İnsan olma süreci korkutucu derecede karmaşık bir alan. Neyle uğraştığımızı anlamaya başlamak için şeyleri basitleştirmemiz, detaylardan bazılarını ayıklamamız gerekir ki altta yatan yapıyı anlayabilelim. Ormanı görmemiz gerekiyorsa, bir süre için bazı ağaçları göz ardı etmeliyiz. İnsanların nasıl işlediğine dair her açıklama, bir çeşit şemayı, bazı şeyleri vurgulayan ve diğerlerini yok sayan bir haritayı işaret eder. "Harita, bölge değildir" ancak karmaşık bir dünyada yol bulmaya çalışırken haritalar hala faydalıdır. Bazı psikologlar insan işlevinin en önemli veri olarak gözlemlenebilir davranışları vurgulayan bir şekilde haritalarını çizmiştir. Bazıları daha çok bilişle ilgilenmişken, bazıları duyguları öne çıkarmıştır. Bazıları geçmişin şu an ve şimdi ne yapacağını en iyi şekilde anlamlandırmanın yolu olarak geleceğe bakarken, diğerleri kişinin burada ve şimdi ne olduğunu ve ne yaptığını incelemişlerdir.
Çoğu zaman, insanlar ilişkiler tarafından nasıl şekillendirildiklerinin farkında değildir. Bir ebeveynin öğrettiklerinden ne kadar öğrendiklerini ya da bir öğretmenin, bir komşunun veya belirli bir arkadaşın etkisini anlatırlar. Ancak, bilinçli olarak bildikleri ve hatırlayabilecekleri sadece bir buzdağının tepesi. Belki de tüm bunlar arasında en önemli etkiler, birinin kendine ve sürekliliğine temel duygu benliği veren, dil edinilmeden önce gerçekleşir. Bir öğrenme deneyiminin kalitesini simgeleyecek sözcükler olmadan, deneyimin doğası hızla bilinçli farkındalıktan uzaklaşır. Ve böyle bir farkındalıksız biçimde şekillendirme, kendilik, diğerler ve çevresel dünya hakkındaki duygusal tepkimize kalpten dokunur. Bu benlikle diğerleriyle dünya içinde, sürekli deneyimimizin anlamını verir.
Ne demiştik? İnsan olma karmaşık bir süreç. Süreç kelimesi burada önemli. Bu yazının bir yere varmasını beklemek, bir sonuç ummak hata olur. Ancak insanı öğrenen sonra öğrendiklerini unutan ama sonra hatırlayan olarak görmek işlevsel olabilir.
Değindiklerimin size temas etmesi dileğimle..
