Çikolata kisti (Endometrioma) nedir?
Endometriozis rahim iç zar tabakasını yani endometriumu oluşturan hücrelerin rahim dışında
yerleşmesinden ve yayılmasından kaynaklanan bir durumdur. Çikolata kisti (diğer adıyla
endometrioma) bu durumun yumurtalıklarda kist oluşturmuş halidir.
Kadınların %10’unda görülen bu hastalık, çocuk problemi ve kısırlık yaşayan kadınlarda
%30-50 arasında tespit edilmektedir. Normalde iyi huylu bir hastalık olmasına rağmen
davranış açısından oldukça tahrip edici bir hastalıktır.
Çikolata kisti neden olur ?
Çikolata kisti endometriozis hastalığının ileri evrelerinde oluşur. Karın içindeki, yumurtalık
ve bağırsaklar üzerine yapışmış küçük endometriotik odaklar vardır. Bunlar her adet
döneminde, rahim iç zarı döküldükçe dökülür, kanama olur. Bu şekilde endometriotik odak
gittikçe büyüyerek kistik yapı haline gelir.
Adetli dönemde endometrium tabakası adet kanıyla beraber dışarı atılırken, bir kısmı tüpler
aracılığıyla karın boşluğuna geçer. Normalde bağışıklık sistemi düzgün çalışan kadınlarda
karın içine dökülen bu endometriotik odaklar temizlenir. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olan
ve/veya genetik yatkınlığı olan kadınlarda bu odaklar yeteri kadar temizlenemez. Karın
içerisine, organların üzerine yapışır, burada büyümeye başlar. Bu nokta çikolata kistlerinin
gelişmesindeki başlangıç noktasıdır.
Çikolata kisti belirtisi nelerdir?
Çikolata kisti olanlarda en sık görülen belirti giderek artan adet sancısı ve kasık ağrısıdır.
Yine bu hastalarda adetten bağımsız kasık ağrıları olabilir. Çikolata kisti ağrısı gittikçe artan
ve tedavilere yanıtı daha az olan ağrı tipindedir.
Bu hastaların bir kısmında ise infertilite dediğimiz kısırlık problemi yaşanır. Bunların
haricinde endometriozisin yerleştiği organlara göre belirtiler verebilir. Barsaklara yerleşirse
rektal kanama, idrar torbasına yerleşirse idrarda kanama gibi bulgular oluşabilir. Çikolata
kisti patlarsa ciddi kasık ve karın ağrısı, bulantı, kusma tarzındaki akut karın dediğimiz tablo
oluşur. Bu durumda laparoskopi ile girerek veya açık ameliyat yapılarak müdahale edilmesi
gereklidir.
Çikolata kisti nasıl anlaşılır?
Çikolata kisti ultrasonda görüntüsünden tanınır. Ancak bazı kistler çikolata kistine
benzeyebilir. Bu tür hastalarda laparoskopi kesin tanıyı sağlar.
Çikolata kistinin zararları nelerdir? Çikolata kisti gebeliğe engel midir?
Çikolata kisti karın içerisinde yaygın yapışıklıklara neden olarak yumurtalık ve tüpler
arasındaki ilişkiyi bozar. Çikolata kisti tedavi edilmezse zamanla yumurtalıklardaki yumurta
hücrelerini tahrip eder. Yumurtalık rezervini düşürür. Embriyonun rahme tutunmasına engel
olur. Bu nedenlerle çikolata kisti hamileliğe engel olabilir. Ancak çikolata kisti olup hamile
kalanlarda elbette mevcuttur. Çikolata kisti olan gebelerde başka bir sorun olmadıkça,
ameliyat doğum sonrasına ertelenir. Eğer hasta sezaryenla doğum yapacaksa çikolata kisti
sezaryen sırasında alınır.
Çikolata kisti tedavisi nasıl yapılır?
Medyada çikolata kisti bitkisel tedavileri ile alakalı pek çok haber mevcuttur. Özellikle
soğan kürü bu tedaviler içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Ancak soğan kürünün çikolata
kisti tedavisinde bilimsel olarak kanıtlanmış bir etkinliği yoktur.
