İçimizdeki Çocuk Konuşursa: Şema Terapi Gözünden Yetişkin Sorunları

Şema Nedir?

Şemalar, çocukluk döneminde gelişen, bireyin kendisi, diğer insanlar ve dünya hakkında oluşturduğu derin inanç kalıplarıdır. Bu inançlar, genellikle erken yaşta yaşanan duygusal ihmal, aşırı eleştiri, değersizlik hissi gibi deneyimlerle oluşur.

İçimizdeki Çocuk Kimdir?

İçimizdeki çocuk, geçmişte yaralanmış, görülmemiş, anlaşılmamış ya da aşırı yük almış çocukluk parçamızdır. Bu parça, yetişkinlikte tetiklendiğinde birey yoğun kaygı, öfke, yetersizlik ya da terk edilme korkusu yaşayabilir.

Şema Modları ve Duygusal Tepkiler

Şema terapi, bireyin içinde bulunduğu ruh halini anlamak için 'mod' kavramını kullanır:
• Yaralı çocuk modu: Duygusal ihtiyaçları karşılanmamış çocuk parçası
• Öfkelendirilmiş çocuk modu: Haksızlık karşısında patlayan duygular
• Uyum sağlayan çocuk modu: Beğenilmek ya da cezadan kaçmak için kendi ihtiyaçlarını bastıran çocuk
• Ebeveyn modları: Aşırı eleştiren ya da cezalandırıcı iç sesler

Yetişkinlikte Şemaların Etkisi

• Sürekli onay arama
• Yakın ilişkilerde aşırı hassasiyet ya da kaçınma
• Yetersizlik, değersizlik ve başarısızlık inançları
• Aşırı sorumluluk alma ya da sorumluluktan kaçma
• Bağımlı ya da mesafeli ilişki kurma biçimleri

İyileşme: İçimizdeki Çocuğa Erişmek

• Duygusal farkındalık çalışmaları ile tetiklenen şemaları tanımak
• İç sesinizi yumuşatmak ve şefkatle yeniden yapılandırmak
• Terapi sürecinde içsel çocukla diyaloğa geçmek
• Kendinize ebeveynlik etmek: ihtiyaçlarını duymak, kabul etmek ve karşılamak

Sonuç

Yetişkin sorunlarının çoğu, çocuklukta yarım kalmış duyguların bugüne yansımasıdır. Şema terapi, içimizdeki çocuğu duyma ve ona şefkatle yaklaşma yoluyla gerçek bir iyileşme sunar.

Uzman Psikolog Mustafa Cem Oğuz