Kişinin kendisine ve yeteneklerine dair gerçekçi ve pozitif bir anlayışa sahip olmasına ‘’Özgüven’’ denir.
Özgüveni tanımlayabileceğimiz kavramlar ise ;
- İstekli Olmak
- Fikirlerini Kabul Ettirmek
- Eleştirilere Açık Olmak
- Duygusal Olgunluk
- Bağımsızlık
- Sevgi ve Güven
- Kapasitesini doğru bir biçimde değerlendirebilmesi
özgüveni daha iyi bir şekilde anlamamıza yardımcı olabilir.
Diğer yandan, ‘’Özgüven Eksikliği’’ni tanımlayabileceğimiz kavramlar;
- Kişinin kendisinden şüphe duyması
- Pasiflik
- Boyun eğici olması
- Fazla uyum göstermesi
- Eleştirilere karşı aşırı hassas olması
- Yalnızlık hissi
- Güvensizlik içerisinde olma
- Depresyon duygusu
- Aşağılık duygusu
- Sevilmediğini hissetme
özgüven eksikliğini daha iyi bir şekilde anlamamıza yardımcı olabilir.
Peki ‘’Özgüven Eksikliği’’ Nasıl Oluşur ?
Özgüven duygusunun gelişimi çocukluk dönemlerinde ailenin yanında ve yaşanılan çevrenin kişiye karşı davranışlarıyla oluşmaya başlar. Özgüven eksikliğinin ortaya çıkmasında, kişinin çocukluk yıllarında, ailelerinin özgüvenlerini kırıcı bir davranış içerisinde olması veya buna sebep olabilecek olaylarla karşılaşırsa ortaya çıkar. Aşağılık ve umutsuzluk gibi duygular,genellikle aile evinde, okulda veya iş yaşantısında meydana gelen olumsuz deneyimlerin sonunda ortaya çıkar. 2-6 yaş aralığındaki çocukluk dönemi içerisinde ailesinden sevgi göremediği, kendisine vakit ayrılıp güzel ilişki kurulmayan ve devamlı olarak başkalarıyla kıyaslanan çocukların ileri yaşlarında özgüven sorunları yaşar.
Ailenin fazla eleştirel olması, kişiye karşı talepkar olmasıda özgüven eksikliği yaratabilmektedir. Bunların sonucunda, kişi kendisine dair olumsuz düşünceler içerisinde olmaktadır.
Özgüven sorunu yaşanmasına neden olan bazı sebepleri örnek olarak vermek gerekirse ;
- Çocukluk döneminde aile tarafından devamlı bir şekilde ‘’sen yapamazsın, sen beceremezsin’’ gibi söylemlerin olması ve sürekli bir biçimde eleştirilmek
- Büyüme döneminde aile tarafından çok aşırı bir biçimde korumacı tavır içerisinde olması ve kişini hareket alanının kısıtlı bir biçimde olması
- Anne ve Babasının boşanması sonucu ortaya çıkan problemler
- Erkek/kız arkadaş ilişkilerinde ayrılma veya partneri tarafından aldatılmak
- Kişinin kendisine karşı ağır bir eleştirel biçimde olması
- Yaşanılan hayal kırıklıklarını, ayrılıkları, başarısızlıkları fazla bir şekilde büyütüp bunlara takılı bir şekilde kalınması
- Bir durumda başarısızlıkla sonuçlanmasından oluşan başarısızlık korkusu
Özgüven eksikliği yaşayan kişiler yenilgiyi baştan kabul ederler. Yapılması gereken bir iş durumunda veya karşısına olumsuz bir sorun çıktığında başaramayacaklarını dile getirirler. Herkesin yapabileceği bir iş olsa dahi, kendilerinin yapmaya becelerini olmadığına inanırlar ve kendilerini arka planda tutarlar.
En önemli nokta; özgüven eksikliği yaşayan kişiler genellikle, kendilerine dile getirilen her eleştiriyi kabul etmeye meyillidirler. Hatta kendilerini başkalarından daha ağır bir şekilde eleştirirler.
Karar almak ve karar vermek özgüven eksikliği yaşan insanlar için çok zordur. Bir karar verme konusunda kendi fikirlerinden ziyade çevresindeki kişilerin fikirlerine çok önem verirler.
Özgüven eksikliği yaşan kişilerin, yeni bir ortama girmesi, yeni arkadaşlıklar edinmesi ve tanımadıkları bir ortam içerisinde söz almak onlar için diğer insanlara göre çok zordur.
Özgüveninizi arttırma konusunda en etkili ve gerçekçi yol, psikolojik destek ve psikoterapidir. Yukarıda yazdığım sorunları kendizinde görüyorsanız bir uzmandan destek almanız faydalı olabilir.
