Kalp Kapak Hastalıkları

Kalp Kapak Hastalıkları
Kalbimizin mitral, aort, triküspit ve pulmoner kapak olmak üzere 4 kapağı vardır.
Kalbin işlevini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi için kalp kapakçıklarının önemi
büyüktür. Kalp gün boyunca durmaksızın kanı kalp kapakçıklarının vasıtasıyla dolaşıma
pompalar.

Kalp kapak yapısı herhangi bir nedenden dolayı bozulursa kapaklar tam olarak işlevini
yerine getiremez. Kalp kapak hastalıkları, genel olarak kalp kapakçıklarının daralması ya da
yetersiz çalışmasından kaynaklanır. Çoğu kalp kapak hastalığı sonradan yani edinsel olarak
ortaya çıkar, fakat az bir kısmı da doğuştandır. Edinsel olanların başında romatizmal kapak
hastalıkları ve dejeneratif kapak hastalığı gelmekle birlikte kapak infeksiyonları,
hipertansiyon, kalp damar hastalıkları, kalp kası hastalıkları, kalp tümörleri, aort
anevrizmaları, bazı ilaçlar ve sistemik hastalıkların kalp tutulumu gibi nedenlerde
kapakçıklarda hastalık gelişebilir.
Kapakta darlık ön plandaysa kan gitmesi gereken yere rahat gidemez, dolayısıyla
dolaşıma kan yeterince iletilemez. Bu nedenle, hastalarda halsizlik ve çabuk yorulma
belirtileri ortaya çıkar. Kapakta yetersizlik var ise kan gittiği yerden geriye doğru kaçar ve
dolayısıyla artan kan miktarı organ ve boşluklarda yani geride sıvı ve kanın birikmesine neden
olur. Bunun neticesinde de vücutta ve dokularda ödem gelişir ve hastada nefes darlığı,
akciğer ödemi, karında asit ve bacaklarda şişme oluşur. Kapak darlıkları ve kapak
yetersizlikleri uzun sürer ve tedavi edilmezler ise kalp her geçen daha da büyür.
Kalp Kapak Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?
Çoğu zaman kapak hastalığı başlangıç döneminde hiçbir belirti vermez. Uzun süre bu
sorunlarla yaşayan ama haberi olmayan pek çok kişi bulunmaktadır. Hastalık, doktorun fizik
muayene sırasında göğüs bölgesinde üfürüm duyması ile tesadüfen tespit edilir. 
Semptomlar hastanın hangi kapakta sorunun olduğuna ve tipine bağlı olarak değişkenlik
gösterir. Bazı kalp kapak hastalıkları yalnızca çarpıntı gibi hafif semptomlara neden olurken,
ileri vakalarda ise kalp yetmezliği ve/veya felç gibi ciddi semptomlarda gelişebilir. Kalp kapak
hastalıklarında sık görülen belirtiler;
 Çabuk yorulma

 Halsizlik
 Çarpıntı
 Baş dönmesi
 Bayılma
 Nefes Darlığı
 Ritim bozukluğu
 Göğüs ağrısı
 Kanlı balgam
 Dudaklarda ve ellerde morarma
 Bacaklarda şişlik hissi ve ödem
 Emboli - Felç
Kalp Kapak Hastalıkları Çeşitleri Nelerdir?
Mitral Kapak Darlığı
En sık görülen kalp kapak hastalığı tipidir. Mitral darlığı daha çok romatizmal kapak
hastalığına bağlı gelişir. Bu hastalarda kan sol kulakçıktan sol karıncığa az miktarda ve
zorlanarak geçer ve aynı zamanda sol kulakçık içinde zamanla kan birikerek sırasıyla akciğer
damarlarında basınç artışına ve akciğer ödemine neden olur. Buda hastalarda yoğun nefes
darlığı, kalp çarpıntısı ve çabuk yorulma gibi şikâyetlerin ortaya çıkmasına neden olur.
Mitral Kapak Yetmezliği
Mitral kapak yetmezliği olan hastalarda ileriye atılan kan tekrar sol kulakçığa geri kaçar. Bu
nedenle sol kulakçıkta aşırı yüklenme olur ve bunun sonucunda sol kulakçıkta genişleme
meydana gelir. Ayrıca mitral darlığında olduğu gibi sol kulakçık içinde zamanla kan birikerek
sırasıyla akciğer damarlarında basınç artışı ve daha sonrada akciğer ödemi gelişir. Mitral
kapak yetersizliği daha çok romatizmal kapak hastalığına bağlı gelişmekle birlikte kalbi
büyüten kalp kası hastalıkları ve mitral kapak prolapsusu gibi kapak hastalıklarına bağlı olarak
gelişir.
Aort Kapak Darlığı
Aort kapak darlığının en önemli sebebi seyrek olarak görülen doğuştan aort kapağının üç
yerine iki yaprakçık şeklinde olması yani biküspit aort darlığına ve ileri yaşlarda ise kapakçığın
kireçlenmesine ve daha azda olmak üzere de romatizmal kapak hastalığına bağlı olarak
gelişir. Kapaktaki darlık neticesinde aortaya atılan kan miktarı azalır ve bu durumda hastada
çabuk yorulma, göğüs ağrısı, nefes darlığı hatta bayılma gibi semptomlara neden olur.
Aort Kapak Yetmezliği
Genel olarak, aort anevrizmaları ve travmalar gibi ciddi durumlardan sonra ortaya çıkacağı
gibi aort darlığında olduğu gibi romatizmal kapak hastalıkları sonucunda da gelişebilir. Aort
yetmezliği aortaya atılan kan diyastolde tekrar sol karıncığa geri döner. Bu nedenle, kalpte
aşırı yüklenme olur ve sol karıncıkta zamanla büyümeye oluşur.

