Kadınların hayatında memelerin güzel görünmesi önemli bir rol oynar. Gençlik yıllarında memeler dik ve diri görünürler. Memelere sertliğini meme dokusu verir. Dikliğini ise meme dokusu ve üzerindeki göğüs derisi arasındaki ipliksi bağlantılar sağlar.
Zaman içerisinde memeler yumuşayabilir ve sarkabilir. Bunun çeşitli nedenleri vardır. Meme dokusu ne kadar fazla ise memeler o kadar büyük ve sert olur ve ağırlığı da artar. Büyük memeler yer çekimi etkisi ile yapışık olduğu deriyi de esnetir ve sarkmaya yol açar.
Memeleri büyüten en önemli olay gebelik ve bebek sahibi olmaktır. Anneliğin başlangıcında süt salgılaması nedeni ile memeler büyür ve ağırlaşır. Emzirme tamamlandıktan sonra ise meme dokusu eski hacmine döner yani küçülür. Ancak emzirme süresince gerilerek bollaşan deri memeler küçüldüğünde esnekliğini kaybedebilir ve eski haline dönemeyebilir. Bu da meme sarkmasına yol açar. Bu olay hamilelikten sonra karın derisinin sarkması ile benzerlik gösterir. Nasıl bazı annelerin karnı gebelik sonrası az deforme oluyor ise ayni şekilde memelerin de emzirme sonrası ne kadar sarkacağı kadından kadına değişmektedir. Ancak çok sayıda doğum yapma göğüslerde daha fazla sarkma yapmaktadır.
Memeleri büyüten ikinci önemli faktör ise kilo almadır. Şişmanlama sırasında meme dokusu içinde ve çevresinde önemli ölçüde yağ birikir. Memeler hem ağırlaşır hem de genişler ama yağ dokusu meme dokusundan daha yumuşak olduğu için memeler ayni zamanda yumuşar ve diriliğini kaybeder. Meme derisi de bu ağırlık ve genişlemenin etkisi ile esner ve sonuçta memeler aşağı doğru sarkar. Özellikle bu kilo alıp vermeler sık ve büyük miktarlarda oluyor ise sarkmalar daha da belirgin olur.
Memelerin sarkmasındaki diğer bir faktör ise zamandır. Fizyolojik olarak yaş ilerledikçe insan vücudundaki bağ dokularında bir gevşeme ve azalma olur. Özellikle memeyi göğüs derisine bağlayan iplikler de bağ dokusundan oluştuğu için bunlar da gevşer. İlave olarak göğüs derisinin de elastikiyetini kaybetmesi memelerin büyük olmasalar bile aşağı doğru sarkmasına yol açar.
Memelerin sarkması ve bunun önlenmesi hakkında çeşitli inanışlar vardır. Bunların bazıları doğru bazıları ise yanlıştır. En sık konu edilenleri gözden geçirelim:
Soru: Egzersiz memeleri dikleştirir veya sarkmasını önler mi
Yanıt: Hayır. Egzersiz ne memeleri dikleştirir ne de sarkmasını önler. Egzersiz yalnızca memenin altındaki kasın güçlenmesini ve büyümesini sağlar. Ancak bu kas memeden tamamen bağımsızdır ve kalınlaşması veya incelmesi meme büyüklüğüne önemli bir etki yapmaz. Egzersiz belki yağları eriterek memelerin küçülmesine yol açabilir ancak bu da dikleşme sağlamadığı gibi tersine sarkma bile yapabilir.
Soru: Meme sarkması sütyen ile önlenebilir mi?
Yanıt: Hayır. Sütyen teorik olarak çok hareketli olan ve sürekli olarak memelerin aşağı yukarı aşırı hareketler yaptığı kadınlarda (ata binen, koşan, sürekli zıplayan) bu aşırı hareketlerin memelere yansımasını önleyerek yararlı olabilir. Ancak bu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Aksine bilimsel çalışmalar normal aktivite içinde olan kadınlarda sütyen kullanmanın meme sarkmasına hiçbir yararı olmadığını göstermiştir. Hatta sütyen takan kadınlarda memelerin daha çabuk sarktığını belirten araştırma da vardır.