Çikolata kisti tedavisi hastanın şikayetine, yaşına, çocuk isteğine göre değişir. Çocuk isteği
olan hastalarda öncelikle gebelik elde etme tedavileri denenir. Küçük kistlerde cerrahi
başlangıçta tercih edilmez. Çünkü cerrahi ile yumurtalık hücre kaybı yaşanabilir, yumurtalık
rezervi düşebilir. Bu da hastanın gebelik şansını azaltabilir. Bu nedenle öncelikle diğer
tedaviler denedikten sonra hala gebelik elde edilmezse o zaman çikolata kisti ameliyatı
düşünülebilir.
Ağrısı ön planda olanlarda ağrı kesiciler, sadece ağrı kesici ile rahatlamayan hastalarda
doğum kontrol hapları, progesteronlar, GnRh anologları gibi ilaçlar kullanılabilir. Yine bu
hastalarda hormon içeren spiraller de bir diğer seçenektir.
Ciddi ağrısı olanlarda, büyük veya anormal görüntüsü olan çikolata kistlerinde ameliyat
düşünülür. Ameliyat gereken hastalarda ilk seçenek laparoskopi dediğimiz kapalı ameliyat
yöntemidir.
Laparoskopik çikolata kisti ameliyatı ne kadar sürer?
Çikolata kisti ameliyatının süresi kistin büyüklüğüne, yapışıklık derecesine, tek yada iki
yumurtalıkta olmasına veya cerrahın tecrübesine göre değişir. Normal şartlarda sadece tek
yumurtalıkta kist varsa, ameliyat 30-60 dakika arasında sürer.
Laparoskopik çikolata kisti ameliyatı nasıl yapılır?
Çikolata kisti ameliyatında öncelikli tercihimiz her zaman laparoskopidir. Hastanın
karnından açılan 0.5-1 cm.lik 2-3 adet delikten girilerek kamera yardımıyla karın içi gözlenir.
Daha sonra kullanılan aletlerle kist kapsülü soyularak çıkarılır. Çıkarılan parçalar patolojik
inceleme için gönderilir. Çikolata kisti ameliyatı sonrası kanama kontrolü yapıldıktan sonra
açılan delikler kapatılarak operasyon sonlandırılır.
Çikolata kisti ameliyatı sonrası hasta ilk 4-6 saat dikkatli bir şekilde takip edilmelidir.
Özellikle çok büyük ve yapışık vakalarda kanama olabilir. Takipte problem yaşanmayan
hastalarda bu saatin sonunda sıvı alımı ve yürüme başlatılır. Genelde hasta ertesi gün taburcu
edilir.
Çikolata kisti ameliyatı olan hastalara ameliyat sonrası hastalığın tamamen
temizlenemeyeceği, yaşamın ileri dönemlerinde tekrar başka bir odaktan çikolata kisti
gelişebileceği konusunda bilgi verilmelidir.
Çikolata kisti ameliyatı sonrası iyileşme sürecinde hastaların çocuk isteği yoksa hastalığın
tekrarlama olasılığını azaltmak için doğum kontrol hapları, progesteronlar yada GnRh
analogları başlanabilir.
Çocuk isteği olan uygun hastalarda, ameliyat sonrası 6 ay gebelik için beklenebilir. Herhangi
bir tedaviya gerek kalmadan çikolata kisti ameliyatı sonrası hamile kalanlar olabilir. Bu
ameliyat sırasında bozuk olan anotominin yeniden düzeltilmesine bağlıdır. Hasta genç ve
başka infertiliteye neden olacak bir faktör yoksa bu hastalarda ameliyat sonrası bir müddet
kendiliğinden gebeliğin oluşması beklenebilir.
Ama tam bir anatomik düzelme olmazsa yada yaşı ileri, reervi düşük hastalarda doğrudan
bebek tedavisi yoluna gidilmelidir.
Laparoskopik çikolata kisti ameliyatı fiyatları nasıldır?
Laparoskopik çikolata kisti ameliyatları ameliyatın yapılacağı şehre, hastaneye veya cerraha
göre değişiklik gösterebilir. Bu ameliyatlar Ankarada ameliyatın zorluğuna göre 5000-10000
tl arasında değişmektedir. Ameliyat fiyatları ile ilgili bilgi almak için bizimle iletişime
geçebilirsiniz.