Mitral Kapak Prolapsusu
Nadir görülen doğuştan gelen kapak rahatsızlığıdır. Genellikle toplumun sıklığı %1 – 2
civarında olup daha çok genç kadınlarda görülür. Çarpıntı ve göğüs ağrısı en sık görülen
belirtisidir.
Kalp Kapağı Hastalıkları Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Elektrokardiyografi (EKG)
Kalp ritmi ve hızını, kapak hastalıklarına özgü bazı elektriksel değişiklikleri ve kalbi besleyen
damarlarda bir sorun olup olmadığına değerlendirilir.
Göğüs Röntgeni
Kalbin büyüyüp büyümediği görüldüğü gibi kalpten çıkan ve kalbe giren büyük damarlar,
kalbe komşu yapılar ve akciğerlerin durumu değerlendirilir.
Ekokardiyografi
Ekokardiyografi (Kalp ultrasonografisi) yönteminde görüntü almak için ses dalgaları kullanılır.
Radyasyon içermediği içinde kesinlikle zararlı olmadığından hamile ve çocuklarda güvenle
kullanılır. Kalp kapak hastalıklarının kesin tanısı ekokardiyografi ile konduğu gibi hastalığın
ciddiyeti ve nasıl bir tedavi uygulanacağı kararı da bu yöntemle verilir. Kalbin odacıklarının
büyüklüğü, kapakların durumu, kalbin kasılması ve gevşemesi, duvar kalınlıkları ve doğumsal
kalp anomalilerine bakılır.
Kalp Kateterizasyonu
Çoğu zaman bu yönteme gerek kalmıyor. Bu işlem koroner anjiyografi işlemindeki gibi lokal
anestezi altında yapılır. Bu yöntemde kalp boşlukları ve damar yapılarından basınç - kan
örneği alınır ve kalp yapılarının görüntüleri alınır. Bu yöntem bize kapak hastalığının ciddiyeti
ve vücut yapılarını nasıl etkilediği hakkında ciddi bilgiler verir.
Kalp Kapak Hastalıkları Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kapak hastalıklarının  erken evrelerinde ilaç tedavisi verilir ve hasta ekokardiyografi yöntemi
ile takibe alınır. İlaç tedavileri ancak hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir veya belirtilerin
hafiflemesini sağlayabilir. Hastanın semptomlarında ağırlaşma ve ekokardiyografi
bulgularında olumsuz yönden bir ilerleme ve kalbin kasılma fonksiyonlarında bozulma başladı
ise girişimsel veya cerrahi yöntemlere başvurulur.  Hastaya uygulanacak olan tedavinin
seçiminde altta yatan kalp kapak hastalığının niteliği ve ciddiyeti, kalbi nasıl etkilediği ve eşlik
eden diğer hastalık varlığı göz önünde bulundurulur.

İlaç tedavisi:
İlaç tedavisi kapaktaki mekanik rahatsızlığı düzeltmez fakat kapak hastalığının kalp üzerine
olan olumsuz etkilerini hafifletir ve kapak operasyonuna olan süreyi uzatabilir. Ayrıca kalp
hastalıklarının tedavisine kapak hastalığına eşlik eden ritim bozukluğu var ise ritim
düzenleyici ve kan sulandırıcı ilaçlar tedaviye ilave eklenebilir.
Girişimsel yöntemler:
İlaç tedavisinin yetersiz kaldığı ve/veya  kapak hastalığının ciddi hale geldiği durumlarda yani
başka bir ifade ile mevut kapak hastalığının kalbin çalışmasını bozmaya başladığı zaman vakit
geçirmeden girişimsel yöntemlere başvurulur. Bu yöntemlerin hepsi kateter temelli yani
anjiyografi yolu ile yapılır. Bu yöntemlerin başında Mitral Balon Valvüloplastisi olmak üzere
TAVİ, ve Mitra Klip v.b. işlemler gelir. Bu girişimler anjiyografidekine benzer şekilde genel
anesteziye ihtiyaç duyulmadan sadece lokal anestezi altında yapılır ve herhangi bir
komplikasyon gelişmediği takdirde hastalar hemen ertesi gün taburcu edilir.
Cerrahi tedavi:
Cerrahi işlemler genel olarak kapağın onarılması veya kapağın çıkartılıp yapay bir kapak ile
değiştirilmesini kapsar. Kalp kapak onarımları çoğunlukla mitral kapak yetersizliği bulunan
hastalarda uygulanmaktadır. Kalp kapak operasyonlarında hayvanlarda bulunan dokulardan
elde edilen kapaklar (Biyoprotezler) ve mekanik yapıda olan kapaklar (Mekanik Protezler)
olmak üzere iki çeşittir.