HORMONLARIN DUYGU DÜNYAMIZA ETKİLERİ NEDİR?
Hormonlar vücudumuzun çeşitli bölgelerinde Troid, Hipofiz gibi bezlerde üretilen salgılardır. Hormonlar vücudumuzda kalp ritmini düzenleme, kan şekerini dengeleme gibi birçok kritik görevde yer alır. Biyolojik anlamda çoğu zorlu görevi üstlenmiş hormonlarımızın yaptıkları bunlarla da sınırlı değildir; sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için önemli rol oynayan hormonlarımız aynı zamanda duygu ve davranışlarımızı belirlemede de etkin rol oynar. Tabi bu zorlu görev iyi bir iş bölümü gerektirmektedir. Bahsedeceğimiz her hormonumuzun ayrı bir görevi ve duygu durumuzda farklı bir aktivasyonu bulunmaktadır.
Bunlardan ilki mutluluk hormonu olarak da bilinen; Serotonin. Beyinde ve vücudumuzun belli noktalarında salgılanan serotonin hormonu; mutluluk, neşe ve zindelik duygularını hissetmemizi sağlayan yegane nörotransmitterdir. Nöronlar arasında iletişim ve tepkimeyi sağlayan salgılardan biri olan serotonin hormonunun yetersiz salınımı ise bireyin sinirli, huzursuz ve depresif bir ruh haline girmesine neden olmaktadır. Neyse ki serotonin salınımını tetikleyebilecek gıdalar var. Eğer stresli ve yoğun bir gün yaşıyorsanız abartmamak kaydıyla bir bitter çikolata neşenizi yerine getirmede size yardımcı olacaktır. Bir adet muz veya birkaç dilim beyaz peynir de bu konuda yardım alabileceğiniz gıdalar arasında.
Bir diğer hormonumuzsa, haz ve tutkunun kimyasalı Dopamin. Beynimizin Hipotalamus bölümünde salgılanan ve yapmaktan zevk aldığımız işlerde, herhangi bir durumda başkaları tarafından takdir edildiğimizde kendini gösteren ve bu gibi durumlara karşı tutkumuzu arttıran hormonumuzdur. Beynimiz için ödül maması görevi de gören bu nörotransmitter, odaklanmamızda ve kişisel motivasyonumuzda da etkisini gösterir.
Yetersiz dopamin salınımı odaklanma sorunları ve düşük motivasyon gibi problemleri de beraberinde getirecektir. Vücudunuzdaki dopamin oranını arttırmak içinse aktif harekete bağlı sporlar yapabilir ve protein içerikli gıdalar tüketebilirsiniz. Ayrıca düzenli bir uyku da dopamin salınımıyla yakından ilgilidir. Nitekim dopamin hormonu gece 10-11 saatleri arasında en yüksek düzeyde salınımlanır. İyi bir gece uykusu sizi hazlarınıza daha yakın hissettirecek ve hayat motivasyonunuza katkı sağlayacaktır.
Gelelim sevgi ve şefkatin hormonu Oksitosin’e. Doğum esnasındaki görevi ve emzirmedeki işlevi nedeniyle ne kadar kadın hormonu olarak bilinse de aslında hem kadın hem de erkekler için sosyal ilişkilerimizde oldukça önemli bir yeri vardır; son yıllarda dokunma ve kişisel ilişkilerdeki temas yoluyla da arttığı açıklanan bu hormonumuz sosyal ilişkilerdeki tahammül sınırımızı yükselten ve sosyal birlikteliğimizdeki bağları güçlendiren büyülü bir etkiye sahip. Eksikliği durumundaysa bizi kaygılı ve depresif geçireceğimiz günler bekliyor. Çevrenize her zamankinden daha sevecen bakmak ve etrafınızdaki canlılara daha sempatik yaklaşmak istiyorsanız günde en az bir yumurta tüketmeniz ve lif kaynağı meyvelerle haşır neşir olmanız oksitosin salınımını olumlu yönde tetikleyecektir. Bunun yanında hayatımızın vazgeçilmezi suyun da oksitosin miktarını arttırdığıyla alakalı güçlü düşünceler bulunmaktadır.
Özetlemek gerekirse duygularımızı düzenleyebilmek için hormonlarımızla aramızı iyi tutmalıyız. Ruhsal dengemizi sağlamada ve duygularımızın kontrolünde hormonlarımızın payı büyük. Hormonlarımızı tanımak ve onlara karşı farkındalığımızı arttırmak hem psikolojik sağlığımız hem de fiziksel sağlığımız açısından bize fayda sağlayacaktır.