoskopik görüntüleme yöntemlerinden biri olan kolonoskopi, kalın bağırsağın ve rektumun detaylı olarak görüntülenmesini sağlayan bir yöntemdir. Rektumun görüntülenmesi ve incelenmesi işlemi rektoskopi olarak da bilinir. Anal kanalın içinin görüntülenmesi işlemi ise anoskopi ile yapılır. Tüm bu işlemlerin ortak özelliği, bağırsak ve çevresinde yaşanan sorunların tespitinde kullanılan endoskopik yöntemler olmalarıdır.
Ankara anoskopi, rektoskopi ve kolonoskopi uygulamaları ile ilgili proktoloji ve kolorektal bölge hastalıklarında tecrübeli Doç. Dr. Alp Yıldız ile iletişime geçebilir; randevu alabilirsiniz.
Kolonoskopi Nedir?
Kolonoskop adı verilen bir cihaz yardımı ile makattan başlayarak yapılan muayeneye, kolonoskopi denmektedir.
Kolonoskop, ucunda bir kamera ve ışık bulunan, tüp şeklinde ve bükülebilen bir cihazdır.
Çapı 1 cm’dir, ortalama bir insan parmağı kalınlığındadır.
Boyu ise 60 cm’dir.
Bu cihaz ile kalın bağırsak ve rektum incelenebilmektedir.
İşlem sırasında, bağırsakların iç yüzeyi, kolonoskop yardımı ile görüntülenir.
Kolonoskopi işlemi kolon ve rektum kanseri taramasında da, hastalıkların erken teşhisi açısından önemli bir role sahiptir.
İşlem sırasında, şüphe duyulan bölgeden doku örneği alınabilir.
Aynı zamanda, bağırsak poliplerinin teşhisinde ve çıkartılmasında da kullanılabilmektedir.
Kolonoskopi Nasıl Yapılır?
İşlem öncesinde hastaya, kolonoskopi pantolonu giydirilir.
Kolonoskopi pantolonu, işlem için özel olarak tasarlanmış, arka kısmı açık, ameliyat önlüğüne benzer bir kıyafettir.
Kolonoskopi işlemi esnasında, kolonoskopla makattan girilerek görüntüleme yapılır.
Bunun için hasta, muayene masasına alınır.
Sol yana yatar pozisyonda, bacakları göğsüne doğru çekerek muayeneye hazırlanır.
Muayene esnasında ilk olarak cihaz, kalın bağırsağın son kısmı olan rektuma doğru ilerletilir.
Sonrasında ise, kolonoskop yardımıyla, bağırsağa hava verilir.
Bu sayede bağırsak şişer ve iç yüzey yani mukoza görünür hale gelir.
Cihazın ilerletilmesi ile ince bağırsağa kadar olan, tüm kalın bağırsak bölümleri, görüntülenmiş ve incelenmiş olur.
Gerek görüldüğü takdirde, ince bağırsağın son kısmı olan terminal ileum da incelenebilir.
Görüntüleme esnasında, patoloji ile karşılaşılması durumunda, doku örneği alınabilir.
Biyopsi olarak da bilinen bu işlem, kolonoskop cihazı üzerindeki özel aletler yardımıyla gerçekleştirilir.
Bağırsakta polip görüntülenmesi durumunda, bu polipler de kolonoskop yardımıyla çıkarılabilir.
Kolonoskopi hem tanı hem de tedavi amaçlı kullanılabilmektedir.
Kolonoskopi işlemi esnasında hastaya, sedatif ve ağrı kesici ilaçlar verilir.
Bu sayede hasta,verilen sedasyonla uyku haline geçirilir.
Bazı durumlarda, nadiren de olsa genel anestezi de tercih edilebilir.
Kolonoskopi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
İşlem sonrasında, herhangi bir komplikasyon gelişmemesi hâlinde, hasta aynı gün taburcu edilir.
Hastanın sedasyonun birkaç saat içinde etkisinin geçmesiyle, normal yaşantısına, günlük aktivitelerine dönmesi beklenir.
Taburcu öncesinde hasta, hastane ortamında, 1 saat dinlendirilir.
Hasta yanında refakatçi bulunması, verilen sedatif ilaçlar nedeniyle önemlidir. Kolonoskopi işleminin gerçekleştiği gün, araba kullanılması ve önemli kararlar alınması zorunlu kalınmadıkça önerilmez.
Ağır kaldırmaktan ve yorucu fiziksel aktivitelerden kaçınılması gerekmektedir.
Kolonoskopi sonrasında, hafif bir kanama olması normaldir.
Dışkıda, az miktarda kan görülebilir.
Ancak, uzun süreli veya yoğun bir kanama olması durumunda, uygulamayı yapan cerraha başvurmak gerekmektedir.
İşlem sırasında bağırsaklara verilen hava nedeniyle, kolonoskopi sonrası şişkinlik ve gaz sancısı yaşanabilir.
Böyle bir durumla karşılaşıldığında, gerçekleştirilecek yorucu olmayan bir yürüyüş, şişkinliğe iyi gelebilir.
Kolonoskopi sonrasında;
Ateş ve titreme görülmesi
Şiddetli ve uzun süreli baş dönmesi, mide bulantısı veya kusma
Tuvalete çıkamama veya dışkıda görülen yoğun kan
Şiddetli karın ağrısı
Göğüste ağrı veya çarpıntı gibi durumlar yaşandığında, beklemeden doktora başvurmak gerekir.
Şiddetli karın ağrısı, ateş, titreme, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler, kolon delinmesinde görülebilmektedir.
Bu nedenle, bu gibi belirtilerin varlığında, geciktirmeden doktorunuza başvurmanız oldukça önemlidir.
Anoskopi Nedir?
Hastanın, makat bölgesinde, ağrı, şişlik, kanama vb. bir sorunu olduğunda, tanı için anoskopi ile görüntüleme yapılabilir.
Anoskopi işlemi, anoskop adı verilen, ışıklı, metal veya plastik bir alet kullanılarak gerçekleştirilir.
İşlem esnasında, anoskop yardımı ile anal kanalın içi görüntülenir.
Anoskopi, anal fissür, halk arasında basur olarak da bilinen hemoroid ve kanser teşhisinde kullanılabilir.
Rektoskopi Nedir?
Kalın bağırsağın son kısmı olan rektumun, rektoskop adı verilen alet yardımı ile incelenmesi işlemine, rektoskopi denir.
Rektoskop, üzerinde ışık ve kamera olan, 20-30 cm uzunluğundaki bir alettir.
İşlem sırasında, rektoskop, anüsten geçirilerek rektumun en üst kısmına doğru ilerletilir.
Bu sayede, rektumun detaylı olarak görüntülenmesi ve incelenmesi sağlanır.
