Son Zamanların Korkutan Hastalığı: Anoreksiya Nervoza
Geçtiğimiz günlerde, kamuoyunu derinden sarsan bir haberle uyandık. Sosyal medya fenomeni ve televizyon yüzü Nihal Candan, genç yaşta hayatını kaybetti. Henüz 30’una bile basmamışken aramızdan ayrılan Candan’ın ölüm nedeni, ne yazık ki ısrarla görmezden gelinen bir gerçeği tekrar gözler önüne serdi: Anoreksiya Nervoza.
Özellikle son yıllarda artan bilinçsiz sosyal medya kullanımı ile birlikte beden imajı üzerine artan baskılar, başta genç bireyler olmak üzere toplumun her kesimini derinden etkiliyor. Sosyal medyada mükemmel vücutlar, filtresiz fotoğraflar ve estetik algısı dayatmaları, ne yazık ki sağlığı tehdit eden sonuçlara yol açabiliyor.
Peki ya nedir bu Anoreksiya Nervoza?
Anoreksiya, yalnızca fiziksel değil; aynı zamanda derin psikolojik nedenlere dayanan; kişinin kilosu, vücut şekli ve yeme alışkanlıklarıyla ilgili yoğun bir takıntı geliştirmesiyle ortaya çıkan, ciddi ve çoğu zaman ölümcül sonuçlar doğurabilen bir yeme bozukluğudur. Bu rahatsızlığa sahip bireyler, genellikle kendilerini olduğundan daha kilolu görürler ve kilo alma korkusuyla yemek yemeyi ya tamamen keser ya da ciddi şekilde sınırlarlar.
Başlıca belirtileri şunlardır:
- Aşırı kilo kaybı ve beden kitle indeksinin çok düşmesi
- Yemek yemeyi reddetme veya yemek sonrasında telafi edici davranışlar (kendini kusmaya zorlama veya aşırıya kaçan fiziksel egzersiz ihtiyacı duyma)
- Kendini aynada çarpıtılmış şekilde algılama (beden dismorfisi)
- Devamlı olarak kontrolsüzce diyet yapma veya kalori hesabı yapma
- Sosyal ortamlarda yemek yemekten kaçınma
- Halsizlik, baş dönmesi, düşük tansiyon, adet düzensizliği, saç dökülmesi, kemik erimesi gibi fiziksel belirtiler
Bu hastalık yoğunlukla ergenlik dönemindeki genç kızlarda görülse de, cinsiyet fark etmeksizin her yaştan bireyi etkileyebilir. Teşhis ve tedavi süreci hayli zordur çünkü hastalar genellikle hasta olduklarını kabul etmezler. Ancak erken müdahale, psikoterapi, beslenme danışmanlığı ve gerektiğinde ilaç tedavisi ile iyileşme mümkündür.
Unutmamak gerekir ki anoreksiya yalnızca “zayıflık” değil, ciddi bir ruh sağlığı sorunudur.
Ve bu sorun, sadece tıbbi değil, toplumsal farkındalıkla da önlenebilir.
Acaba Bende de Var mı?
Eğer bu sabah yaptığınız kahvaltıdan sonra saatlerce düşünmediyseniz veya halsizliğinize rağmen yarınlar yokmuşçasına egzersiz yapmadıysanız korkmanıza gerek yok, çünkü her öğünden sonra tartıya çıkmak veya diyet yapma ihtiyacı hissetmek sizi bir Anoreksiya Nervoza hastası yapmaz.
Anoreksiya Nervoza, “1-2 kilo vereyim” motivasyonunun çok ötesinde, takıntı düzeyine varmış bir düşünce biçimiyle birlikte gelir. Eğer gününüzün büyük bir kısmı “Yemek yememeliyim”, “Kendimi aynada beğenmiyorum”, “Her lokma suçluluk”, “Kaç kalori vardı o çorbada?” gibi düşüncelerle geçiyorsa… ve bu durum sizin sosyal hayatınızı, ruh halinizi ve sağlığınızı etkiliyorsa, işte o zaman işinin ehli bir uzmana danışmak iyi bir fikir olabilir.
Stj. Psk. Emirhan Binici
Kaynakça
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.).
- National Eating Disorders Association (NEDA). https://www.nationaleatingdisorders.org
- Türkiye Psikiyatri Derneği. (2021). Yeme Bozuklukları Bilgilendirme Metni. https://www.psikiyatri.org.tr
- World Health Organization (WHO). (2022). Mental Health and Substance Use – Eating Disorders. https://www.who.int
- Yılmaz, Z., & Güleç, H. (2018). Yeme Bozukluklarında Beden Algısı ve Sosyal Medyanın Rolü. Klinik Psikiyatri Dergisi, 21(3), 234-241.
- CNN Türk. (2024). Nihal Candan hayatını kaybetti. https://www.cnnturk.com
- Hürriyet. (2024). Nihal Candan’ın ölümüyle ilgili açıklama. https://www.hurriyet.com.tr
- Healthline. Anorexia Nervosa Overview. https://www.healthline.com/health/anorexia
