EBEVEYN TUTUMUNUN ÇOCUK GELİŞİMİNE ETKİLERİ
Çocukların okul döneminde anne-baba tutumları çocuk davranışları üzerinde etkilidir. Sergilenen tutumlar süreklidir, bu durum çocukların kişilikleri üzerinde kalıcı etkiler bırakır. Anne-baba tutumları beş başlık altında belirlenmiştir. 1. Demokratik tutum: Çocuk farklı bir birey olarak görülür, çocuk kendi ile ilgili kararlara katılır, bu ailede çocuklar özgüvenlidir. 2. Aşırı koruyucu-Aşırı ilgili tutum: çocuğun iyiliği için yaptığını söyler, çocuğu zorlamak istemez çocuk yerine ebeveyn yapar. Bireyselleşmekte problem yaşar, kendi başına karar veremez. 3. Otoriter tutum: sürekli kontrol eden kuralcı, kurallara uymayınca ceza veren, uymayanı cezalandırır. Çocuktan bir yetişkin gibi davranmasını kuralara bu şekilde uymasını bekler. Çocuklar sürekli kaygılıdır ya çok pasif davranır ya da ebeveyne dönüşür saldırgan davranışlar sergiler. 4. İlgisiz tutum: ilgisiz ana-baba çocuğa yeterli uyarıcıyı sağlayamayan, çocuğunun birçok uyarısına tepkisiz kalan kişilerdir. İlgisiz çocuk görülmeyen çocuktur. Anne-baba çocukları daha çok küçük ve sevimli olarak görür, kendi duygularını tatmin etmek için ilgili gibi davranırlar, sıkılınca da telefon gibi uyarıcılarla başlarından savarlar, çocuğun yeteri kadar sevilip sevilmediği, okulda, evde, yolda ne yaptığı ile ilgilenilmez. Aile içi iletişim kopuktur. 5. Dengesiz-tutarsız anne-baba tutumu: anne-baba sürekli farklı görüşlerde olması nedeni ile olur. Bu eşler arasında güç çatışmasından kaynaklanır. Ailede ortak karar yoktur, anne çocuğun sağlıklı beslenmesini ister baba çocuğa tam tersi davranır çocuğun gelişimi sağlığı ile ilgili konulardan çok anneye karşı kazanmak babayı motive eder. Çocuk uyumsuz, kararsız ve sınır ihlali yapmaktan çekinmeyen davranışlar sergiler. (Akbaba,2014-(24-27) Ailenin kültürü, dili ve inançları yaşadıkları kültürden farklı ise çocuğun gelişim sürecinde farklılıklar gelişebiliyor. Çocuğun gelişimine sağlıklı beslenme de önemli bir konu yeteri kadar beslenebilme, sağlıklı gıdaya ulaşabilme, ekonomik koşullar çocuğun gelişiminde etkilidir. Çocuğun okula başlaması ailenin sosyal ağlarını genişletebilir. Çocuk için yeni bir sosyal ortama uyum sağlaması biraz uzun sürebilir. Ülkemizde ilk okul 3. Sınıfa kadar ebeveyn destekli eğitim verilmektedir. Bu durum ebeveyn okul ilişkisinin önemini arttırıyor, sınıf gurubuna dahil olunuyor sınıf gurubunda liderliği sınıf annesi veya ablası olarak isimlendirilen kişi yapıyor, gurup içi ilişkiler çok yoğun yaşanıyor, ebeveynler arasında çıkan bir tartışmadan sınıftaki çocuk da etkilenebiliyor. Çocuğun okuldaki gelişimini öğretmen tutumu, veli ilişkileri ve akran zorbalığı da etkiliyor. Çalışan annelerin, çalışmayan annelere göre daha demokratik tutum geliştirdiği saptanmıştır. Gelir düzeyi azaldıkça annelerin “Red” düzeyinde artış, gelir düzeyi arttıkça “Red” davranışının azaldığı görülmüştür. Gelir düzeyi artarken çocukların demokratik algıladıkları anlaşılmıştır. Ebeveyn tutumları tek başına çocuğun eğitim ve gelişiminde etkili değildir. Çocuğun başarılı kimlik oluşumunda demokratik tutum ön planda olsa da eğitim alanında farklı sonuçlar çıkabiliyor.
