Fırtınayı atlatmak: çocuğunuzun öfke patlamalarıyla başa çıkmak

Tüm çocuklar bir noktada öfke patlamaları yaşar. Bu patlamalar yüzünden kendinizi hayal kırıklığına uğramış veya olumlu bir değişim yaratmada çaresiz hissediyorsanız, farklı bir strateji düşünmeniz gerekebilir. Bazen çocuğunuz üzgün olduğunda en iyi eylem yolu, sakinleşmesi için ona biraz zaman ve alan vermektir. Bu makale, acil müdahaleniz olmadan, durumu daha da kötüleştirebilecek öfke patlamaları sırasında çocuğunuzun sakinleşmesini desteklemek için stratejileri ele almaktadır.

Fırtınayı atlatmak: çocuğunuzun öfke patlamalarıyla başa çıkmak

Çocuğunuzun öfke nöbetine ara verme düğmesine basın

Hiç bunu yapabilmeyi istediniz mi? Gerçekten bir uzaktan kumandanız olsaydı ve çocuğunuzun duygusal çöküntüsünü yaşamadan önce düşüncelerinizi toparlamak ve sakinleşmek için bir anlığına bile olsa duraklatabilseydiniz? Eğer siz de böyle hissediyorsanız, lütfen yalnız olmadığınızı bilin . Birçok ebeveyn böyle hissediyor. Çocuklarımıza bağırdıklarında, ağladıklarında, inlediklerinde veya çırpındıklarında yardım etmeyi daha da zorlaştıran şey, onlara "Sorun ne?" gibi mantıklı bir şey sorduğunuzda size nedenini söyleyememeleridir. Ya da nedenleri size hiçbir anlam ifade etmeyebilir.

Üstüne üstlük, çocuklarımız öfkelendiğinde, genellikle bir şeyler yapmamız gerektiği hissine kapılırız - hemen. Acılarında onlara yardım etmek için baskı hissederiz. Huzur ve sükunet isteriz. Ebeveyn olarak bir şekilde başarısız olduğumuzu düşünürüz, bu da utanç, hayal kırıklığı ve şüphe duygularını artırır.

Öğretici anlar ve öfke patlamaları

Ebeveynlik bilgisinde "öğretici an" diye bir fikir vardır. Şöyle bir şeydir: öğretici an, bir ebeveynin çocuğuna değerlerini veya önemli bir gerçeği, çocuğunun bu değerleri benimsemeye veya bu gerçeği öğrenmeye en açık olduğu zamanda iletebileceği uygun/planlanmamış bir zamandır.

Sorun şu ki öğretici anlar çok yanlış anlaşılıyor.

Ebeveynler genellikle her anın, ebeveynin öğretmen olması ve doğrudan ve anında müdahale sağlaması gereken öğretici bir an olduğuna inanmaya yönlendirilmiştir . Açıkça söyleyeyim, her zaman çocuğunuzun "öğretmeni" olmak zorunda değilsiniz - veya bu konuda terapisti. İşte öğretici anlar ve çocuklar hakkında bilmeniz gereken birkaç şey:

Öğretici anlar her zaman başka bir kişiye ihtiyaç duymaz; çocuklar başka kimsenin yardımı olmadan deneyimler yoluyla birçok şeyi öğrenebilirler ve öğrenirler de.

Öğretici anlar her zaman ebeveynin öğretmen olmasını gerektirmez; çocuklar diğer çocuklardan, yetişkinlerden, hayvanlardan, doğadan, kitaplardan vb. öğrenebilirler.

Öğretici anlar her zaman doğrudan müdahale gerektirmez; ebeveynler müdahale etmeden bir durumu denetleyebilir ve çocuklarının bu durumla boğuşmasını ve sonunda bu durumla başa çıkmasını sorumlu bir şekilde gözlemleyebilirler.

