Kadınlar için göğüslerin anlamı nedir?
Kadın memesi aslında süt verme organıdır ama aynı zamanda sembolik anlamları olan, psikolojik işlevler üstlenen ve en önemlisi “dişi”liği en iyi şekilde temsil eden organdır. Doğurma ve süt verme yaşı geçmiş olan göğüs kanserli kadınlarda göğüslerinin alınması sonrası görülen psikolojik sorunlar göğsün kadın vücudunu tamamlayan önemli bir unsur olduğunun en dramatik göstergesidir.
Göğüslerde ne tür estetik sorunlar görülüyor? ve bunların nedenleri nelerdir?
Göğüslerin vücutla orantısal olarak küçüklüğü, büyüklüğü ve sarkıklığı estetik açıdan rahatsız edici olabilmektedir. Aslında çok az kadın ideal göğüs ölçülerine sahiptir ancak kadınların çoğunda göğüs büyüklüğü ve duruşu normal sınırlar içinde kalmaktadır. Ancak yaşlanma ve diğer bazı etkenler göğüs yapısını etkileyebilmektedir.
Göğüs küçüklüğü; Ya yapısal olarak genç kızlıktan beri vardır, ya da doğumlardan sonra veya zayıflayan kadınlarda göğüs hacmi kaybedilir ve küçülme olur.
Göğüs büyüklüğü; Yine ya yapısal olarak genç kızlık çağlarından beri vardır ya da yaş ilerlemesiyle kilo alma, hamilelikte göğsün aşırı büyümesi sonucu oluşabilmektedir. Özellikle hamilelik döneminde aşırı kilo alan kadınlarda göğüslerde büyüme kalıcı olabilmekte ve sarkıklık daha kolay oluşabilmektedir.
Göğüslerde sarkma; Aslında sarkma yaşlanma ile tüm kadınlarda olan kaçınılmaz bir sorundur. Sarkmanın temel nedeni yerçekiminin göğüsleri aşağıya doğru çekme etkisine karşı koyan elastik cilt lifleridir. Büyük göğüslü kadınlarda veya cilt dokularında yeterli elastik lifleri olmayan kadınlarda sarkma daha kolay oluşacaktır. Cildin elastik lif yapısının yetersiz olması tamamen genetik bir yapı meselesi olabilmektedir. Ancak bilinen en önemli neden sigara içimidir. Sigara cildin elastin liflerini kırarak cildin elastik yapısını yitirmesine ve tüm vücut yüzeyinde cildin erken yaşlanmasına ve sarkmalara neden olmaktadır.
Hamilelik ve emzirme göğüslerde ne tür estetik sorunlara yol açar?
Anatomik olarak memenin üçte ikisi yağ dokusundan, üçte biri de meme dokusundan oluşur. Memenin şekli büyüklüğüne, yağ dokusunun miktarına, bağ dokusunun ve derinin elastikliğinin kalitesine bağlıdır. Yaş ve hormonal durum da meme şeklinde etkili bir rol oynar.
Hamilelik döneminde göğüsler iki nedenle büyür.
1) Göğüslerin süt bezlerini büyüten hormonlar
2) Hamilelikte alınan fazla kilolar nedeniyle göğüste yağ birikimi.
Bu nedenlerle hamilelik döneminde göğüslerin büyümesi ve bir miktar sarkma olması kaçınılmazdır. Göğüslerin daha önceden büyük olması, ve hamilelikte normalden fazla kilo alınması sorunu ağırlaştırır.
Ancak emzirme için durum tamamen farklıdır. Emzirme süresi ne olursa olsun göğüslerin yapısını bozmamaktadır. Hamilelikle oluşmuş olan değişimin etkileri emzirme ile ağırlaşmaz.
Emzirmenin sarkmaya neden olduğu konusunda yaygın bir inanış var; bu doğru mudur?
Anne sütünün bebekler için ne kadar yararlı olduğu tartışma götürmez bir gerçektir. Bir çok kadın göğüslerinde bir bozulma olacağını umursamadan bebeklerini emzirmektedir. Ancak özellikle uzun süreli emzirmelerin göğüslerde bir sarkmaya yol açtığına dair yaygın bir inanış mevcuttur. Göğüslerinde sarkma şikayeti ile bize başvuran hastaların pek çoğu bu sarkmanın emzirmeye bağlı olduğuna inandıklarını söylemektedirler. Ancak yakın bir zamanda yapılmış bilimsel bir çalışma bu inanışın tamamen yanlış olduğunu ortaya koymuştur.
