Yumurtlama ilaçları ile % 80 kadında yumurtlama sağlanabilir. Bunların da yaklaşık yarısında gebelik elde edilebilir. Normalde bir kadında her adet döneminde hormonların uyum içinde çalışması ile bir adet folikül (yumurta) gelişir. Bazı durumlarda bu uyum bozulur ve yumurta gelişemez. Bu durumda gebelik elde edebilmek için yumurtlama ilaçlarına ihtiyaç duyulur.
Ovülasyon indüksiyonu (yumurtlama tedavisi), ilaçlar ile yumurtlamanın uyarılması, yumurtlama sayısının arttırılması ile gebelik olasılığını artıran yöntemlerdir.Bu yöntem, yumurtlamanın olmadığı veya düzensiz olduğu kadınlarda kullanılabildiği gibi infertilite nedeni açıklanamayan hastalarda veya erkeğe ait nedenlerle ortaya çıkan durumlarda da kullanılabilir.
Ovulasyon İndüksiyonu Nasıl Uygulanır?
Yumurtlama tedavilerinde kullanılan çok sayıda ilaç vardır. Amaç yumurtlaması olmayanlarda ovulasyonu sağlamak, ovulasyonu düzenlemek ve sayısal olarak yumurtaların artması ile de gebelik şansını yükseltmektir. Sağlıklı bir gebelik elde edebilmek için yumurta sayısı kadar yumurta kalitesi de önemlidir ve yaş arttıkça kalite düşer. Ovulasyon indüksiyonunda her hastanın kişisel özelliklerine göre değişik ilaçlar kullanılabilir. Genel olarak kullanılan ilaçlar;
1) GnRH Agonistleri
Günlük veya tek doz yapılan enjeksiyonlar ile burun spreyi şeklinde uygulanan ilaçlardır.
Bu ilaçlar, hipofiz bezinden salgılanan FSH ve LH üretimini azaltarak, olgunlaşmakta olan folliküllerin erkenden bozulmalarını önlerler.
Eğer bu ilaçları kullanırken adetiniz iki haftadan daha fazla gecikirse gebelik testi yaptırmanız gereklidir.
2) Menotropinler: FSH ve LH hormonlarını beraber içerir. Günlük enjeksiyonlarla follikül gelişimini uyaran ilaçlardır. Avantajı follitropinlere göre daha ucuz olmasıdır.
3) Follitropinler: Yalnızca FSH içeren ilaçlardır ve ileri teknolojiler kullanılarak (DNA rekombinasyonu ile) üretilirler. Follitropinlerin her ampullerindeki ilaç dozları standarttır ve cilt altı veya kas içi enjeksiyonla kullanılabilirler. Dezavantajları pahalı olmalarıdır.
4) hCG hormonu: Yumurtaları çatlatma amacıyla yumurta toplama işleminden 34-36 saat önce uygulanır. Büyümüş folliküller içerisindeki yumurtaları olgulaştırarak döllenmeye hazır hale getirmek ve aynı zamanda progesteron salgılanmasını sağlamak amacı ile kullanılır.
5) Doğal progesteronlar: Yumurta toplanmasından sonra uygulanırlar. Doğal progesteronların hepsinin amacı rahmin iç zarını embriyoların yerleşmesine hazırlamaktır. Eğer daha önceden damarda kan pıhtılaşması, emboli ya da tromboflebit yaşadıysanız doktorunuza bildiriniz.
6) GnRH Antagonistleri: GnRH agonistlerinin yerine kullanılmak üzere geliştirilen ilaçlardır. Tedavi süresi daha kısadır.
Ovulasyon indüksiyonu, düzenli takip gerektirir. Her hastanın yanıtı farklı olduğundan belirli adet günlerinde laboratuar tetkikleri ve düzenli follikül takibi yapılır. Bir tedavi protokolü ile başarı elde edilemez ise farklı bir protokol uygulanır. Bu nedenle tedavi kişiye özeldir. Bazı hastalar tedaviye aşırı yanıt verebilir ve OHSS (ovarian hiperstimulasyon sendromu) oluşabilir. OHSS durumun şiddetine göre tedavi gerektiren istenmeyen bir durumdur.
