Sağlık Bilimleri Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Çitgez, ‘kanser tiplerinde ülkemizde birinci sırada yer alan meme kanseri hastalarının koronavirüsün en riskli grubunda yer aldığını’ açıkladı.
Kanser hastalarına koronavirüsten korunmak için tavsiyelerde bulunan Bülent Çitgez şunları söyledi:
“Bağışıklık sistemini etkileyen herhangi bir hastalığa veya tedaviye sahip olan tüm hastalar risk grubundadır.
Bununla birlikte son 3 ay içerisinde kemoterapi almış veya almakta olan hastalar, kanser tedavisi için immünoterapi alan hastalar, protein kinaz inhibitörleri gibi immün sistemi etkileyen odaklanmış kanser tedavileri alan hastalar, akciğer kanseri için radikal yoğun radyoterapi alan hastalar, son 6 ay içerisinde kemik iliği nakli olmuş veya immünsupresif kullanan hastalar, tedavi gerektirmese de immün sisteme zarar veren hematolojik maligniteleri (kronik lösemi, lenfoma, multipl myelom gibi) olan hastalar COVID-19 enfeksiyonu için esas riskli popülasyonu oluşturmaktadır. Verdiğimiz tedavinin etkileri, hastaların son tedavi kürü bittiğinde veya ameliyattan sonra hastaneden ayrıldığında sona ermez. Kanserden sonraki etkiler ve tedavinin immünsüpresif etkileri uzun süreli olabilir.
HİJYENE ÇOK DİKKAT EDİN
Öncelikli kural mümkün ise tamamen kendilerini izole etmeleri gerekiyor. Değil ise olabildiğince kalabalıktan kaçmaları gerekiyor. Sonra hijyen kurallarına iki kat daha fazla uymaları gerekiyor. Herhangi bir yere dokunmaları halinde ellerin sabunla en az 20 saniye yıkamaları ve kolonya ile dezenfekte etmeleri önem taşıyor. Beslenmelerine dikkat etmeli bağışıklık güçlendiren gıdaları tercih etmeliler.
SAĞLIKI BESLENİN, İYİ UYUYUN
Koronavirüse karşı güçlü ve sağlıklı kalmanın sırrı hiç şüphesiz iyi beslenme. Bağışıklık sistemimizin % 70-80’i gastrointestinal sistemde şekillenmekte ve yediğimiz yiyeceklerden ve bağırsaklarımızda gelişen mikroplardan doğrudan etkilenmektedir.
Meyve ve sebzelerden oluşan dengeli diyet çok önem taşıyor. Klasik olarak C vitamininden zengin besinler haricinde, bağışıklık sistemini dengeleyecek E vitamini içeren yiyeceklerin tüketilmesi bağışıklık sistemini güçlendirir.
Genel olarak ayırt etmeden tüm sebze ve meyvelerden tüketmeli, mümkün olduğunca protein içeren et, süt ve yumurta gibi gıdalarla takviye edilmeli. Bunlara ek olarak ve ne yazık ki dikkat edilmeyen konu: uyku. Uyku yoksunluğu, bağışıklık sistemini baskılamanın en güçlü yollarından biridir.
Herkesin farklı bir eşiği var, ancak bir gecede en az altı hatta ideal olarak sekiz saat uyku uyumuyorsanız, bağışıklık sisteminin tehlikeye girebileceğine dair kanıtlanabilir bilimsel kanıtlar var. Stres de bağışıklık sistemini bozmaktadır fakat elimizde olmayan sebeplerden stresi önleyemeyebiliriz. Stresi kontrol edemesek de ne yediğimizi ve ne kadar uyuduğumuzu kontrol edebiliriz.