2007 Kasım ayında Baltimore’da gerçekleşen Amerikan Plastik Cerrahi derneği yıllık toplantısında (American Society of Plastic Surgeons (ASPS) Plastic Surgery 2007 conference in Baltimore) Kentucky Universitesinden Plastik cerrah Dr. Brian Rinker ve arkadaşlarının sunduğu 8 yıllık bir çalışmanın sonuçları bize emzirmenin süresiyle bağlantısız olarak sarkmaya neden olmadığını göstermiştir. Dr. Rinker ve arkadaşları 1998-2006 yılları arasında kendilerine göğüs sarkıklığı şikayeti ile başvuran 132 kadının tıbbi kayıtlarını incelediler ve kadınların %93’ünün geçmişlerinde 1 veya daha fazla hamilelik geçirdiğini, doğum yapanların %58’inin 2-25 ay arası değişen sürelerde bebeklerini emzirdiğini saptadılar. Tüm kadınların vücut kitle indeksi, sütyen ölçüsü gibi tıbbi kayıtları aylık incelendiğinde emzirme boyunca kadınların göğüslerinde emzirmeye bağlı deformasyon oluşmadığı ortaya koydular.
Aslında kayıtlar dikkatli incelendiğinde aşırı kilo alan ve sigara içen kadınlarda sarkmanın daha fazla oluştuğu saptanmıştır.
Bu çalışmanın sonuçları bizim klinik gözlemlerimizle de tam olarak örtüşmektedir. Hamilelik öncesi göğüsleri normalden büyük kadınlarda, hamilelik döneminde çok kilo alanlarda ve sigara içenlerde göğüslerdeki sarkmanın daha fazla olduğu klinik olarak gözlediğimiz bir durumdur. Göğüslerinde sarkma olmasını istemeyen kadınlar doğru seçilmiş sütyenler giymeli, çok kilo almamalı ve sigaradan uzak durmalıdırlar. Hamileliğin göğüslerin formunu bozduğu, hamilelik sayısı arttıkça bu bozulmanın arttığı bilinmeli ancak çocuklar için çok yararlı olduğunu bildiğimiz anne sütünü vermekten kaçınılmamalıdır.
Estetik göğüs ameliyatları emzirmeyi bozar mı?
Göğüs büyütme ameliyatı; Göğüs dokusu veya göğüs kası arkasına silikon protez yerleştirerek yapılmaktadır. Protez göğüs altı kıvrım yerinden yerleştirilirse süt verme bozulmaz. Göğüs başı kenarından protez yerleştirme işlemi genellikle süt kanallarında ve süt bezlerinde zedelenmeye yol açar; tam bir kayıp olmasa da kısmen süt vermeyi bozabilir.
Göğüs küçültme ameliyatı; Bu ameliyat göğsün en fazla tahribata uğradığı estetik göğüs ameliyatıdır. Çok zorunlu nedenler olmadıkça genç yaşlarda yapılması tavsiye edilmez. Göğüs küçültme için kullanılan çok değişik teknikler vardır. Bunlardan sadece bir ikisi göğüs içinde bırakılan süt dokusu ile süt kanallarının bağlantısını korumaktadırlar. Bu ameliyat teknikleri standart tekniklere göre daha zor teknikler olduğu için yaygın uygulanmamakta ve her plastik cerrah tarafınca bilinmemektedir. Emzirmenin daha iyi korunması için “Santral pediküllü” göğüs küçültme tekniklerinin tercih edilmesi gerekir.
Göğüs dikleştirme; Sarkıklığı gidermek için yapılan bu ameliyatta yapılan temelde göğüs cildinin fazla kısmını çıkarmaktır. Göğüs dokusu kendi içinde sıkılaştırılırken süt vermeyi sağlayan süt bezleri ve süt kanalları zedelenmez. Ancak göğüs dikleştirme talebi genellikle ileri yaşlarda yapıldığı için süt verme fonksiyonunun gerekliliği çok önem taşımaz.
Op. Dr. Cemil Tugay
