Mikro-TESE nedir?
Kısırlık tedavisinde uygulanan TESE işlemi açık ameliyatla testis dokusundan sperm aranması yöntemidir. Bu yöntemin bulunması erkek kısırlığı tedavisinde çok büyük bir ilerleme olmuştur. TESE işlemi, testislerde sperm üretiminin olduğu küçük odakların gösterilerek, bu odaklardaki spermlerin elde edilmesidir. Elde edilen spermler ile tüp bebek yöntemi denenerek çocuk sahibi olunabileceği gösterilmiştir. TESE daha önce testisten çok parça alma yöntemi ile yapılırken daha sonra mikroskop kullanılarak mikrodiseksiyon (mikro-TESE) yöntemi ile daha az örnek alınıp daha yüksek başarı elde edilmiştir.
Hangi hastalarda mikro-TESE işlemi tercih edilmeli?
Semen analizinde sperm bulunmayan (azoospermi) ve bunun testiste sperm üretimindeki yetersizlik ile ilgili olduğu bilinen hastalarda kabul gören sperm elde yöntemidir.
Mikro-TESE İşlemi Nasıl Yapılır?
TESE bir cerrahi girişimdir. Genel, spinal ya da spermatik kord ve cildin lokal anestezi ile yapılabilir. Fakat işlemin uzun sürmesi halinde lokal anestezi yetersiz kalabilir. Her iki testis cildine yaklaşık 3-4 cm'lik kesi yapılır. Ardından testis dokusu çıkarılır. Ameliyat mikroskopu altında 15-25x büyütme altında testiste sperm bulunma ihtimali yüksek olan özellikle dolgun, opak ve geniş dokulardan yeterli örnekler alınarak işlem yapılır. Sperm bulunduktan sonra ya da yeterli örneklemenin yapıldığı kanaatine varıldığında operasyona son verilir. Bu işlemde elde edilen sperm ile tüp bebek denenebilir ya da sperm dondurma yapılıp ilerde kullanılabilir.
Her TESE işleminde sperm bulunabilir mi?
Mikroskop kullanmadan yapılan yapılan TESE işleminde sperm bulunma olasılığı %21'iken, mikro-TESE denilen mikroskop altında yapılan işlem ile bu oran %55'e kadar çıkmıştır. Testis patolojisine göre bu oran %16 ile %100 oranında değişmektedir. Özellikle testis patolojisi hipospermatogenez ve maturasyon arresti olan hastalarda mikro-TESE ile sperm elde etme oranı patolojisi Sertoli cell only olan hastalara göre daha yüksektir.
Testiste sperm üretiminin az olması(Hipospermatogenez):%91.7
Testiste sperm üretiminin bazı aşamalarda duraksaması(Maturasyon arresti):%60.1
Testiste yalnızca Sertoli cell hücrelerinin olması(Sertoli cell only):%30.4
Mikro-TESE tekrarlanabilir mi?
Mikro-TESE tekrarlanabilir bir yöntemdir. İlk girişimde sperm bulunmayan hastalara 6 ay sonra işlem tekrarlanabilir. Tekrarlanan TESE işleminin bir önceki ile sperm bulma oranı açısından farkı yoktur.
Mikro-TESE işleminde sperm oranını etkileyen faktörler nelerdir?
Mikro-TESE işleminin başarısını etkileyen en önemli parametre hastanın genetik testlerinin durumu, yaş ve alınan testis dokusunun patoloji sonucudur. İlerleyen yaşlarda ve özellikle bazı genetik bozukluklarda(AZFa,b) sperm elde etme oranı düşmektedir. Daha önce TESE işlemi ya da testis biyopsisi dediğimiz testisten parça alınması ile elde edilen dokuların patoloji sonucu da sperm elde etme oranlarını etkilemektedir. Son yapılan çalışmalarda özellikle serum FSH değeri 15 IU/ml üstünde olan hastaların, FSH düzeyi daha düşük olan hastalara göre mikro-TESE işleminde sperm bulma oranının daha fazla olduğu gösterilmiştir.
Mikro-TESE işlemi diğer sperm elde etme yöntemlerine göre üstünlüğü nedir?
Mikro-TESE ile sperm bulma yönteminin diğer sperm elde yöntemlerine göre en önemli üstünlüğü ameliyat sırasında mikroskop kullanımı sayesinde sperm bulma oranı ve elde edilen sperm miktarı artmaktadır. Aynı zamanda mikroskop sayesinde ameliyat sırasındaki minimal kanamalar bile farkedilip gerekli müdahale yapılabilmektedir. Böylece ameliyat sırasındaki kanamalar ve ameliyat sonrasında hematom denilen kan birikintilerinin olması engellenir. Ayrıca işlem sırasında daha az parça alınarak testislerin hormon üretimine olabildiğince az etki eder.
Op.Dr.Murad ÇELTİK
