Alzheimer hastalığı aslında çağımızın hastalığıdır. Hastalığın kendisi toplumda en sık görülen bunama nedenlerinden bir tanesidir, diğer sık görülen bunama nedeni ise damar tıkanıklığına bağlı olarak görülen unutkanlık hastalığıdır. Aslında alzheimer bir unutkanlık hastalığıdır. Bunama dediğimiz tablo bizim sıklıkla gördüğümüz unutkanlık ile eşdeğer değerlendirilmektedir. Beynin hafıza dışında birçok farklı fonksiyonu bulunmaktadır. Ancak bunamaya neden olan hastalıklar sıklıkla ve öncelikle hafızayı eykilediğinden dolayı unutkanlık hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Alzheimer hastalığı temel olarak unutkanlık ile birlikte giden bir bunama nedenidir demiştik. Toplumda sık olarak görülürmektedir. Bu hastalığın, görülme sıklığını etkileyen en önemli parametre ise ilerleyen yaştır, yani alzheimer hastalığı, ilerleyen yaşla birlikte çok daha sık olarak görülmektedir. Burada peki unutkanlık dışında diğer beyin fonksiyonları öğrenme, konuşma, yazma gibi diğer fonksiyonlar etkilenmiyor mu tabi ki diğer bütün beyin fonksiyonlarıda hafıza ile birlikte etkileniyor, ama ön planda ve ilk olarak hafızanın etkilenmiş olması hastalığın ayırt edici özelliğidir. Burada hafızanında öncelikle kısa süreli, yani yakın hafıza etkilenmektedir, hasta ve hasta yakınları tarif ederken, eskileri çok iyi hatırlıyor hocam, bu hasta daha çok kısa dönemde yakın zamanda olan olayları hatırlamakta zorluk yaşıyor, hatta sorduğu soruları tekrar tekrar soruyor şeklinde şikayetle karşı karşıya kalmaktayız.
Alzheimer hastalığı için aslında en önemli durum tanı aşamasında yaşanmaktadır, hastalığın en önemli aşaması tanı aşamasıdır. En başta şunu söylemiştik unutkanlık hastalığının yani bunamanın en sık görülen nedenlerinden biri alzheimer olmakla birlikte diğer bir nedende, beyindeki damar tıkanıklıklarıdır. Bu açıdan bakıldığında beyindeki damar tıkanıklıklarının engellenebilir bir hastalık olduğu göz önünde bulundurularak özellikle hastada bu durumun varlığı sorgulanmalı, buna yönelik tetkikler yapılmalıdır. Çünkü beyinde damar tıkanıklığının neden olduğu unutkanlık, en azından geri dönüşebilir olmasa bile, en azından durdurulabilir hastalık olmasına karşı alzheimer hastalığında beyindeki hücre kaybı özellikle beynin hafıza merkezindeki hücre kaybı geri dönüşsüz olmakta ve çoğu zaman tedavi ile bile olsa durdurulamaz özellik taşımaktadır.
Alzheimer tanısı konduktan sonraki süreçte ne yapılabilir?
Öncelikle hastalığın evrelenmesi yapılmalıdır, Buna yönelik olarak hasta ve hasta yakınları bilgilendirilmelidir. Bu bilgilendirme sağlandıktan sonra hastaya gerekli öneliler ve yakınlarına gerekli önlemlerde bulunulmalıdır. Alzheimer hastalığı tanısı konduktan sonraki aşamada uygulanacak tedavi aslında tamamıyla semptomatik tedavi olmaktadır. Yani semptomatik tedavi hastanın şikayetlerine yönelik olmakta, hasta yakınlarının hasta bakımının kolaylaştırıcı özellikler taşımaktadır.
Yani alzheimer hastalığı günümüz tedavi seçenekleri ile bile olsa tedavi edilebilir bir hastalık değildir. Önümüz süreçte tedaviye yönelik çalışmalar yapılmakla birlikte bu çalışma sonuçları henüz yüz güldürücü değildir. Ancak alzheimer hastalığında tanı aşamasından sonra bir diğer önemli aşama ise hastalığın daha gelişmeden önceki süreçte, buna katkı sağlayabilecek yada hastalığın seyrini değiştirebilecek önlemlerin alınabiliyor olmasıdır. Mesela alzheimer hastalığı, beyin damar tıkanıklığı olan hastalarda daha fazla sıklıkla görüldüğü saptanmıştır. Ayrıca psikiyatrik hastalığın varlı yani depresyon öyküsünün varlığı alzheimer hastalığının sıklığını arttıran bir durum olarak gözlenmiştir. Hipertansiyonu iyi kontrol altında tutulamayan hastalarda alzheimer hastalığının daha sık gözlendiği görülmüştür. Bu nedenle bu tür risk faktörlerinin oldukça aza indirilmesi, mümkünse kontrol altına alınması gerekmektedir.
Hastalığın tanı ve tedavi aşamasındaki yaklaşımlarından sonra vereceğimiz genel mesaj şu olmalıdır; alzheimer hastalığı bunamanın tek nedeni değildir, en sık görülen iki nedeninden bir tanesidir. Bir diğeri, özellikle geri dönüşülebilir damar tıkanıklığının neden olduğu bunama tablosudur ki alzheimer hastalığının varlığında bizler açısından daha büyük önem taşımaktadır, tedavi ile en azından durdurulabilir bir özellik taşımaktadır.
Alzheimer hatalığının tanısı konduktan sonraki süreçte ise hastaların bilmesi gereken ve yakınlarının özellikle bilmesi gereken, hastalığın hali hazırda güncel tedavi yöntemleri ile tedavisi mümkün olmadığıdır. Bu amaçla uygulanan tedavi seçenekleri oldukça deneysel tedavi seçenekleridir, hastalarda ve yakınlarından maddi ve zaman kaybına yol açmaktan öteye sonuçlara yol açmayacaktır.
Bu nedenle son olarak şunu söyleyebiliriz; alzheimer hastalığı ortalama yaşam süresinin uzaması ile birlikte daha sık gözleneceği görülen, beklenen bir bunama nedenidir diyebiliriz. Çağımızın hastalığı olarak adlandırabiliriz.
