ANAL FİSTÜL NEDİR?
Fistül iki boşluk arasında olmaması gereken bağlantı demektir. İnsan vücudunda en çok anüs ile deri arasında olur. Bu nedenle perianal fistül veya anal fistül adıyla anılır. Kötü bir hastalık değildir, nispeten basit gibi görünen BELA bir hastalıktır. Dışkı kontrolünde büyük rol oynayan anal sfinkterlere zarar verme kaygısı olmasa çok kolay tedavi edilebilir. Ancak bir çok genel cerrah sfinkterlere zarar verme kaygısı ile bu hastalığı tedavi etmekten çekinir.
Anal fistüllerin %70’i basittir. Bunların tedavisi de basittir. Fistül tünel şeklinde bir yapı olduğundan tavanının kesilerek açılması etkin bir tedavi sağlar. Başarı şansı yüksek bir işlemdir. Ancak anal fistül tekrarlayabilen bir hastalıktır. Bu nedenle tekrarladığında basit bile olsa tedavisinde kas kesmemek önemlidir.
Anal fistül en çok anüsteki kayganlık sağlayan bir salgı üreten anal bezlerin tıkanarak iltihaplanması sonucu gelişen apsenin bir süre sonra bağırsak içine ve cilde açılması sonucu oluşur. Bu bezler 8-10 adet olup teorik olarak ömür boyu hepsi tıkanma riski taşır, bu nedenle de anal fistül tekrarlayabilen bir hastalıktır. Ama tekrarlamasının en sık sebebi eksik tedavidir.
Anal fistül anal sfinkterlerle ilişkisine göre sınıflandırılır. Yüzeyel olanlar dışındakilerin hepsi kendince farklı sıkıntıları olan tedavi yöntemleri gerektirir. Yüzeyel ve intersfinkterik olanlar basit, alçak transsfinkterik olanlar orta, yüksek transsfinkterik ve suprasfinkterik olanlar komplike fistül olarak bilinir. Ayrıca tekrarlayan, tünellerle birleşen birden fazla fistülden oluşanlar da komplike fistül kabul edilir. Fistülüm başı ve sonu arasında genelde doğrusal bir yol vardır. Eğer fistül yolu önden veya arkadan anal kanalı çevrelerse buna atnalı fistül denir.
Bu sınıflama tedavi planı açısından çok önemlidir. Belki de tedavi edecek doktorun tecrübesinin en fazla ortaya çıktığı nokta burasıdır; fistülün tipini ve içindeki iltihap derecesini doğru belirlemek ve buna uygun tedavi seçmek.
Anal fistül tedavisinde benim prensibim kaslar zarar vermeyen tedavi yöntemlerini kullanmaktır. Eğer yüzeyel fistülü kesmek kaslara zarar vermeyecekse her zaman ilk tercihim fistülün üstündeki dokuyu keserek fistülün tavanını açmaktır. Ancak sfinkterler zarar görecekse kesme yerine bu tünelimsi yapının yani fistülün içini tıkamak tercihimdir.