Öğretici anlar her zaman anında müdahale gerektirmez; çocuklar üzgünken veya dikkat dağıtan bir aktivitenin ortasındayken öğrenmede çok zorluk çekerler, ancak çocuklar daha sonra anlayış kazanmak ve anlam yüklemek için yaşadıkları durumlar hakkında düşünerek çok zaman harcarlar.

 

Eğer öğretici anların büyük bir hayranıysanız, çocuğunuzun duygusal patlamalarını yönetmeyi öğrenmesine yardımcı olmak istiyorsanız, öğretici anların durumdan bir adım geri çekilmenizi gerektirebileceğini lütfen göz önünde bulundurun.

Çocuğunuzun öfke patlamalarının fırtınasını atlatmayı öğrendikten sonra ona yardımcı olabilirsiniz

Çocuklar birçok nedenden dolayı üzülürler, genellikle sizin tamamen sıradan olduğuna inandığınız şeyler yüzünden. Çocuklar sıklıkla o kadar küçük şeyler yüzünden üzülürler ki ebeveynler kendilerini öfke için hiçbir neden veya tetikleyici olmadığına ikna ederler. Çocuğunuz okuldan eve dönerken McDonald's'a "hayır" dediğiniz için üzülmüş olabilir. Dişlerini fırçalamalarını ve gece yatmaya hazırlanmalarını söylediğiniz anda sinirlenebilirler. Sabah onları okul için uyandırdığınız için size bağırabilirler. Peki, bu konuda ne yapabilirsiniz?

Sinirli çocukların birçok ebeveyninde gördüğüm bir kalıp, çocuk öfkelendiğinde ebeveynin çok hızlı tepki vermesidir. Ebeveynlerin "Öylece orada durma. Bir şeyler yap!" hatasını yaptığını görüyorum ve bu yüzden çocuğun daha hızlı sakinleşmesini sağlamak için birçok farklı strateji deniyorlar. Bir ebeveyn çok sayıda soru sorabilir, çocuğa bağırmayı bırakmasını söyleyebilir (veya hatta çocuğa bağırıp çağırabilir), çocuğa üzülmek için "hiçbir neden" olmadığını söyleyebilir veya hemen sakinleşmezlerse sonuçlarla tehdit edebilir. Ebeveynler olarak bunu neden yapıyoruz? Ebeveynlerin çocukları üzgün olduğunda müdahale etmesinin birçok olası nedeni olsa da en yaygın olanlarından bazıları şunlardır:

Çocuğunuza duygusal düzenleme becerilerini aktif olarak öğretme konusunda sorumluluk hissetmek

Çocuğunuzun makul davranmadığını hissetmek

Çocuğunuz tarafından saygısızlık gördüğünüzü hissetmek

Utanç duygusu

Çocuğunuza, kendinize veya her ikisine karşı öfke duymak

Suçluluk ve utanç duygusu

Ebeveyn olarak başarısız hissetmek

Çocuğunuzun durmasını sağlamak için yoğun bir istek duymak

Ebeveynler kendi duygusal tepkileri nedeniyle, çocuklarının çöküşüne tepki vermek ve onları en kısa sürede sakinleştirmek için bir şeyler yapmak zorunda hissederler. Ne yazık ki, çocuklar üzgün olduklarında neredeyse hiç yeni beceri öğrenmezler ve siz de öğrenemezsiniz. Çocuklar üzgün olduğunda çok hızlı tepki vermek genellikle ters teper. Çoğu zaman, çok erken müdahale etmek öfke patlamasını körükleyebilir veya yoğunlaştırabilir. Çocuk zaten üzgün hissediyordur. Ebeveynlerine zaten kızgın olsunlar veya olmasınlar, bir ebeveynin onları sakinleştirmek için araya girmesi, ebeveynin öfkenin hedefi haline gelmesiyle sonuçlanabilir.

