Duygusal Yeme: Karnımız Aç Değilken Bizi Yemeğe Götüren Ne?
Duygusal Yeme Nedir?
Duygusal yeme, fiziksel açlık duymadan; yalnızlık, stres, öfke, kaygı, mutsuzluk, boşluk gibi duygularla başa çıkmak için yemeğe yönelmektir. Bu durumda yemek bir beslenme aracı olmaktan çıkar, bir baş etme mekanizmasına dönüşür.
Duygusal yeme çoğu zaman:
Ani ve bastırılamaz bir yeme isteğiyle gelir,
Genellikle yüksek kalorili, şekerli, karbonhidrat ağırlıklı yiyeceklere yönelim görülür,
Yedikten sonra pişmanlık, suçluluk ya da utanç duyguları ortaya çıkar.
Duygular Neden Bizi Yemeğe Götürür?
Beynimiz ödül ve rahatlama ile ilgili duygularla yiyecekleri eşleştirme eğilimindedir. Özellikle çocuklukta yiyecekle sakinleştirilmek, ödüllendirilmek ya da teselli edilmek gibi öğrenilmiş deneyimler, ileriki yaşamda duygusal yeme davranışına zemin hazırlayabilir.
Bunun dışında:
Stres: Kortizol hormonundaki artış, yağlı ve şekerli gıdalara yönelimi tetikleyebilir.
Can sıkıntısı: Boşluk hissi yemekle "doldurulmaya" çalışılabilir.
Kendini ödüllendirme alışkanlığı: Zorlu bir günün sonunda “hak ettim” diyerek yemeğe yönelme sık görülür.
Duygusal Açlık ile Fiziksel Açlığı Nasıl Ayırt Edebiliriz?
Fiziksel Açlık Duygusal Açlık
Yavaş yavaş oluşur Ani ve yoğun bir şekilde gelir
Her türlü yiyeceğe açıktır Belirli gıdalara (tatlı, abur cubur) yönelir
Yemek sonrası doyma hissi vardır Ne kadar yenirse yensin “yetmez” hissi olur
Yemek sonrası pişmanlık duyulmaz Sıklıkla suçluluk ya da utanç yaşanır
Duygusal Yeme ile Baş Etmenin Yolları
Duygularınızı fark edin:
Açlık hissettiğinizde kendinize şu soruyu sorun: “Şu an gerçekten aç mıyım, yoksa bir şey hissediyorum ve onu bastırmaya mı çalışıyorum?”
Yiyecek günlüğü tutun:
Ne yediğinizi değil, ne hissedip yediğinizi not edin. Zamanla duygusal tetikleyicileri fark edebilirsiniz.
Alternatif baş etme yolları geliştirin:
Stresli hissettiğinizde yürüyüş yapmak, müzik dinlemek, birini aramak ya da meditasyon gibi seçenekler duygularla daha sağlıklı baş etmenizi sağlayabilir.
Kendinize şefkat gösterin:
Yiyeceklerle duyguları bastırma eğilimi utanç değil anlayışla karşılanmalıdır. Değişim süreci sabır ve özen ister.
Profesyonel destek alın:
Duygusal yeme bazen daha derin psikolojik süreçlerin dışa vurumu olabilir. Bu durumda bir psikolog ile çalışmak davranış döngüsünü fark etmek ve değiştirmek için çok etkili olabilir.
Sonuç
Yemek, sadece fiziksel değil duygusal bir ihtiyaç haline gelebilir. Ancak bu döngü fark edildiğinde değiştirilebilir. Önemli olan kendinize dikkatle ve yargılamadan bakabilmek. Duygular bastırıldıkça değil, anlaşıldıkça iyileşir.
🖋️ Psikolog Gizem Sevim
📌 Gizem Sevim Danışmanlık
