Beslenmenize ne kadar dikkat etmenize rağmen bir türlü kilo veremiyor hatta kilo alıyorsanız, atıştırmaktan vazgeçemiyorsanız veya uyguladığınız diyet ve egzersiz programına rağmen kilolar verilemiyorsa; akla gelmesi gereken ilk soru ‘ İnsülin direnci var mı? olmalıdır. Peki nedir insülin direnci ?
Vücut yeterli insülin üretebildiği halde hücrelerin insülini etkin olarak kullanamamasıdır. Gerekli fonksiyonları yerine getirebilmek için pankreas daha fazla insülin salgılamak zorunda kalır. İnsülin direncinin zaman içinde artmasıyla birlikte pankreas insülin salgısını arttıramaz duruma gelir ve kan şekerinde yükseklik ortaya çıkar. Bu yükseklik belli değerlerin üzerine çıktığında ise "Şeker Hastalığı" tanısı konur.
İNSÜLİN DİRENCİ NASIL ANLAŞILIR?
- Son dönemlerde kilo artışı
-Özellikle karın çevresinde yağlanmanın artması
- Kolesterol ve kan yağları (trigliseritler) yüksekse;
- Canınız tatlı çekiyorsa;
- Makarna, pilav, böreği çok sık canınız istiyorsa ve bunlar en sevdiğiniz yemekse;
- Sabah iştahsız kalkıyor, akşama doğru açılıyorsanız;
- Yemekten sonra kendinizi yorgun, halsiz ve uykulu hissediyorsanız sizde insülin direnci olabilir.
Bu durumda bir dahiliye uzmanına muayene olup tahlil yaptırmanız ve aynı zamanda diyetisyenin sizin durumunuza özgü hazırlayacağı beslenme programını uygulamanız gerekmektedir.
İnsülin direncinin kilo vermeyi zorlaştırdığı doğru. İnsülin direnci olanlar daha çok acıkır. Ancak sabırla uygulanan bir sağlıklı beslenme programı ve düzenli yapılan ve performansa göre giderek yoğunlaştırılan bir spor programı ile zamanla bu zorluk yenilir, insülin direnci kırılır. "Bir süre diyet yapıp kilo vereceğim, sonra her şeyi yiyebilirim, sporu bırakabilirim" düşüncesi yanlıştır, hayat boyu sağlıklı beslenme ve yeterli egzersiz şarttır. Kilo vermek için yemekleri azaltmanın yanında, glisemik indeksi düşük, kalori içeriği az, posa içeriği yüksek ve tok tutan yiyeceklerin seçilmesi de lazım. Genellikle insanlar spor yapmadan, sadece yemeyi azaltarak ya da öğün sayılarını azaltarak ve çok hızlı kilo vermek istiyor. Yıllar içinde alınan kilonun öyle hemen bir çırpıda verilmesi tabi ki mümkün değil. Harcadığı kaloriden daha az kalori alan birinin kilo vermemesi düşünülemez. Az yenildiği halde kilo verilemiyorsa yeterli spor yapılmıyor demektir.
Glisemik İndeksi Yüksek Olan Besinler (insülin direncini artıranlar)
- Beyaz ekmek
- Makarna
- Patates
- Pirinç
- Mısır
- Kestane
- Beyaz unla yapılan tüm yemekler
- Börek, tatlı, hamur işleri
- Şeker ve şekerli besinler
- Şekerli içecekler
- Alkol
- Şekerli meyveler
- İncir, muz, ayva, kavun, karpuz, ananas, üzüm .
İnsülin direnci olan bireyler in sık az az sık sık ve glisemik indeksi düşük besinlerle beslenmeleri uygun olur.. Beslenme programı yaparken kişinin yaşantısı, işi, alışkanlıkları, kilosu, insülin direnci durumu gibi birçok faktöre bakmak gerekir, yani beslenme programı kişiye özgü olmalıdır.
Uzm. Dyt. Sena KAZAN