İşler bu noktada genellikle daha da kötüleşir. Çocuklar ebeveynlerinin kendilerine, kendileri ebeveyne kızdıkları kadar kızdığına ikna olduklarında, öfke patlaması uzar ve tüm gün süren bir dizi tartışmaya dönüşebilir. Bu sizin başa çıkmanız gereken bir şey gibi geliyor mu? Eğer öyleyse, çocuğunuz öfkelendiğinde tam tersi stratejiyi denerseniz çok daha mutlu bir ebeveyn olabilirsiniz: "Sadece bir şey yapma. Orada dur."

Çocuğunuz üzüldüğünde telefonunuzda kronometreyi başlatın

Özetle, çocuğunuzun öfke patlamasının fırtınasını atlatmak için kullanabileceğiniz ilk stratejilerden biri budur. Çocuğunuz tamamen kontrolden çıkmadığı sürece (tehlikeli veya yıkıcı), öfke patlamasının süresini zamanlama proaktif ebeveynlik stratejisini seçmeniz tamamen mantıklıdır.

Not: Öfke patlamalarını videoya almayın, çünkü bu, çocuğu küçük düşürerek öfke patlamalarını daha da kötüleştirir .

Öfke patlamalarının süresini neden zamanlamalısınız? Eh, verilere ihtiyacınız var. Ebeveynler genellikle çocuklarının öfke patlamalarının süresini abartırlar (ve çocuklar da süreyi küçümsedikleri için bilinirler). Bu arada, patlamalarının süresini zamanlarken çocuğunuzla aynı odada olmak zorunda değilsiniz, özellikle de kaba davranıyorlarsa veya varlığınızın onu rahatsız ettiğini düşünüyorsanız.

Çocuğunuzun ortalama olarak yardım almadan sakinleşmesinin ne kadar sürdüğünü öğrenmek için adımlar atarsanız -bir tür araştırma bilimcisi gibi- o zaman bu konuda ne yapacağınızı belirlemek için ihtiyacınız olan bilgiye sahip olursunuz. Çocuğunuzun rutin olarak bir saatten uzun süren öfke patlamaları geçirmesi nadir bir olaysa (bir tetikleyiciye yanıt olarak), bir ruh hali bozukluğu açısından değerlendirilmesi iyi bir fikirdir. Daha yaygın olarak, çocuklarda öfke patlamalarının süresi birkaç dakikadan yaklaşık 15 dakikaya kadar sürer. Önce veri edinin. Olası yan fayda, çocuklarınıza bunu yapmak için zaman ve alan verdiğinizde kendilerini sakinleştirebildiklerine tanık olmanızdır.

Bazı ebeveynler çocuklarının birkaç saniyeden uzun süre bağırmasına veya ağlamasına izin veremezler. Eğer bu size benziyorsa, çocuğunuz üzüldüğünde telefonunuzda 5 dakikalık bir zamanlayıcı ayarlamaya karar verebilirsiniz. Zamanlayıcı çaldığında, her zamanki gibi müdahale etmekte özgürsünüz. Bu stratejinin amacı nedir?

Kendinizle sağlıklı sınırlar belirlemeniz, çok erken müdahale etmemenizi sağlar.

Çocuğunuzun kendi kendini sakinleştirmeyi öğrenmesi için zaman tanır.

Çocuğunuzun sizin yardımınız olmadan kendi duygularını ne sıklıkla düzenleyebildiğini görmenizi sağlayacaktır.

Çocuğunuzun sizin yardımınız olmadan ne sıklıkla sakinleşebildiğine şaşırabilirsiniz. Gelişimlerinin bir noktasında çocuklarınızın duygusal öz düzenleme becerisini öğrenmeleri gerekir. Pratik yapmalarına izin verebilirsiniz.

Ya çocuğum tamamen kontrolden çıkarsa?

Açıkça, çocuğunuz kendini tehlikeye atıyorsa, mala zarar veriyorsa veya kendisine veya başkasına zarar vermeye çalışıyorsa, hemen müdahale etmeniz gerekir (bazen fiziksel olarak).