Soru: Emzirme memelerin sarkmasına yol açar mı?
Yanıt: Hayır. Gebelik hormonal nedenler ile memeleri büyütür. Bu büyüme emzirme sonrası bazı kadınlarda sarkma yapabildiği gibi bazılarında da yapmayabilir. Ancak emziren annelerde emzirmeyen annelere göre daha fazla meme sarkması olmamaktadır. Tersine emziren annelerde normale dönüş emzirmeyen annelere göre daha iyi düzeyde olmaktadır.
Soru: Sigara içmek memeleri nasıl etkiler?
Yanıt: Kesinlikle olumsuz yönde etkiler. Sigara yüz ve bütün vücut derisini yıpratır. Meme derisi de bu yıpranmadan payını alır ve elastikiyetini yani esneyip yeniden büzüşebilme yeteneğini kaybederek göğüslerin sarkmasına yol açar.
Soru:Güneşlenmenin memelerin görüntüsüne bir etkisi olur mu?
Yanıt: Evet olur. Özellikle üstsüz güneşlenmelerde meme derisi güneş ışınlarının zararlı etkilerine daha fazla maruz kalır. Ultraviyole ışınlarının deriyi yıprattığı çok iyi bilinmektedir. Derisi yıpranan memeler ise sarkar. Bu nedenle güneşlenme memeleri olumsuz etkiler ve bu etki güneşten esmerleşmiş tenin verdiği havalı görüntü ile kıyaslandığında çok daha zararlıdır.
Soru: Yaşlılık memeleri sarkıtır mı?
Yanıt: Evet. Yaşlılık kollajen doku dediğimiz bağ dokusunu azaltır. Daha önce de belirttiğimiz gibi memeleri dik tutan meme dokusu ile göğüs derisi arasındaki ipliksi bağlardır ve bunlar yaş ilerledikçe gevşer. Bu nedenle memeler de sarkar. Ancak bu sarkma meme ağırlığı ile orantılı olduğu için küçük memeleri olanda daha az, iri memeleri olanda ise daha fazla olur.
Sonuç olarak her şey gibi meme güzelliği de geçicidir ve yaş ilerledikçe azalır. Maalesef bunu engelleyecek çok fazla seçenek de mevcut değildir. Yapılabileceklerin başında kilo almaktan kaçınarak memelerin ağırlaşmasını ve büyümesini engellemek gelmektedir. Çok büyük boyutlarda meme protezi taktıranlarda da zaman içerisinde belirgin sarkma göründüğünü belirtmekte yarar vardır. Aşırı güneşlenmemek, sigara içmemek veya bırakmak ve yeni doğan bebeği mümkün olduğunca emzirmek meme sağlığı ve güzelliğini olumlu etkileyen faktörlerdir.
Peki memelerin sarkık hale gelmesi her şeyin sonu mudur?
Elbette hayır. Biz Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahlar sarkık memeler için pek çok tedavi seçenekleri sunmaktayız. Kabul edilebilir derecede bir iz ile memelere istenilen dikleştirmeyi sağlamak mümkündür. Hatta dikleştirme sırasında ayni anda büyük memelerin küçültülmesi veya küçük memelerin büyütülmesi işlemleri de yapılabilmektedir. Bu arada bir konuya da açıklık getirmekte yarar vardır: Silikon meme protezi konularak belirgin derecede sarkık bir meme dik hale getirilemez ancak büyük ve sarkık bir meme olur. Çünkü büyütme ve dikleştirme farklı işlemlerdir.
Tüm kadınlarımızın güzel bir vücut ile sağlıklı bir ömür geçirmesi dileklerimle.
Prof. Dr. Ege Özgentaş
