Gebelikte İdrar Yolu Enfeksiyonları

İdrar yolu enfeksiyonları (İYE) gebelikte anemi (kansızlıktan) sonra en sık karşılaşılan sağlık problemidir. Gebelerin % 17-20’sinde görülmektedir. 6. gebelik haftasından itibaren İYE sıklığı artar.


Tedavi edilmemiş idraryolu enfeksiyonları erken doğum, erken membran rüptürü ( suların erken gelmesi), amnion zarı enfeksiyonu, düşük doğum ağırlığı, loğusa ateşi, yeni doğan enfeksiyonları gibi olumsuzlukların görülme riskinde artışa yol açabilir.


Gebelik döneminde artan hormonların etkisi ile tüm düz kaslarda olduğu gibi idrar yollarında (üreter ve mesane) gevşeklik ve genişleme olmaktadır. Bu genişleme ve büyüyen rahmin baskı etkisiyle idrarın bu bölgelerde daha fazla miktarda ve daha uzun süre kalmasına (staz) ve enfeksiyonlar için ortam oluşmasına neden olur. Normalde steril olan idrarda, özellikle vajenden dış idrar yolu (üretra) ile yukarı doğru çıkan mikroorganizmalar nedeniyle enfeksiyon geliştirme eğilimi artar. Gebelik öncesi idrar yolu enfeksiyonu olanlarda ve genital yol enfeksiyonu olanlarda, şeker hastalığı olanlarda, düşük sosyo-ekonomik durumda, kansılık varlığında görülme riski artmıştır. İdrar yolu enfeksiyonları sırasında karşılaşılacak şikayetler.


 İdrar yaparken yanma, ağrı,sızlama  Sık idrara çıkma ( gece de gerek duyulabilir)


 Kasık ağrısı, mesane üstüne uyan bölgede ağrı


 İdrarda kan görülmesi


 İdrarda koyulaşma, koku olması


 Enfeksiyon böbrekleri de etkilediğinde, ateş yükselmesi, yan ağrısı, bulantı kusma...


Gebelikte idrar yolu enfeksiyonları, belirti vermeyen ve idrarda enfeksiyon etkeni mikroorganizmaların belirli bir sayının üzerinde olmasıyla karakterize olan Asemptomatik Bakteriüriden , Pyelonefrit adı verilen ateşli, genel durumu bozabilen erken doğumu tetikleyebilen böbrek enfeksiyonlarına uzanabilen bir yelpaze içinde değerlendirilebilir.


Asemptomatik bakteriüri gebelik açısından çok önemlidir. Herhangi bir belirti vermeyen bu durum tedavi edilmez ise pyelonefrite yol açma şansı olduğundan gebelik sırasında teşhisi ve tedavisi önem kazanmaktadır. Gebelik ilk muayenesinde ve son trimestrde alınan idrar kültürü sonucu mililitrede 100.000 in üzerinde bakteri üremesi saptandığında uygun antibiyotik ile tedavi edilmesi sonrasında yaşanabilecek komplikasyonları engellemektedir. Tedavi sonrası idrar kültürünün tekrarlanması tedavi etkinliğinin değerlendirilmesinde yararlıdır. Sisitit: Mesane (idrar torbası) enfeksiyonudur. İdrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, mesane üzerinde rahatsızlık hissi, kasık ağrısı gibi şikayetler oluşturabilir. İdrar tahlili ve kültürüyle değerlendirilmelidir. İdrar kültür sonuçlanmadan en sık neden olan etkene göre tedavi başlayıp sonuç çıktığında gerekir ise antibiyotik tedavisi tekrar düzenlenebilir.


Tüm idrar yolu enfeksiyonları tedavilerinde ihmal edilmemesi gereken öneri bol sıvı tüketilmesidir. İdrar yollarının mekanik olarak temizliğine yardımcı olacak bu öneri tedavi ye önemli katkılar sağlayacaktır. Pyelonefrit: Böbreklerin de enfeksiyona dahil olduğu, yüksek ateş, titreme, bulantı, yan ağrısı ve diğer idrar yolu enfeksiyon bulgularının eşlik ettiği genel durum bozuluğu yaratabilen, kana bakterilerin ulaşması(sepsis) gibi çok önemli durumlara yol açabilen ve erken doğum için zemin hazırlayabilen idrar yolu enfeksiyonudur. Asemptomatik bakteriürinin saptanması ve uygun tedavisi ile gebelikte görülme sıklığında azalma olabilir. Tedavi edilmemiş asemptomatik bakteriüri %30-40 oranında sistit ve pyelonefrite ilerleyebilmektedir.


Gebelerin %1-2 sinde görülebilmektedir. Hastane koşullarında tedavi edilmelidir. İdrar yolu enfeksiyonlarını azaltmak için yapılabilecek en önemli şey bol sıvı tüketmektir. Genital bölgenin ıslak bırakılmaması, pamuklu iç çamaşırı ve sıkı olmayan pantolonların giyilmesi genital enfeksiyonlarda olduğu gibi idrar yolu enfeksiyonlarında da enfeksiyon etkeni olabilecek mikroorganizmaların bu bölgede çoğalmasını engelleyeceğinden önemlidir.