Bazen çocuklar öfke patlamaları sırasında fiziksel olarak tehlikeli olmayabilirler ancak küfür etmek, size isim takmak veya sizden nefret ettiklerini söylemek gibi başka bir şekilde saygısız/istismarcı olabilirler. Ebeveynler, o anda müdahale etmeleri (örneğin tehdit edici sonuçlar) veya sonuçları daha sonra çocuk sakinleştiğinde vermeleri gerektiği konusunda farklılık gösterirler. Bir çocuk her sonuç aldığında bu başka bir duygusal çöküntüyü tetikliyorsa, ebeveynlerin profesyonel yardım alma zamanı gelmiştir.

Çocuğunuzun öfkesine karşı yavaş tepki vermenin ek faydaları

Çocuğunuzun öfkesine tepki vermekte yavaş davranmak, çocuğunuzun öfkesinin tetikleyicilerini daha net görmeye başlamanızı sağlayacaktır. Çocuğunuz genellikle belirli tetikleyicilere tepki veriyorsa, tahmin edilebileceği gibi bir şeye üzüldüğünde ona karşı daha fazla empati duyabilirsiniz. Çocuğunuz hayır dediğinizde öfkelendikten sonra bile sakin olduğunuzu görürse, ebeveynlik kararlarınızda kasıtlı ve kararlı olduğunuzu öğrenecektir. Bunu kabul etmeye istekli olmasalar bile size daha fazla saygı duyacaklardır. Çocuğunuzun üzüldüğünde sakinleşmesi için geçen genel süreyi biliyorsanız, öfkelendiklerinde daha az kaygılı hissedeceksiniz. Son olarak, her üzüldüğünde onlarla etkileşime girmiyorsanız, tüm gün onlarla çatışma olasılığınız daha düşüktür.

Çocuğunuzun her patlamayı kontrol etmeye çalışmadan duygularını düzenlemeyi öğrenmesine yardımcı olabilirsiniz.

Çocuğunuzun öfke patlamasının fırtınasını atlatmak için basit bir strateji muazzam faydalar sağlayabilir. Çocuğunuzun her seferinde müdahale etmenize gerek kalmadan kendini düzenlemeyi öğrendiğini gördüğünüzde ne kadar rahatlayacağınızı hayal edin. Ve çocuğunuzu daha iyi anlayacaksınız. Öfke patlamasını gözlemleme, geciktirme ve/veya zamanlama stratejisi her durum için işe yaramaz, ancak başlamak için harika bir yerdir. Çocuklarınızın kendini sakinleştirmeyi ne kadar iyi ve ne kadar çabuk öğrendiklerine kendiniz bile şaşırabilirsiniz. Çocuğunuzun öfke patlamaları konusunda daha az çatışma yaşamak ve artık onların etrafında yumurta kabukları üzerinde yürüyormuş gibi hissetmemek harika hissettirir. Sonunda, ikiniz de daha mutlu olacaksınız.

Bu makale 27 Mart 2025 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Aile Danışmanı Şeyma Yıldız

 

Süleyman Demirel Üniversitesi’nden mezun olan Şeyma Yıldız, 2021 yılından bu yana aile danışmanlığı alanında hizmet vermektedir. 4 yıllık mesleki tecrübesiyle, bireylerin ve ailelerin yaşadığı sorunlara çözüm odaklı, empatik ve bilimsel yaklaşımlarla destek sunmaktadır. Kocaeli’de, İnan Pedagoji & Psikoloji bünyesinde danışanlarıyla çalışmalarını sürdürmektedir.

Yazarı sosyal medya'da takip edin
instagram
instagram
whatsapp
Etiketler
Ebeveynlik
Aile Danışmanı Şeyma Yıldız
Aile Danışmanı Şeyma Yıldız
Kocaeli - Aile Danışmanı
Facebook Twitter Instagram Youtube